بانوی 38 ساله ای هستم كه دچار فشار خون، حالتهای اضطرابی، اختلالات گوارشی و افزایش وزن می باشم و اخیراً گرفتار سرگیجه شدهام و خوابم هم مختل شده است. لطفا مرا راهنمایی کنید به كدام دكتر مراجعه كنم؟ دكتر قلب میگوید: «اینها عوارض داروی اعصاب است كه مصرف میكنید، دكتر اعصاب میگوید داروهایی را كه شما در این چند سال مصرف میكنید این عوارض را ایجاد نمیكند. برای اختلال گوارش باید به یك متخصص گوارش هم مراجعه نمایید. متخصص گوارش برایم اندوسكوپی معده و روده و سونوگرافی انجام داده و اعلام كرده كه بیماری گوارشی در كار نیست؛ در حالی كه سونوگرافی مراحل اولیه كبد چرب را نشان داده است.مرا راهنمایی کنید.
پاسخ ارائه شده توسط: دكتر عباس تحصيلی؛ دانشيار دانشگاه علوم پزشکی
نشانههای پزشك خوب
این خانم محترم از من پرسیدهاند به كدام دكتر مراجعه كنند؟ از كجا بدانم كه او دكتر خوبی است یا نه و معیارهای دكتر «خوب» بودن چیست؟
این سوال را با چند نفر همكار و چند بیمار مطرح كردم اول پاسخهای آنان را ملاحظه فرمائید، بعد به بحث میپردازم و نظر خود را ابراز میكنم.
دكتر ح-ب: استاد بیماریهای اعصاب معتقد است پزشك خوب آن است كه آسایش و صلاح بیمار را بر هر چیز، حتی بر منافع خود ترجیح دهد و دشواریهای پزشكی را بر خود هموار سازد.
دكتر ب- م: میگوید: استاد من گفت: برای پزشك سه خصلت لازم است دانش، تجربه و قضاوت
دكتر م-ژ: (نفرولوژیست) میگوید: شناخت پزشك خوب برای بیمار مقدور نیست و اقبال مردم از یك طبیب فقط دلیل بر آن است كه این پزشك با بیماران ارتباط خوبی داد و مهارت و دانش و حتی دلسوزی و صداقت او را نشان نمیدهد.
مشخصات یك پزشك ماهر
1- دانش:
هر چند دانش یك پزشك برای بیمار قابل سنجش نیست، اما خوشبختانه در كشور ما استانداردها و مقرراتی از طرف دولت كه برای پرداختن به حرفه پزشكی لازم است و از طرف مقامات مسئول پیگیری میشود و تبلیغات. در مورد پزشكان نیز دارای ضوابط قانونی است و قانون شرقی باز امروزی كه پزشكان را موظف میكند هر پنج سال پروانه كار خود را با گذراندن دورههای بازآموزی و آشنایی با دانش روز تمدید كنند، برای بیمار كه میخواهد از احاطه پزشك به دانشهای لازم در مورد كار خود اطمینان پیدا كند، ملاحظه تابلوی مطب و نسخه پزشك معمولا كافی است. اگر موارد بسیار نادر و به عناوین نامفهوم و یا شگفتانگیزی برخورد نماید، میتواند از نظام پزشكی سوال كند.
2- مهارت:
در اعمال جراحی و بعضی درمانهای خاص، مثل روان درمان یا تشخیصهای دشوار، رسیدگی به بیماران اورژانس عواملی مثل تجربه، فراست ویژه، قدرت تصمیمگیری و یا هر خطری برای موفقیت پزشك لازم است كه این عوامل به صورت دقیق برای بیمار قابل كشف نیست و متاسفانه این بعد شخصیت پزشك مثل قطعه عظیمی از یك كوه یخ شناور كه زیر آب است مخفی میماند و از قسمت آشكار قطعه شناور یخ مشكل میتوان حجم قسمت زیر را تخمین زد.
3- رفتار:
آنچه بیش از هر چیز آشكار و برای بیمار ملموس است رفتار پزشك در ارتباطبا بیمار است. این رفتار براساس مقرراتی است كه اصطلاح اخلاق پزشكی به آن اطلاق میشود و هر پزشك موظف است به آن پایبند باشد و حرفه پزشكی از معدود حرفههایی است كه برای پرداختن به آن لازم است پزشك پایبندی خود را به آن اخلاق اعلام داشته به قید سوگند موكد سازد و جامعه انتظار دارد فضایلی مانند حكمت، عدالت، محبت، انصاف، احترام به زندگی انسانها، رعایت قوانین اجتماعی و غیره در وجود پزشك نهادینه باشد.
راههای عملی و مفید مراجعه به پزشك
خوب خواهر محترم! با این مقدمات من حالا راههای صحیح، علمی و مفید برای شناختن و مراجعه به یك پزشك خوب را به شما باز میگویم.
فردی كه بیماری مشخصی دارد (مثلا بیماری چشم و یا پوست) به یك متخصص با تجربه و خوش نام مراجعه میكند و بیماری وی معالجه میشود.
كسی كه مثل شما یك بیماری نامعلوم دارد و یا نمیداند بیماری او به كدام رشته پزشكی مربوط است باید یك پزشك معالج داشته باشد كه معمولا برای زیر 12 سال یك متخصص كودكان و برای بزرگسالان یك پزشك عمومی و اگر مقدور باشد یك متخصص داخلی است این پزشك معالج باید دست كم 4 ویژگی داشته باشد:
الف- حداقل برای بار اول یك ربع و برای دفعات بعد 10 دقیقه وقت برای معاینه بیمار اختصاص میدهد. (معاینه شتابزده غالبا نتایج ناگواری دارد).
ب- بیمار پرونده داشته باشد. (داشتن سوابق بیمار چه به صورت پرونده كاغذی و چه رایانهای برای رسیدن به تشخیص بیماری بسیار كمك كننده است).
ج- دسترسی به پزشك به ویژه در شرایط اضطراری مقدور باشد.
د- امروزه طبابت یك كار گروهی محسوب میشود. بنابراین؛ مثلا یك متخصص داخلی لازم است با جراح، متخصص بیهوشی و سایر تخصصها در ارتباط باشد و در موقع لزوم با همكاران خود مشاوره كند. توجه بفرمایید كه این راهكار هر چند كامل و قطعی و (همهجا شمول) نیست، اما ساده و بسیار راهگشاست.
هر چند فضایل بسیار مهمی مانند رازداری، دلسوزی، انصاف و صداقت را عیان نمیسازد. من امیدوارم همه پزشكان به این فضائل آراسته باشند و با مساعدت پروردگار در حفظ جان و سلامت بیماران خود موفق گردند. برای شما خواهر عزیز هم آرزوی سلامتی و بهبودی دارم.