زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

درمان

در درمان مسمومیت با مرفین گذشته از تجویز پادزهرهای مخصوص، اصلاح آنوكسی و رساندن اكسیژن كافی به بیمار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. برای این منظور شاید به طرق ممكن مانند گذاردن یك air-way مناسب، تجویز اكسیژن، تنفس مصنوعی و تزریقی داروهای محرك تنفسی به بیمار اكسیژن رساند. اقدامات لازم درمانی در مسمومیت با مرفین عبارتند از:

الف – شست‌وشوی معده: حتی تا چندین ساعت بعد از خوردن مرفین نیز شست‌وشوی معده لازم و موثر است. زیرا این ماده غالبا باعث اسپاسم پیلور می‌شود، به همین دلیل تخلیه آن از معده به كندی انجام می‌گیرد. برای شست‌وشوی معده باید از محلول دكستروز 5 درصد استفاده و احتیاط زیادی كرد كه مواد استفراغی آسپیره نشود.

تجویز داروهای قی آور مانند ایپكا به ندرت موثر واقع می‌شود. پس از شست‌وشوی معده باید مقدار 10-5 گرم سولفات دو منیزیم یا ملین همراه با دو قاشق چای‌خوری شاربن طبی از راه لوله وارد معده شود. بهتر است بیمار را با تحریكات مقاوم بدون ایجاد خستگی بیدار نگاه داشت. تحریكات، وسیله موثری برای جلوگیری از اغما در كودكان است.

ب- انسداد راه‌های هوایی را باید برطرف كرد. قرار دادن یك Air-Way برای بیمار در حال اغما كه رفلكس بلع ندارد، كار سودمند و عاقلانه‌ای است. تجویز اكسیژن به طور مداوم یا متناوب در غالب موارد ضرورت پیدا می‌كند. البته در این گونه موارد نباید منتظر وقفه كامل تنفسی بود، بلكه هرگاه تعداد و عمق تنفس ناكافی به نظر آمد، باید تنفس مصنوعی را شروع كرد.

ج- پادزهر naloxone HCL: narcan, nalorphine, naline به عنوان پادزهر مرفین و جانشین‌های آن مانند پتی دین مورد استفاده قرار می‌گیرد و اثرات بسیار درخشانی در درمان مسمومیت با تریاك دارد و به مقدار mg/kg1/0-01/0 به صورت وریدی تجویز می‌شود.

چنانچه بعد از تزریق اول هنوز وضع تنفس كودك مختل باشد، باید دوز دارو را پس از 10-5 دقیقه تكرار كرد. در اكثر موارد مسمومیت با تریاك، تزریق مجدد پس از 3-2 ساعت الزامی است.

در غالب موارد در عرض مدت كوتاهی پس از تزریق نالوكسون به طور ناگهانی رفلكس‌های سطحی و عمقی كه از بین رفته بودند، باز می‌گردند و شیرخوار از حال اغما خارج می‌شود و شعور خود را باز می‌یابد. مكانیسم اثر نالورفین را رقابت با مرفین در اشغال مناطق گیرنده (رسپتور) در بافت‌های مخصوص می‌دانند، گرچه این نظریه در بعضی مواقع قانع‌كننده است، ولی در همه موارد كافی نیست.

د- برای تسریع در دفع سم: سرم گلوكز وریدی برحسب وزن در عرض 12 ساعت داخل ورید پرفوزیون می‌شود و برای پیشگیری از عفونت‌های ریوی در مسمومیت‌های شدید، همراه با اغمای طولانی به منظور پیشگیری از آبسه یا پنومونی آمپی‌سیلین توصیه می‌گردد.

مراقبت خوب یكی از عوامل اصلی درمان است. تغییر وضعیت بیمار، محافظت مخاط دهان و شست‌وشوی مرتب او لازم می‌باشد.

پیش‌آگهی

در مسمومیت‌های شدید. معمولا مرگ در عرض 12-6 ساعت اتفاق می‌افتد. علت مرگ در اكثر موارد وقفه تنفسی و آسفیكسی ناشی از آن است. نارسایی گردش خون و كلاپس قلبی عروقی كه معمولا در نتیجه آنوكسی شدید از تهویه ناكافی ریوی عارض می‌شود، اگرچه به خودی خود باعث مرگ نمی‌گردد، یكی از عوامل مرگ بیمار است. گاهی عوارض ریوی مانند خیز حاد ریه و پنومونی آسپیراسیون موجب مرگ این بیماران می‌شود.

بیمارانی كه تا 24 ساعت پس از مسمومیت با مرفین زنده می‌مانند، معمولا پیش آگهی خوبی دارند. طی دوران نقاهت و بهبودی ممكن است عوارضی از قبیل خارش، سردرد، تهوع، استفراغ، كنفوزیون و یبوست بروز كند كه درمان‌های لازم انجام شود.

حشیش و بنگ

انواع این تركیبات از هالوسینوژن‌هایی هستند كه به شكل‌های مختلف استعمال می‌شود. در ایران داخل كاغذ و مانند سیگار مصرف می‌شود. ماده اصلی آنها دنتاتتراهیدروكانابیتول است و از گیاه شاهدانه به دست می‌آید. این ماده در محیط اسیدی معده به سختی جذب می‌شود ولی در محیط قلیایی جذب آن افزایش می‌یابد و در كبد متابولیزه می‌شود. نیمه عمر آنها بین 80-10 ساعت است.

علائم و نشانه‌های بالینی

دارای سه مرحله و به قرار زیر است:

مرحله اول؛ مسمومیت خفیف: عدم تعادل و جهت‌یابی،‌ تحرك زیاد و حالت تهاجمی، اضطراب، خوشی یا افسردگی، هذیان‌گویی، كاهش حدود، تاكیكاردی، تاكی‌پنه و در 50 درصد موارد نیستاگموس.

مرحله دوم؛ مسمومیت متوسط: كاهش یا فقدان رفلكس‌ها، هیپورفلكسی یا سفتی عضلات خواب آلودگی، اغما.

مرحله سوم؛ مسمومیت شدید: اختلال‌های تنفسی، وقفه تنفسی، آپنه، هیپرتانسیون فقدان حس و درد، صرع پایدار و تداوم اغما و نارسایی حاد كلیه.

ارزیابی و اقدامات آزمایشگاهی

1- CBC (لكوسیتوز) اندازه‌گیری الكترولیت‌ها (هیپركالمی در اثر وجود ابدمیولیز) BUN، كرآتینین، CPK, ECG, U/A, ABG, SGPT, SGOT

اقدامات درمانی

1- IV.Line تجویز سرم گلوكزه 10 درصد و سپس دوسوم – یك سوم تجویز اكسیژن و با احتمال مصرف یا سایر ناركوتیك‌ها و میوزیس نالوكسون، مونیتورینگ قلب، ECG در صورت وجود آریتمی قلبی و همچنین CPR در صورت لزوم

2- شست‌وشوی معده، تجویز زغال فعال هر 4-2 ساعت سپس مسهل و دیورز قلیایی

3- قراردادن بیمار مسموم در محیطی ساكت و آرام و در صورت پرخاشگری و پرتحركی با در نظر گرفتن وضع تنفس تا Giazepam 20mg 2-5mg/I.V Amp برحسب وزن (از مصرف فموتیازین و هالوپریدول خودداری شود)

4- در صورت وجود تاكیكاردی و آریتمی، تجویز پروپرانولول وریدی

5- در صورت نارسایی كلیه با كنترل BUN كراتی‌نین، دیالیز