عصرایران - شکی نیست سفر و گردشگری هزار و یک منفعت دارد اما اگر رفتار هر یک از ذینفعان این صنعت غیراخلاقی باشد بی گمان اثرات مثبت آن خنثی می شود و آثار شومی در پی خواهد داشت.
سازمان جهانی گردشگری از سالها پیش به اهمیت تدوین «منشور جهانی اخلاق گردشگری» پی برده بود، منشوری که با پیروی از مفاد آن مزایای گردشگری برای همۀ طرفا - گردشگران، مردم بومی، اهالی صنعت، حکومت مقصد و مبدأ- حداکثری خواهد شد.
منشور جهانی اخلاق گردشگری سال 1999 به تصویب سازمان جهانی گردشگری رسید؛ این سازمان بر مبنای همین منشور در سال 2005 بروشوری به نام «گردشگر و مسافر مسئول» (The Responsible Tourist And Traveller) تهیه و به پنج زبان انگلیسی، اسپانیول، فرانسوی، روسی و عربی بر روی سایت خود منتشر کرد. آنچه در پیش می آید ترجمه‌ای است معنا-محور از این بروشور که مشتمل بر توصیه های رفتاری مختصر و مفید به مسافران و گردشگران است:
گردشگر و مسافر مسئول
سفر و گردشگری باید چنان برنامه‌ریزی و اجرا شود که موجب خودشکوفایی فردی و جمعی گردد. گردشگری و سفر -به شرط آنکه همراه با فکر باز باشد- عاملی غیرقابل‌جایگزین در خودآموزی و رَواداری متقابل و موجب درک تنوع و تفاوت های مشروع ملتها و فرهنگ ها است.
همگان در خلق مسافرت و گردشگری مسئولانه سهیم و موظفند. در این مسیر البته حکومت ها، صنعت و جوامع محلی باید هر چه در توان دارند را انجام دهند اما شما به عنوان میهمان جامعۀ مقصد نیز می توانید با رعایت توصیه های زیر پشتیبان گردشگری مسئولانه باشید و به ترویج آن یاری رسانید:
- دید بازی نسبت به فرهنگ و آداب و رسوم دیگران داشته باشید، اینگونه تجربۀ سفر بهتری خواهید داشتید، احترام کسب میکنید و مردم محلی سریعتر با شما صمیمی می شوند. رَوادار باشید و به تنوع احترام بگذارید. حرمت آداب و رسوم و کُنش های اجتماعی و فرهنگی محل را رعایت کنید.
- به حقوق بشر احترام بگذارید. استثمار به هر شکلش مخالف با اهداف بنیادین گردشگری است. استثمار جنسی کودکان جنایت است و فرد مرتکب هم در مقصد هم در کشوری متبوعش باید مجازات شود.
- یاور حفاظت از محیط زیست باشید. مراقب حیات وحش و زیستگاهشان باشید؛ از خرید محصولاتی که در ساخت آنها از حیوانات و گیاهان در معرض خطر استفاده شده اجتناب کنید.
- مراقب منابع فرهنگی باشید. حضور و رفتار شما باید همراه با مراقبت از میراث هنری، باستانی و فرهنگی مقصد باشد.
- سفر شما می‌تواند به توسعۀ اقتصادی و اجتماعی محل کمک کند. با خرید صنایع دستی و محصولات محلی، و رعایت اصول تجارت منصفانه، پشتیبان اقتصاد محلی باشید. هنگام چانه‌زدن منصف باشید و برای کالا قیمت عادلانه پیشنهاد دهید.
- قبل از حرکت، از وضعیت بهداشت مقصد و راه های دسترسی به خدمات کنسولی کشور خود کسب اطلاع کرده، مطمئن شوید سلامت و امنیتتان به خطر نخواهد افتاد. قبل از تصمیم سفر، اطمینان حاصل کنید استانداردهای لازم از حیث تغذیه، وسایل نقلیه و آمد و شد، و مراقبت های پزشکی مهیا است.
- تا می‌توانید دربارۀ مقصدتان بیاموزید و اطلاعات جمع کنید؛ برای درک آداب و رسوم، هنجارها و سنت های مردم بومی وقت خرج کنید. از رفتارهایی که ممکن است موجب رنجش مردم محلی شود جداً بپرهیزید.
- با قوانین و مقررات کشور مورد بازدید آشنا شوید تا ناآگاهانه مرتکب اقداماتی نشوید که در مقصد جرم محسوب می شود. از هرگونه خرید و فروش غیرقانونی اقلام زیر بپرهیزید: دارو، اسلحه، عتیقه‌جات، گونه‌های تحت مراقبت و محصولات قدغن، همچنین هر گونه مادۀ خطرناک که به موجب مقررات کشور مورد بازدید ممنوع است.
در این نوشته 8 توصیه کوتاه در مورد چگونگی رفتار گردشگران تبیین شده است. به یاد داشته باشیم با رعایت این توصیه‌ها هم سفرمان امن‌تر و غنی‌تر می‌شود هم به سهم خود موجب تاثیرات مثبت در مقصد خواهیم شد.
منبع: عصر ایران- امیرحسین ایمانی‌زاده
