آنتاگونیستهای گیرنده هیدروژن و مهاركنندههای پمپ پروتون:
آنتاگونسیتهای گیرنده هیدروژن مانند فاموتیدین یا رانیتیدین و مهاركنندههای پمپ پروتون مانند امپرازول، داروهای ضدترشحی هستند كه برای درمان بیماریهای گوارشی مانند اولسر معده یا دئودنوم و بیماری رفلاكس، كاربرد دارند. این داروها مانع از ترشح اسید معده شده و PH معده را افزایش میدهند.
به نظر میرسد كه با افزایش PH معده به سمت قلیایی، جذب برخی از ویتامینها و املاحی مانند كلسیم، آهن و روی، كاهش مییابد.
داروهای ضدتشنج و صرع
داروهای ضد صرع فنیتوئین و فنوباربیتال ممكن است موجب هیپوكلسمی، راشیتیسم در كودكان و استئوپروز در بالغین شوند. به نظر میرسد كه كاهش جذب كلسیم احتمالا از طریق جلوگیری از سنتز پروتئینهای متصل شونده به كلسیم، دلیل اصلی پیدایش اختلالات استخوانی ناشی از این داروهاست.
داروهای مسهل و ملین
مسهلها با كاهش زمان عبور غذا از روده، منجر به كاهش جذب مواد مغذی و در نتیجه دفع املاحی مانند كلسیم و پتاسیم میشوند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئید مانند آسپرین و ایندومتاسین، ممكن است به مخاط روده آسیب رسانده، منجر به اختلال در جذب مواد مغذی و املاحی مانند آهن و كلسیم شوند.
كورتیكو استروئیدها
كورتیكو استروئیدها مانند هیدروكورتیزون، پردنیزولون، دگزامتازون و بتامتازون، از جمله داروهای ضدالتهاب هستند. این داروها به طور كلی باعث كاهش جذب كلسیم و افزایش دفع ادراری آن شده و مصرف طولانی مدت آنها منجر به پوكی استخوان میگردد.
اثر كورتیكو استروئیدها در عدم تحمل گلوكز، احتباس آب و سدیم و افزایش دفع پتاسیم نیز شناخته شده است.
بنابراین بهتر است هنگام مصرف این داروها، یك رژیم غذایی كم سدیم و پرپتاسیم رعایت شود. استفاده از مكملهای كلسیم و ویتامین D نیز در صورت مصرف طولانی مدت كورتیكواستروئیدها (مانند بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید) ممكن است توصیه شود.
داروهای مورد مصرف در شیمی درمانی
بعضی از داروهای مورد استفاده در سرطان مانند سیسپلاتین دارای اثر نروتوكسیك هستند و باعث كاهش منیزیم میشوند. هیپوكلسمی، هیپوكالمی و هیپوفسفاتمی نیز با مصرف این دارو شایع است. بهتر است در این بیماران از مكمل منیزیم به منظور پیشگیری از تخلیه منیزیم استفاده شود.
داروهای دیورتیك (مدر)
از این داروها در مواردی مانند درمان ادم ناشی از اختلالات كلیوی، كبدی یا قلبی و فشارخون بالا استفاده میشود.
دیورتیكهایی چون فوروزماید (لازیكس) موجب دفع پتاسیم، منیزیم، سدیم، كلر و كلسیم میشوند. استفاده از مكمل پتاسیم، منیزیم و كلسیم به ویژه در صورت مصرف طولانی مدت این داروها، باید در نظر گرفته شود.
دیورتیكهای تیازیدی مثل هیدروكلروتیازید باعث افزایش دفع پتاسیم، منیزیم و كاهش دفع كلسیم میشوند. مصرف مقدار بالای هیدروكلروتیازید با مكمل كلسیم، ممكن است سبب هیپركلسمی شود.
دیورتیكهای نگهدارنده پتاسیم مانند اسپیرونولاكتون یا تریامترن H موجب افزایش دفع سدیم، كلر و كلسیم میشوند. افزایش سطح پتاسیم خون در صورت مصرف مكمل پتاسیم یا مهاركنندههای ACE (از داروهای ضدفشارخون بالا) به همراه دیورتیكهای نگهدارنده پتاسیم، میتواند خطرناك باشد.
برای خواندن بخش اول- داروها و مواد غذایی- اینجا کلیک کنید.