تحريريه دنيای سلامت
حتی در خانوادههایی كه فرزندان دختر خود را به بازیهای پسرانه و فرزندان پسر خود را به بازیهای دخترانه مثل عروسك بازی تشویق میكنند، باز هم دختربچهها یك عروسك دختر با لباس صورتی را به یك ماشین فضایی ترجیح میدهند و پسر بچهها هم موتورها و ماشینها را به عروسكها ترجیح میدهند.
چرا اینگونه است؟ برخی از این رفتارها یادگرفتنی هستند، اما دانشمندان و پژوهشگران میگویند كه حتی قبل از تولد نوزادان دختر و پسر، مغز آنها به شكل متفاوتی رشد كرده و در واقع آنها را به موجودات كوچك مستقلی تبدیل نموده است.
آیا چیزی به نام مغز دخترها و مغز پسرها وجود دارد؟
بله- همه میدانیم كه تفاوتهای فیزیكی زیادی بین مغز دخترها و پسرها وجود دارد.
این تفاوتها هم از روزهای قبل از تولد وجود داشته و هم با رشد كودكان به وجود آمده است.
اما در این مرحله اینكه این تفاوتها چقدر روی رفتارها و شخصیت كودكان اثر میگذارند، معمای اصلی است. برای مثال، دانشمندان میگویند، بیشك بخشی از مغز پسرها را به سمت چیزهایی میكشاند كه متحرك هستند و دخترها را به سمت چیزهایی كه مربوط به تربیت و بزرگ كردن بچههاست.
ذهن یك دختر چگونه در رحم مادر رشد میكند؟
دخترها نیز قبل از تولد مقداری تستوسترون در بدنشان تولید میشود، اما نه به اندازه پسرها. آنها بیشتر هورمونهای زنانه تولید میكنند، مثل استروژن كه آن» هم تأثیر كمی در رشد مغزی آنها دارد.
در واقع اگر تستوسترون بالا در شكلگیری و رشد جنس اثری نداشت، رشد مغزی دخترها وو پسرها هیچ تفاوتی نمیكرد.
مغز یك پسر چگونه در رحم مادر رشد میكند؟
پسرها در رحم مادر مثل ماشینهای كوچك تستوسترون هستند.
نوزادان پسر هنگام تولد به اندازه یك مرد 25 ساله تستوسترون دارند. بعد از تولد میزان تستوسترون كاهش مییابد تا اینكه پسر وارد مرحله بلوغ میشود و میزان تستوسترون بدنش دوباره افزایش مییابد.
تستوسترون، ذهن و مغزز یك مرد رشد یافته و بالغ را شكل میدهد. تحقیقات انجام شده روی حیوانات نشان میدهد كه ارتباط بین سلولهای مغزی گاهی اوقات كاهش و در برخی موقعیتها افزایش مییابند. و در واقع دچار افت و خیر میشود.
در این زمینه آزمایشهای روی موشهای نر و ماده انجام شده كه نشان میدهد موشهایی كه قبل از تولدشان تستوسترون بالایی داشتهاند، در آزمایشهای پیچیده عملكرد بهتری دارند.
البته هنوز دانشمندان مطمئن نیستند كه بتواننداین نتایج را به انسانها نیز تعمیم دهند. تحقیقات روی حیوانات نشان میدهند كه در تمام جنسهای مذكر برخی نواحی مغز ارتباطات مختص جنس مردانه را دارند و برخی نواحی همچنان زنانه میمانند.
مقایسه رشد مغزی دخترها و پسرها به هنگام رشد
وقتی كه دخترها و پسرها متولد میشوند، ذهن آنها از راههای متفاوتی شروع به رشد میكند. تحقیقات و بررسیهای مربوط به MRI نشان میدهند كه برخی نواحی در مغز دخترها و برخی نواحی در مغز پسرها سریعتر رشد میكنند.
بنابراین هر دو جنس در یك سن یكسان مراحل رشد مغزیی متفاوتی را تجربه میكنند. اندازه مغز نیز در هر دو جنس متفاوت است.
مغز پسرها از مغز دخترها بزرگتر میشود. اما تفاوتهایی كه در اثر بزرگتر شدن مغز پسرها ایجاد میشود، هنوز نامشخص است.
برخی از پژوهشگران میگویند كه در دخترها، آن نواحی مغز كه به كنترل زبان و احساسات كمك میكنند، بزرگتر میشود.
این بخش از مغز به هنگام نگاه كردن عكس كسی كه دوستش دارید نیز فعالتر میشود.
برخی پژوهشگران نیز میگویند آن بخش از مغز كه دو نیمكره را به هم ربط میدهد، در دخترها بزرگتر از پسرها است.
دانشمندان میگویند كه این مسأله باعث میشود دخترها توانایی بیشتری در استفاه از نیمكره راست و نیمكره چپ مغز برای حل مسائل داشته باشند.
در بررسیهایی كه روی موشهای آزمایشگاهی به انجام رسیده، دانشمندان دریافتند آن منطقه از مغز كه amygdale نام دارد، كه در مردها نسبت به زنها بزرگتر است، مسئولیت كنترل احساس بسیار عمیقتر را به عهده دارد؛ مثل ترس. این تفاوتهای كوچك در ساختار مغز به این معنا نیست كه پسرها در برخی چیزها بهتر از دخترها هستند.
مغز و ذهن جوانها (چه دختر و چه پسر) قابل تغییر است. نواحی كلیدی مغز بسته به چگونگی بكارگیری آنها میتواند رشد كند یا اینكه پژمرده و پیر شود.
آیا مغز خانمها به نحوی شكل گرفته است كه باعث میشود راحتتر از آقایان گریه كنند؟ آیا مغز آنها با احساساتشان شكل میگیرد؟
هنوز علت واقعی این مسأله كاملاً مشخص نیست؛ اما قدر مسلم، افراد همیشه مطابق با جنسیت خود عمل نمیكنند و چه بسیارند پسرهایی كه جذب فعالیتها و بازیهای دخترانه میشوند و رفتارهای كاملاً طبیعی دارند و برعكس دخترهایی كه بازیهای پسرانه را دوست دارند، كم نیستند.
آیا نحوه فكر كردن دختران و پسران متفاوت است؟
گروهی از دانشمندان نتیجه آزمایشهای MRI از مغز 500 دختر و پسر جوان و سالم را مورد بررسی قرار دادند و سعی كردند از این طریق به برخی سوالات اساسی پاسخ دهند و به یافتههای جالبی نیز دست یافتند.
در اغلب آزمایشها دخترها و پسرها توانایی مشابهی را از خود بروز دادند، آنهاا در رقابتهای ریاضیات، تقریباً یكسان بودند.
هرگونه فاصله و تفاوت بین دخترها و پسرها در یادگیری ریاضیات نتیجه فرهنگ مردم است نه بیولوژی آنها.
دخترها در حفظیات به خاطر سپردن كلمات موفقترند و پسرها در انجام كارهای دستی برای درست كردن و شكل دادن چیزها، مهارت بیشتری دارند.
با وجود، تمام مسائلی كه گفته شد، نباید این را فراموش كرد مغز و تواناییهای ذهنی انعطاف پذیری بالایی دارند.
كودكان بین سلولهای مغزیشان ارتباط برقرار میكنند، مهارتهای جدید به دست میآورند، میخوانند، گوش میدهند، تماشا میكنند و یاد میگیرند. دختربچهای كه همواره با عروسكهایش بازی میكند، باید فرصت بازیهای مثل خانهسازی را نیز داشته باشد.
او باید علاوه برلذت بازی كردن با اسباببازیهای دخترانه عروسك بازی كند تا در آینده بتواند بهتر از عهده مراقبت فرزندش برآید.
دانشمندان میگویند: «بیولوژی ما تعیین كننده تقدیر و سرنوشت ما نیست».