رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب کافی می‌تواند عملکرد تیروئید را بهبود بخشد و خستگی مزمن را کاهش دهد. مطالعات اخیر بر نقش غده تیروئید در تنظیم متابولیسم، استفاده از انرژی و چگونگی تأثیر آن بر خستگی تأکید می‌کنند.
الهه جعفرزاده: خستگی مزمن یک عارضه شایع و ناتوان‌کننده است که عده بسیاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و زنان بیشتر در معرض عوارض آن هستند. در حالی که ممکن است دلایل زمینه‌ای مختلفی برای خستگی مزمن وجود داشته باشد، تحقیقات علمی اخیر ارتباط چشمگیری را بین سلامت تیروئید و خستگی مزمن، به ویژه در زنان، نشان داده‌اند و اهمیت پرداختن به سلامت تیروئید در مدیریت مؤثر خستگی را برجسته کرده‌اند. غده تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم انرژی ایفا می‌کند و هر گونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند منجر به مجموعه ای از مشکلات سلامتی از جمله خستگی مزمن شود.
اتخاذ برخی عادات سالم سبک زندگی، مانند: رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب با کیفیت می‌تواند به تقویت عملکرد تیروئید و مبارزه با خستگی مزمن کمک کند.
غده تیروئید و نقش آن در تنظیم انرژی
غده تیروئید، یک غده درون‌ریز در گردن است و هورمون‌هایی تولید می‌کند که نقش حیاتی در تنظیم فرآیندهای متابولیک مختلف در بدن دارند. دو هورمون اصلی تولیدشده توسط تیروئید، تیروکسین (T۴) و تری یدوتیرونین (T۳) نام دارند. این هورمون‌ها مسئول کنترل متابولیسم بدن هستند. به عبارتی چگونگی سوخت و ساز و استفاده بدن از انرژیِ حاصل از غذاها توسط این هورمون‌ها تعیین می‌شود.
عملکرد تیروئید توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز از طریق مکانیسم بازخوردی، که به ترتیب شامل تولید هورمون آزادکننده تیروتروپین (TRH) و هورمون محرک تیروئید (TSH) می‌شود، کنترل می‌شود. هنگامی که سطح هورمون تیروئید کاهش می‌یابد، هیپوتالاموس و غده هیپوفیز به ترتیب TRH و TSH را آزاد می‌کنند تا غده تیروئید را برای تولید هورمون‌های بیشتر تحریک کنند.
ارتباط بین سلامت تیروئید و خستگی مزمن در زنان
تحقیقات نشان داده است که زنان بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات تیروئید هستند و این اختلالات اغلب با خستگی مزمن همراه است. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تیروئیدی، «کم‌کاری تیروئید» است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند. کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش سرعت متابولیسم و در نتیجه علائمی مانند خستگی، ضعف و بی‌حالی شود.
علاوه بر این، سندرم خستگی مزمن (CFS)، وضعیتی که با خستگی شدید به مدت شش ماه یا بیشتر مشخص می‌شود، نیز با اختلال عملکرد تیروئید مرتبط است. مطالعات نشان داده‌اند که بیماران CFS اغلب ناهنجاری‌هایی در سطوح هورمون تیروئید دارند که نشان‌دهنده ارتباط بالقوه بین سلامت تیروئید و خستگی مزمن است.
راهکارهایی برای تقویت عملکرد تیروئید و مبارزه با خستگی مزمن
با توجه به ارتباط معنادار بین سلامت تیروئید و خستگی مزمن، لازم است برخی اقدامات پیشگیرانه را برای تقویت عملکرد تیروئید و مدیریت مؤثر خستگی در اولویت قرار دهید.
۱. رژیم غذایی متعادل: داشتن یک رژیم غذایی متعادل جهت تأمین مواد مغذی مفید برای سلامت تیروئید بسیار مهم است. از غذاهای غنی از ید، سلنیوم، روی و ویتامین D استفاده کنید، زیرا این مواد مغذی نقش حیاتی در عملکرد تیروئید دارند.
۲. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود متابولیسم و سطح انرژی کمک کند. هم‌چنین تحقیقات حاکی از این است که ورزش اثرات مثبتی بر سطح هورمون تیروئید دارد.
۳. مدیریت استرس: استرس مزمن می‌تواند بر عملکرد تیروئید تأثیر منفی بگذارد و خستگی را تشدید کند. تمرین تکنیک‌های کاهش استرس مانند: مدیتیشن، یوگا و تمرکز حواس می‌تواند مفید باشد.
۴. خواب باکیفیت: برای اطمینان از استراحت کافی و تجدید قوا، بهداشت خواب را در اولویت قرار دهید. بهداشت خواب به اعمال و عاداتی اطلاق می‌شود که خواب ثابت، بدون وقفه و باکیفیت را برایتان به ارمغان می‌آورند. این اعمال شامل: ساعت ثابت برای به خواب رفتن و بیدار شدن، عدم استفاده از وسایل الکترونیکی تا یک ساعت قبل از خواب، کم‌نور کردن اتاق خواب و انجام برخی کارهای آرامش‌بخش اعم از کتاب خواندن و گوش کردن به موسیقی قبل از خواب است.
