کاهش شیوع کم‌خونی در شیرخواران به استفاده از شیر خشک‌های غنی شده با آهن نسبت داده شده است، لذا توصیه می‌شود که تمام شیرخواران تغذیه شده با شیر خشک از شیرخشک‌های غنی شده از آهن استفاده نمایند. فرضیه‌های شایع احتمال یبوست، شل شدن مدفوع، کولیک و استفراغ در اثر استفاده از فرمولای غنی شده با آهن تأیید نشده است.
شیر مادر همچنین حاوی آراشیدونیک اسید (AA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) می‌باشد که این ترکیبات در شیر گاو موجود نمی‌باشد. هم‌اکنون شیر خشک‌هایی در بازار موجود است كه این ترکیبات را به شیر خشک می‌افزایند و نسبتاً گران‌تر می‌باشند.
شیر خشك‌های ویژه
آلرژی‌های گزارش شده نسبت به شیر گاو در بین نوزادان از 1 تا 8 درصد متغیر است. آلرژی نسبت به شیر گاو با علائم روده‌ای، تنفسی، پوستی و عصبی نمایان می‌شود. شیر خشک‌های بر پایه پروتئین گیاهی سویا در بازار موجود می‌باشد که برای نوزادانی که به شیر خشک‌های با پایه شیر گاو و حتی شیر مادر حساسیت دارند، استفاده می‌شود.
این شیر خشک‌ها فاقد گلوتن و سوکروز هستند و مصرف آنها در کودکانی که به علت عدم تحمل به لاکتوز، سوکروز و حساسیت ناشی از گلوتن به اسهال شدید مبتلا هستند، سودمند می‌باشد.
البته لازم به ذکر است که برخی از نوزادان (8 تا 35 درصد) که به پروتئین شیر گاو آلرژی نشان می‌دهند، نسبت به پروتئین‌های موجود در سویا نیز آلرژی دارند. شیر خشک‌های هیپوآلرژیک که از پروتئین‌های هیدرولیز شده ساخته شده‌اند، در دسترس می‌باشند.
زمانی که محدودیت مایعات و سدیم برای نوزادان مطرح است (از جمله نوزادان مبتلا به نارسایی قلبی، مشکلات کلیوی و فشار خون)، شیر خشک‌هایی باید مورد استفاده قرار گیرند که در حجم کم، کالری مورد نیاز این نوزادان را فراهم سازند.
این شیر خشک‌ها محدود از سدیم می‌باشند، البته باید در نظر گرفت كه مصرف طولانی‌مدت این شیر خشک‌ها اختلال در میزان آب و الکترولیت ایجاد می‌کند. برخی از ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزادان، استفاده از شیر خشک‌های ویژه برای تأمین نیازهای تغذیه این نوزادان را ملزم می‌سازد.
از این اختلالات می‌توان به نقص در آنزیم‌های سیکل اوره اشاره کرد که در شیر خشک‌های این نوزادان باید تمام اسیدآمینه‌های غیر ضروری کاهش یابد.
فنیل‌کتونوری اختلال متابولیکی دیگری است که دراین بیماری فنیل‌آلانین به تیروزین تبدیل نمی‌شود و در نتیجه غلظت آن در خون افزایش می‌یابد. در صورت عدم درمان بیماری، فرد از نظر ذهنی به‌شدت عقب مانده می‌شود، لذا در این نوزادان باید از فرمولاهای عاری از فنیل آلانین استفاده گردد.
در نوزادان مبتلا به بیماری ادرار شربت‌افرا در اثر نقصان در فعالیت آنزیمی کتواسید دهیدروژناز، بدن قادر به متابولیسم اسیدهای آمینه شاخه‌دار لوسین، ایزولوسین و والین نمی‌باشد. فرمولاهای مخصوص این نوزادان که عاری از اسیدهای آمینه فوق است، موجود می‌باشد.
تیروزین از هضم پروتئین و سنتز درونی فنیل‌آلانین که برای ساختن پروتئین‌ها استفاده می‌شود، حاصل می‌شود. تیروزینمی در اثر کمبود آنزیم‌های دخیل در متابولیسم این آمینواسید ایجاد می‌شود که منجر به افزایش سطح تیروزین در خون می‌شود. در این نوزادان از فرمولاهای مخصوص استفاده می‌شود. این شیر خشک‌ها، پروتئین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز کودک را تامین می‌کنند در حالیکه سطح تیروزین در محدوده قابل قبول باقی می‌ماند.
برای نوزادان مبتلا به گالاکتوزمی شیرهای خشک فاقد لاکتوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تجمع گالاکتوز در نوزادان موجب آسیب کلیوی و کبدی کاهش وزن، کوری و عقب‌افتادگی جسمی و ذهنی و در نهایت مرگ می‌شود.
نکات اصولی برای تغذیه با شیرخشک
1- همراه شیرخشک باید مقداری آب جوشیده خنک شده در اختیار شیرخوار گذاشت.
2- آبی که برای تهیه شیر استفاده می‌شود، باید جوشیده و ولرم باشد تا ویتامین‌های موجود در شیر از بین نرود.
3- از قرار دادن شیشه شیر در معرض آفتاب بپرهیزید.
4- هنگام خرید به تاریخ انقضای آن که در ته قوطی حک شده توجه کنید. همچنین از سالم بودن قوطی اطمینان حاصل کنید.
5- به اطلاعات روی برچسب قوطی از جمله طرز تهیه آن، مقدار مصرف و غیره توجه نمایید .
6- از مواد استریل کننده و ضد‌عفونی كننده برای تمیز کردن شیشه شیر می‌توانید استفاده کنید.
7- زمانی که کودک‌تان آرام است، به او شیر بدهید و محلی آرام را برای شیر دادن در نظر بگیرید.
8- از خنک بودن شیر قبل از شیر دادن اطمینان حاصل کنید.
9- شیشه را طوری نگه دارید که هوا وارد دهان کودک‌تان نشود.
برای خواندن بخش اول- اگر شیر مادر نمی‌دهید- اینجا کلیک کنید.
