زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 تحریریه پزشك امروز

دستگاه Pet یكی از دستگاه‌های تصویربرداری از خانواده پزشكی هسته‌ای است كه برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها (مانند انواع سرطان، ناراحتی‌های قلبی و سایر اختلالات در بدن) مفید است.

اسكن Pet نمایش تصویر حاصل از تركیب اطلاعات به دست آمده آناتومیكی و عملكردی اعضای بدن است و بدین ترتیب باعث می‌شود كه ما بتوانیم كل بدن را مشاهده كنیم و یكی از روش‌های نوین تصویربرداری به صورت مقطعی (برش نگاری) است كه امروز به صورت گسترده‌ای در سطح جهان استفاده می‌شود.

مزیت این روش، تصویربرداری از عملكرد و فیزیولوژی بافت‌های بدن است كه با تركیب اطلاعات بنیادی آناتومیكی با داده‌های عملكرد اعضا، می‌توان حالت و عملكرد هر عضو را تجسم كرد. شناختن قسمت‌های سالم و نرمال به اندازه تشخیص حفر‌ه‌ها و توده‌های غیرنرمال، مهم است.

با توجه به رادیونوكلئیدهای مورد استفاده در این دستگاه می‌توان متابولیسم اكسیژن را اندازه‌گیری كرد و با برچسب كردن گلوكز به فلورین، رادیوداروی FDG18 به دست می‌آید كه در بررسی‌های متابولیسم گلوكز بافت و یا ارگان مورد مطالعه، استفاده می‌شود. در تشخیص سرطان نرخ متابولیسم گلوكز در بافت‌های سرطانی، بالا می‌رود.

از این رو بافت‌هایی كه مبتلا به سلول‌های سرطانی شده‌اند هرچند ممكن است با سیستم‌های تصویربرداری دیگر قابل تشخیص نباشند، اما با سیستم PET و بررسی متابولیسم قابل تشخیص هستند. در كاردیولوژی با استفاده از آن می‌توان جریان خون و متابولیسم ماهیچه قلب را بررسی كرد و نیز پس از عمل می‌توان میزان موفقیت عمل جراحی را نیز ارزیابی كرد.

در نورولوژی، این اسكن قادر است به دلیل كاهش متابولیسم در بخش‌هایی از مغز در مراحل اولیه بیماری فراموشی، نارسایی‌هایی را كه شاخص این بیماری است، نشان دهد. PET بیماری پاركینسون را نیز بهتر از بقیه سیستم‌های تصویربرداری نشان می‌دهد. در كانون‌های حمله‌ای صرع در مغز كودكان، متابولیسم گلوكز كاهش می‌یابد و چنانچه شرح داده شد فقط در تصاویر PET می‌توان تغییرات متابولیسم را مشاهده كرد.

ساختار فیزیكی – مكانیكی دستگاه

دستگاه Pet متشكل از چند هزار آشكار ساز كوچك (از نوع Bismuth Germanium و Leutetium Orthosilicate) است كه به صورت انطباقی پرتوهای گاما keV 512 تولید شده از نابودی جفتی الكترون و پوزیترون را از درون بدن بیمار، آشكارسازی می‌كند.

اسكنرهای PET به طور حتم آشكارسازهای تمام حلقه تطابق یافته دارند. اصول تصویربرداری PET بر مبنای آشكارسازی فتون‌های حاصله از نابودی جفت‌های پوزیترون و الكترون است، از این‌رو رادیوایزوتوپ‌های مورد استفاده در آن عبارتند از: C11، N13، O15 و F 18 كه به ترتیب دارای نیم عمرهای، 20، 10، 2 و 110 دقیقه هستند و به همین دلیل باید در محل و یا در نزدیكی مركز PET تولید شوند.

چنانچه در نزدیكی (حدود 2 ساعت از نظر فاصله زمانی) سیكلوترونی جهت تولید این رادیوایزوتوپ‌ها نباشد مركز PET باید همراه با سیستم PET یك سیكلوترون نیز خریداری نماید.

خرید سیكلوترون یك هزینه اضافی به مركز PET تحمیل می‌كند و یكی از دلایل گسترده نشدن مراكز PET در دنیا، علیرغم قابلیت‌های تشخیصی بی‌نظیر آن، همین هزینه خرید سیكلوترون است كه نوع پزشكی و مورد نیاز آن در حدود 8/1 میلیون دلار است.

عناصر رادیواكتیو مذكور از نظر شیمیایی با نوع غیررادیو اكتیوشان هیچگونه تفاوتی ندارند و یكی از مزایای این عناصر آن است كه ازعناصر اساسی ماده بیولوژیكی و همین مصالح ساختمانی بیوشیمی می‌باشند و به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارند و حتی هوایی كه استنشاق می‌كنیم تركیبی از كربن، نیتروژن و اكسیژن است...