زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

آزاده دهقانی کری بزرگ؛ کارشناس ارشد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران

فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتری‌ها است.

پروبیوتیک ها مکمل های غذایی میکروبی زنده هستند که بر روی باکتری های روده تاثیر گذاشته و با متعادل نمودن آنها به میزبان خود سود می‌رسانند.

اکثر پروبیوتیک ها از دسته لاکتو باسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که جز فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان می‌باشند.

در نوزادان در حال تولد همزمان با عبور از کانال زایمانی میزان باکتری های روده افزایش می یابد و این مقدار در دوران بزرگسالی نیز بیشتر می‌گردد.

اثرات این باکتری ها در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها اثبات شده است، منبع باکتری‌های پروبیوتیک لبنیات و میوه‌ها هستند.

امروزه پروبیوتیک ها بصورت مکمل ها و پودرهای خوراکی در داروخانه ها و یا بصورت مواد غذایی غنی شده مانند ماست و نان در سوپرمارکت ها در دسترس می‌باشند.

تحقیقات بسیاری در خصوص فواید آنها انجام گردیده است که نتایج برخی مطالعات به اختصار در ذیل ذکر می‌گردد.

یبوست

یبوست عملکردی یک مشکل عمده در دوران کودکی می‌باشد که پروبیوتیک ها می‌توانند در درمان این اختلالات مفید باشند.

نتایج مطالعات اثر مثبت مصرف پروبیوتیک‌ها در درمان و بهبودی یبوست را نشان می‌دهند.

اسهال

از مشکلات عمده در کودکان می‌باشد.

پروبیوتیک ها بعنوان مکمل طول دوره گاستروانتریت حاد عفونی را کاهش می‌دهد و با تحریک سیستم ایمنی و جلوگیری از اتصال عوامل پاتوژن به اپیتلیوم و سطح موکوسی دیواره روده مانع رشد میکروارگانیسم های پاتوژن در روده شده و تاثیر مثبتی در بیماری های التهابی دارند.

کاهش علائم عفونت تنفسی فوقانی (سرماخوردگی و آنفولانزا)

سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری های ویروسی که می‌تواند منجر به عفونت حاد سیستم تنفسی فوقانی گردد.

نتایج مطالعات نشان می‌دهد که پروبیوتیک ها منجر به کاهش طول مدت آبریزش بینی در سرماخوردگی می‌گردند و برای کاهش تب، سرفه و طول مدت مصرف آنتی بیوتیک مفید می‌باشند.

درمان راش در ناحیه پوشک

درماتیت در ناحیه پوشک در اثر اصطکاک مکانیکی، رطوبت و تماس با ادرار ایجاد می‌گردد و برای کودکان بسیار آزاردهنده می‌باشد، نتایج تحقیقات انشان می‌دهند که استفاده از پروبیوتیک ها در کودکان با سن کمتر از 2 سال و بیشتر از 2 ماه می‌تواند در درمان این اختلال مفید باشد.

اگزما و بیماری های آتوپی و آلرژی

در تحقیقات گوناگون نشان داده شد پروبیوتیک ها منجر به کاهش وخامت اگزما می‌گردند اما در زمینه بیماری های آتوپی نیاز به تحقیقات بیشتری می‌باشد و کاملا اثبات نگردیده است.

همچنین مشخص گردیده است مصرف پروبیوتیک ها ممکن است در کاهش بروز آلرژی در کودکان موثر باشند.

سپسیس

سپسیس علت اصلی مرگ ومیر در نوزادان می‌باشد و نتایج مطالعات کاهش ریسک وقوع آن در نوزادان پری ترم در اثر مصرف پروبیوتیک ها را نشان می‌دهند.

عفونت های گوارشی

هلیکوباکترپیلوری از عفونت های باکتریایی شایع می‌باشد که باعث بروز کم خونی، سوتغذیه، ناراحتی های گوارشی و تاخیر رشد کودک می‌گردد.

مطالعات نشان داده اند هرچند پروبیوتیک‌ها منجر به ریشه کنی هلیکوباکتر نمی‌گردد ولی عوارض جانبی ناشی از آن را کاهش می‌دهد.

کولیک شیرخوارگی

کولیک شیرخوارگی وضعیتی شایع در شیرخواران بوده که با گریه بیش از حد و غیرقابل تسکین همراه است، نتایج مطالعات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌ها در درمان کولیک نقش موثری داشته و منجر به کاهش نیاز به استفاده از ضد نفخ ها می‌گردند.

دل درد فانکشنال در کودکان

دل درد مزمن عملکردی (فانکشنال) از شایع ترین علت دل دردهای کودکان می‌باشد که هیچ گونه علت خاصی ندارد و معادل سندرم روده تحریک پذیر در بزرگسالان می‌باشد.

نتایج مطالعات نشان میدهد مصرف پروبیوتیک موجب بهبودی تعداد و شدت دل درد مزمن در کودکان میشوند.

وزن گیری

پروبیوتیک ها می‌تواند حتی بر وزن نوزادان نیز تاثیر بگذارد. کودکان به علت مشکلات دستگاه گوارش، سوء جذب مواد غذایی و اختلالات اشتهای دچار کاهش وزن می‌گردند.

مصرف مکمل های پروبیوتیکی از طریق  ایجاد تعادل در میکروبیوم دستگاه گوارش کودکان در رسیدن آنها به وزن نرمال تاثیر بسزایی دارند.

اثر بر بیان ژن چاقی

مطالعات نشان می‌دهند پروبیوتیک ها ریسک چاقی را در مادران باردار بعد از زایمان و همچنین در کودکان آنها کاهش می‌دهند. متیلاسیون DNA بر فعالیت ژن چاقی تاثیر می‌گذارد.

تقویت ایمنی

پروبیوتیک ها ممکن است که علاوه بر بالا بردن راندمان جذب مواد غذایی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق افزایش فعالیت ماکروفاژها گردند.

سلامت استخوان

محققان نشان داده اند رژیم غذایی مملو از پروبیوتیک ها به کاهش ریسک پوکی استخوان کمک می کند، نتایج مطالعات نشان می‌دهند مصرف پروبیوتیک ها شیوه ای موثر و تاثیر گذار در پیشگیری از آغاز پوکی استخوان در در آینده می باشد و به سلامت استخوان ها کمک می نماید.

پوسیدگی دندان

مشخص شده است که گونه های مختلف پروبیوتیک در افراد می‌توانند پوسیدگی را کاهش دهند و با عوامل پاتوژن برای چسبیدن به مخاط و دندان ها رقابت کرده و از عملکرد آنها در حفره دهانی جلوگیری نمایند و با تغییر شرایط محیط دهانی مانند کاهش PH نقش موثری در کاهش پوسیدگی داشته باشند.