تحریریه پزشك امروز
تست تشخیصی ویروس HIV چیست و از چه زمانی پس از ورود ویروس به بدن، این تست قادر به شناسایی ویروس می‌باشد؟
دكتر وجگانی، رئیس جامعه‌ی علمی آزمایشگاهیان ایران – استان دانشكده پزشكی دانشگاه علوم پزشكی تهران، در تست تشخیصی HIV روش اولیه‌ای ELISA و یا روش‌های رادیو ایمنواسی انجام می‌شود. تست‌های تشخیصی را با بلادتینگ انجام می‌دهند و ایمونوبلاد می‌كنند تا آنتی‌ژن مورد نظر نشان داده شود تا به تشخیص قطعی‌تر دست یابیم. در تمام پاسخ‌های ایمونولوژیك، پس از یك دوره كمون كه قاعدتا (15) روز است، البته در برخی از بیماری‌ها ممكن است این دوره افزایش یابد. در دوره‌ی كمون شاهد حضور آنتی‌بادی‌ها و پاسخ ایمنی سلولی هستیم كه بسته به نوع بیماری و نوع فرآیند پاتوفیزیولوژیك كه عامل پاتوژن دارد، به عنوان اندیكاتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سرم، خون یا بافت بیماران این عامل قابل اندازهگیری می‌باشد.
- آیا تست مناسبی برای تشخیص ویروس هپاتیت C وجود دارد؟
دكتر غلامرضا ایراجیان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران و رئیس انجمن میكروب‌شناسی ایران ، بله، در حال حاضر این تست انجام می‌شود كه به صورت ملكولی و سلولی (ELISA) قابل انجام است.
- دوره‌ی زمان مناسب جهت انجام آزمایش خون و ادرار كدام است؟
برای CHece up كلی در هر زمانی می‌شود، زمان خاصی ندارد ولی به طور معمول سالیانه توصیه می‌شود.
- در یك آزمایش خون CRP مثبت بوده است، علت مثبت بودن آن چه چیزهایی می‌تواند باشد؟
مثبت شدن CRP یعنی اینكه در بدن یك واكنش التهابی صورت گرفته، C-Reactive Protein پروتئینی است كه در زمانی كه واكنشی التهابی در بدن اتفاق می‌افتد، آزاد می‌شود و مثبت می‌شود. لذا مثبت شدن CRP می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عفونت، واكنش‌های ایمنی و... باشد.
- آزمایش قندخون و آزمایش چربی خون، چند ساعت ناشتا بودن احتیاج دارد؟
برای آزمایش قندخون 4 ساعت ناشتا بودن كافی است ولی برای چربی خون در صورتی كه هدف اندازهگیری تری‌گلیسرید باشد، بین 16-14 ساعت و شب قبل هم شامی سبك میل كنند. اگر فرد سیگاری است، صبح ناشتا قبل از آزمایش هم سیگار نكشد، زیرا سیگار باعث افزایش این فاكتور می‌شود.
- آزمایش قند 2hpp چیست و چه فایده‌ای دارد
در مواردی كه در آزمایشات انجام شده، قندخون ناشتا از حد طبیعی كمی بالاتر باشد، پزشك نمی‌تواند تشخیصی بر دیابت و یا عدم ابتلا به دیابت داشته باشد. در مواردی كه قند خون ناشتا 130-125 باشد، پزشك جهت اطمینان قندخون 2 ساعته را پیشنهاد می‌كند، یعنی پس از آزمایش خون ناشتا و خوردن صبحانه‌ی معمولی، مجددا آزمایش تكرار می‌شود. در صورتی كه بیمار مشكلی نداشته باشد، ظرف 2 ساعت قندخون وی تنظیم نمی‌شود. البته در فرد نرمال، معمولا پس از 2 ساعت قندخون تنظیم می‌شود ولی در صورت وجود مشكل و بالا بودن قندخون پزشك، تشخیص دیابت داده و آزمایشات تكمیلی انجام می‌شود.
- در افرادی كه زمینه‌ی ابتلا به دیابت در خانواده‌شان دیده می‌شود، آیا اندازهگیری HbA1C توصیه می‌شود و آیا تا چه حد می‌توان به این آزمایش اطمینان داشت؟
HbA1C در افراد مبتلا به دیابت كه تحت درمان هستند انجام می‌شود تا روند رژیم و درمان بیمار بررسی شود ولی در افرادی كه دیابت ندارند، ارزشی ندارد. اگر فردی در خانواده‌اش فردی دیابتی دارد، باید سالیانه قندخون ناشتا مورد بررسی قرار گیرد. Hb1A1C در افراد دیابتی، نشان‌دهنده‌ی قندخون در چند ماه گذشته است.
- خوردن مایعات قبل از انجام آزمایش خون و ادرار تاثیری در جواب آزمایش‌ها دارد؟
در مورد آزمایش ادرار حتما تاثیر دارد، ولی در مورد آزمایش خون تا حدی تاثیرگذار است. مصرف آب و مایعات در طول شب اشكالی ندارد ولی صبح قبل از انجام آزمایش (3-2 ساعت) مایعات مصرف نكند.
- تست حاملگی خون و ادرار چه تفاوتی دارند و از چه زمان مثبت می‌‌شوند؟
در هر دو آزمایش ملاك اندازهگیری β-HCG می‌باشد. غلظت این هورمون در ادرار كمتر است، بنابراین معمولا 10 روز پس از عقب افتادن زمان پریود، قابل اندازهگیری است. ولی در خون به دلیل بالا بودن غلظت β-HCG 3-2 روز پس از عقب افتادن پریود قابل اندازهگیری است. كیت‌های تشخیص بارداری كه بین مردم مرسوم شده تا چه حد ضریب اطمینان دارد و اینكه از طرف كارخانجات و كشورهای مختلف زمان‌های مختلفی برای مثبت شدن جواب آزمایش اعلام می‌شود، تا چه حد می‌توان به این ارقام تكه نمود؟
مهم این است كه كارخانه‌ی سازنده، در دستورالعمل خود چه نوشته، این مورد برای ما ملاك است ولی كلیه‌ی كیت‌ها قبل از ورود به بازار در آزمایشگاه رفرانس كنترل می‌شود. آزمایشگاه رفرانس به طور ماهیانه لیست كیت‌هایی را كه مورد اطمینان است اعلام شده و به صورت اطلاعیه به همه‌ی آزمایشگاه داده می‌شود كه كیت تایید شده یا خیر.
- از چه معیارهایی در آزمایش خون ساده متوجه مشكلات تالاسمی می‌شویم؟
از طریق كاهش غلظت هموگلوبین و HCT، اندكس‌های خونی MCV، MCHC و موفولوژی گلبول‌های قرمز، البته اندكس‌های خونی MCV و MCHC از همه مهمتر است.
