تحریریه ماهنامه كودك سالم
موفقیت كودك در آینده بستگی به این دارد كه چقدر خلاقیتش رشد كرده است. برای پرورش خلاقیت او شما چه كار می‌توانید انجام دهید: (یك روز نسبتاً خنك و پر از نشاط و سرزندگی در یك مهدكودك پر از بچه‌های پر هیاهو و پر انرژی) آنها همگی در یك اتاق با انواع رنگ‌ها مشغول بازی و نقاشی هستند.
دو دختر هم سن و سال كه دامن‌هایشان را صورتی كرده‌اند. تعدادی مكعب در اختیار آنها قرار داده شده است تا با چیدن آنها هر شكلی كه میخواهند درست كنند. پسربچه‌ای در ابتدا مكعب‌ها را روی هم می‌چیند؛ اما كم كم ایده‌های دیگری نیز به ذهنش خطور می‌كند. مكعب‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تر را پایین می‌گذارد و سبك‌ترها را روی آنها می‌چیند. كلید حل مسائل، انشعاب دادن به افكار است. تصور تمام احتمالات و بعد وارد عمل شدن.
خلاقیت
واژه خلاقیت در فرهنگ و جامعه ما متأسفانه فقط در مورد كارهای هنری به كار گرفته می‌شود. اما گسترده فكر كردن و انشعاب دادن افكار مسأله‌ای است كه برای هر روز از زندگی ما لازم است. وقتی كه یك نوزاد با خودش تخمین می‌زند اگر از صندلی بالا برود راحت‌تر می‌تواند از روی میز شیرینی بردارد، درمی‌یابد كه با كمی خلاقیت می‌تواند مشكلش را حل كند.
همه ما قابلیت خلاق بودن را داریم. وظیفه مربیان و والدین كمك به كودكان برای به فعلیت درآوردن این توان است. متأسفانه خلاقیت و نمره مربوط به آن كاهش چشمگیری یافته است؛ به خصوص خلاقیت در میان كودكان پیش‌دبستانی تا كودكان كلاس سوم كاهش بیشتری داشته است. گروهی از پژوهشگران و دانشمندان آزمایش‌هایی از كودكان به عمل آوردند. آنها برخی سوالات كه انتها نداشتند می‌پرسیدند؛ «مثلاً به نظرتان چند بار از مسواكتان استفاده می‌كنید؟» یك كودك خلاق در چنین مواقعی ممكن است بگوید من با مسواك می‌توانم دندان‌های گربه‌ام را مسواك بزنم، ناخن‌هایم را تمیز كنم و روی سنگ یا چیز دیگری را تمیز كنم.
بله تمام این كارها را می‌توان با مسواك انجام داد و به این ترتیب استفاده از یك وسیله گسترش می‌یابد. این توانایی منحصر به فرد برای عملكرد فرد در زمینه كار، زندگی، تحصیلات و... در آینده نقش تعیین‌كننده‌ای دارد. كودكان ما با سرعت زیاد با دنیایی روبه‌رو می‌شوند كه تكنولوژی در آن مهم‌ترین نقش را دارد. اقتصاد جهانی در حال تغییر است، سلامت محیط روز به روز كاهش می‌یابد و بسیار اتفاقات دیگر كه هر روز در اطراف ما جریان دارند و به زودی به بزرگ‌ترین معضلات تبدیل می‌شوند؛ بنابراین زندگی در چنین شرایطی نیاز به خلاقیت بیشتر و افراد خلاق دارد تا راه‌هایی برای مقابله با این مشكلات بیابند.
برای كودكان خود سرگرمی‌های بدون حد و مرز انتخاب كنید
برخی از وسایل بازی هیچ انتهایی ندارند و می‌توان با آنها بازیهای متنوع بیشماری انجام داد، مثلاً بازی كردن با چند عدد گچ یا قطعه‌های خانه‌سازی. با این وسایل قوه تخیل كودكان تقویت می‌شود. وسایل هنری را در اختیار كودك‌تان بگذارید، ولی به او نگویید كه در كجای كاغذ چه چیزی بكشند و از آن وسیله استفاده كنند. اگر می‌خواهید خودتان نیز در بازی كودك‌تان شركت كنید، این كار را انجام دهید، اما طوری رفتار كنید كه او در واقع شما را راهنمایی و رهبری كند.
بازیهای نمایشی
در سه سالگی، بچه‌ها به بازیهای نمایشی علاقه‌مند می‌شوند. آنها از والدین خود میخواهند كه بازی دزد و پلیس، پزشك و بیمار، فروشنده و خریدار و ... را با آنها انجام دهند. در این مرحله كودكان با یك شیوه نمایشی میخواهند كاری را انجام دهند كه دیگران نیز می‌فهمند و درك می‌كنند.
هر روشی برای افزایش مهارت‌های خلاقانه و فكری كودكان خوب است. متأسفانه فعالیت‌های از پیش‌تعیین‌شده و سازمان یافته در مهدكودك‌ها و مدارس این فرصت‌ها را از بین می‌برد. برنامه‌های رشد نوجوانان و ورزش‌های تیمی بسیار خوب هستند؛ اما باید متعادل باشند.
شما چه كارهایی می‌توانید انجام دهید؟
وقتی كه برای كودك‌تان اسباب‌بازی می‌خرید یا می‌خواهید او را به كلاس بازی یا مهد ببرید، به سراغ وسایلی بروید كه تا اندازه‌ای تحرك نیز ایجاد كنند. یعنی بچه‌ها فقط نباید اعداد و حروف را یاد بگیرند، بلكه باید نقاشی كشیدن را هم یاد بگیرند. در این كلاس‌ها باید انواع و اقسام وسایل فراهم باشد تا آنها خودشان انتخاب كنند و مربی به آنها راهنمایی‌‌های لازم را بدهد.
علاوه بر این، مربیان و معلم‌های خوب نیز تأثیر زیادی در رشد خلاقیت‌های كودكان دارند. آنها سعی می‌كنند خلاقیت كودكان را بالا ببرند و در این میان خودشان نیز خلاق‌تر می‌شوند.
بازیهای آزاد
كودكان بدون احساس آزادی برای بازی و ورزش نمی‌توانند جنبه‌های خلاق خود را بروز دهند. بازیهای آزاد به مغز كودكان این فرصت را می‌‌دهد كه همراه با تفریح تحریك شود و افكار خلاقانه شكل بگیرند. وقتی كه اطلاعات را جمع‌آوری می‌كنیم؛ به مغزمان اجازه می‌دهیم آنها را مورد كاوش قرار دهد؛ به همین دلیل هنگام استراحت مغز، بعد از جمع‌آوری اطلاعات وقتی كه دیگر كار فكری انجام نمی‌د‌هیم، ناگهان افكار و ایده‌های فوق‌العاده‌ای به ذهن‌مان خطور می‌كند.
مثلاً وقتی كه در حال دوش گرفتن در حمام هستیم، مغز اطلاعات جمع‌آوری شده را بررسی می‌كند. تلویزیون و اینترنت در این روند و فرایند دخالت می‌كنند و متأسفانه بیش از دوسوم كودكان زیر شش سال هر روز بیش از دو ساعت از این امكانات و وسایل الكترونیكی استفاده می‌كنند. این اتفاق قدرت فكر كردن در كودكان را بالا می‌برد. اگر فقط مثل اسفنج اطلاعات را جمع‌آوری كنیم، نمی‌توانیم به روش‌های مناسب آنها را با هم تركیب كنیم و در مواقع مورد نیاز به كار بگیریم...
برای خواندن بخش دوم -كودك خلاق- اینجا کلیک کنید.
