عفونت قارچی واژن که به آن کاندیدیاز میگویند عارضهای شایع است. یک واژن سالم دارای باکتری و مقداری سلولهای قارچی است. اما زمانی که تعادل باکتریها و قارچها به هم میریزد، سلولهای قارچ میتوانند تکثیر شوند و این باعث خارش شدید، التهاب و حساسیت میشود.
درمان عفونت واژن میتواند علائم را در عرض چند روز برطرف کند. در موارد شدیدتر ممکن است درمان عفونت واژن تا دو هفته طول بکشد. عفونتهای قارچی واژن، بیماریهای منتقله از راه جنسی محسوب نمیشوند. تماس جنسی میتواند این عفونت را منتقل کند، اما زنانی که فعالیت جنسی ندارند نیز میتوانند به عفونت واژن مبتلا شوند. همچنین اگر شما دچار یک عفونت قارچی شوید، احتمال اینکه به نوعی دیگر از عفونت قارچی نیز دچار شوید وجود دارد.
علائم عفونت قارچی
عفونتهای قارچی دارای یک سری علائم مشترکاند:
- خارش واژن
- التهاب در اطراف واژن
- احساس سوزش حین ادرار کردن یا رابطه جنسی
- درد حین رابطه جنسی
- احساس ناراحتی
- قرمزی
- بثورات پوستی
ترشحات خاکستری مایل به سفید که دارای انباشتگیهایی است نیز علامت بارز دیگری از عفونت واژن است. برخی از افراد میگویند این ترشحات شبیه پنیر کاتج هستند. گاهی ترشحات ناشی از عفونت واژن ممکن است آبکی هم باشند.
معمولا مدت زمانی که عفونت قارچی به صورت درمان نشده باقی میماند، تاثیر مستقیم بر میزان شدت علائم دارد.
علتهای عفونت قارچی واژن
قارچ کاندیدا یک میکروارگانیسم طبیعی در محیط واژن است. باکتری لاکتوباسیلوس، رشد قارچ کاندیدا را کنترل میکند. اما اگر تعادل سیستمتان بهم بخورد، این باکتریها به طور موثر عمل نخواهند کرد و این باعث رشد بیش از حد قارچ میشود و علائم عفونت قارچی واژن بروز خواهد کرد. چند عامل میتوانند سبب یک عفونت قارچی شوند، از جمله:
- آنتی بیوتیکها که تعداد لاکتوباسیلوس (باکتریهای خوب) در واژن را کاهش میدهند
- بارداری
- دیابت کنترل نشده
- سیستم ایمنی ضعیف
- عادتهای غذایی نادرست مانند مصرف زیاد غذاهای شیرین
- نوسانات هورمونی نزدیک به زمان سیکل قاعدگی
- استرس
- کمبود خواب
نوع بخصوصی از قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس، عامل بیشتر عفونتهای قارچی است. این عفونتها به راحتی قابل درمان هستند.
اگر عفونت قارچی واژنتان مدام تکرار میشود یا در درمان یک عفونت قارچی با درمانهای رایج مشکل دارید، پس نوعی متفاوت از قارچ کاندیدا ممکن است علت عفونتتان باشد. یک آزمایش میتواند نوع قارچ کاندیدا که در بدنتان دارید را مشخص کند.
عفونتهای قارچی واژن چگونه تشخیص داده میشوند؟
عفونتهای قارچی به راحتی تشخیص داده میشوند. پزشک از شما در مورد سوابق پزشکیتان سوال میکند که شامل سابقهی ابتلا به عفونت قارچی نیز میشود. قدم بعدی معاینهی لگن است. پزشک، دیوارههای واژن و دهانه رحمتان را معاینه میکند. ضمنا پزشک نواحی اطراف را نیز بابت علائم خارجی عفونت بررسی مینماید.
قدم بعدی بسته به چیزی که پزشک از معاینهتان متوجه شده ممکن است جمع آوری تعدادی سلول از واژنتان باشد. این سلولها برای آزمایش به لابراتوار فرستاده میشوند. تستهای لابراتواری معمولا برای زنانی که مکررا دچار عفونتهای قارچی یا عفونتهایی میشوند که درمان پذیر نیستند، تجویز خواهد شد.
درمان عفونت قارچی واژن
هر عفونت قارچی متفاوت است، بنابراین پزشک شما درمانی را به شما توصیه میکند که برای نوع عفونتی که دارید بهترین باشد. درمانها به طور کلی بر اساس شدت علائمی که دارید مشخص میشوند.
عفونتهای ساده واژن
در مورد عفونتهای سادهی قارچی، پزشک معمولا یک رژیم یک تا سه روزه از پماد ضد قارچ، قرص یا شیاف ضد قارچ تجویز میکند. این داروها میتوانند با نسخه یا بدون نسخهی پزشک مصرف شوند.
داروهای معمول شامل موارد زیر میشوند:
- باتوکونازول
- کلوتریمازول
- میکونازول
- ترکونازول
- فلوکونازول
زنانی که دچار عفونتهای سادهی قارچی هستند باید تحت نظر پزشک مداوا شوند تا پزشک مطمئن شود که دارو اثر کرده است. اگر علائمتان در عرض دو ماه بازگشتند نیز باید دوباره به پزشک مراجعه کنید. اگر متوجه شدید دچار یک عفونت قارچی هستید خودتان هم میتوانید با داروهای موجود روی پیشخوان داروخانه (OTC) خودتان را درمان کنید.
عفونتهای شدیدتر واژن
در صورتی که دچار علائم زیر باشید، یعنی عفونت واژنتان شدید و پیچیده است و پزشک باید درمانهای مناسبتری را در پیش بگیرد:
- قرمزی و التهاب و خارش شدیدی که منجر به زخم در بافت واژن شده است
- در عرض یک سال، بیش از چهار عفونت قارچی داشتهاید
- عفونتتان ناشی از یک کاندیدایی غیر از کاندیدای آلبیکنس است
- باردار هستید
- دیابت کنترل نشده یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید
- HIV دارید
درمانهای احتمالی برای عفونتهای قارچی شدید و سخت شامل موارد زیر میشود:
- پماد، قرص یا شیاف واژینال با مصرف ۱۴ روزه
- دو یا سه دوز فلوکونازول
- تجویز طولانی مدت فلوکونازول که یک بار در هفته و به مدت ۶ هفته به صورت ضد قارچ موضعی است
اگر عفونتتان تکرار میشود ممکن است لازم باشد بررسی شود که آیا شریک جنسیتان دچار یک عفونت قارچی است یا نه. یادتان باشد اگر تردید دارید شما یا همسرتان ممکن است دچار عفونت قارچی باشید، از روشهای محافظتی مانند کاندوم استفاده کنید.
راهکارهای خانگی درمان عفونت واژن
اگر دوست ندارید از داروهای تجویزی استفاده کنید میتوانید میتوانید با راههای طبیعی نیر عفونت قارچی واژنتان را درمان کنید، اما این راهکارها به اندازهی داروهای تجویزی پزشک موثر و قابل اعتماد نیستند.
- روغن نارگیل
- کرم روغن درخت چای
- سیر
- شیاف واژینال بوریک اسید
- ماست ساده به صورت خوراکی یا در واژن
همیشه پیش از استعمال کرم یا روغن در واژن، دستهایتان را خوب بشویید. همچنین بهتر است قبل از به کار بردن راهکارهای طبیعی، با پزشک مشورت کنید. این مسئله مهم است، زیرا اگر علائمتان به دلیل چیز دیگری غیر از یک عفونت قارچی ساده باشد، پزشک میتواند علت و عارضه را تشخیص بدهد. اگر دارو مصرف میکنید، در مورد استفاده از داروهای گیاهی با پزشکتان صحبت کنید. برخی از گیاهان میتوانند با داروها تداخل ایجاد کنند.
عفونت قارچی در مردان
هر چند عفونتهای قارچی در زنان شایعترند، اما مردها نیز میتوانند دچار عفونت قارچی شوند. اگر عفونت قارچی، اندام جنسی را تحت تاثیر قرار بدهد به آن عفونت قارچی آلت تناسلی مردان میگویند. همهی افراد در بدن خود کاندیدا دارند و این فقط مخصوص بدن زنان نیست. وقتی این قارچ بیش از اندازه رشد میکند منجر به عفونت قارچی میشود.
خصوصا ناحیهی کشالهی ران، مستعد رشد بیش از حد قارچ کاندیداست، زیرا پوست در این قسمت تا خورده و مرطوب است
عفونت قارچی آلت تناسلی مردان نیز معمولا به دلیل رابطه جنسی محافظت نشده با زنی که این عفونت را دارد ایجاد میشود. شما میتوانید با استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی از ابتلا به عفونت قارچی پیشگیری کنید. مکررا حمام کردن نیز به پیشگیری از این عفونت کمک میکند.
علائم یک عفونت قارچی در مردان ممکن است چشمگیر نباشد، اما ممکن است قرمزی و لکههای سفید رنگ روی آلت تناسلی دیده شده و همراه با سوزش و خارش باشد. برای تشخیص قطعی باید به پزشک مراجعه کنید.
عفونت قارچی در زنان
عفونتهای قارچی در زنان بینهایت شایعاند. در واقع تخمین زده میشود که سه چهارم خانمها در طول زندگی خود بیش از دو بار دچار عفونتهای قارچی میشوند. هرچند عفونت قارچی شایع و بیخطر است، اما باید زود درمان شوند. درمان به موقع نه تنها علائم ناراحت کنندهتان را تسکین میدهد بلکه میتوانید احتمال گسترش عفونت را کاهش دهید. تکرار عفونتهای قارچی نیز شایع است، خصوصا اگر باردار باشید، دیابت داشته باشید یا سیستم ایمنیتان ضعیف باشد.
عفونت قارچی در کودکان
هر چند عفونتهای قارچی معمولا به عفونتهای واژن مربوط میشوند، اما بچهها نیز میتوانند به آن دچار شوند. شایعترین عفونت قارچی در کودکان به صورت راشهای پوستی در ناحیهی پوشک است. اما همهی راشهای پوستی در ناحیهی پوشک، نتیجهی رشد بیش از حد قارچ نیستند. اگر پوست کودکتان بینهایت قرمز شده و در ناحیهی کشالهی ران لکههایی دارد (علی رغم اینکه از کرم و پماد مخصوص استفاده میکنید)، احتمالا این عارضه فراتر از یک راش پوستی ساده در ناحیهی پوشک است. عفونتهای قارچی میتوانند در دیگر نواحی پوست مانند زیر بغل نیز ایجاد شوند. پزشک کودکتان احتمالا یک کرم موضعی ضد قارچ تجویز میکند.
آیا عفونتهای قارچی سرایت میکنند؟
عفونتهای قارچی جزو بیماریهای منتقله از راه جنسی محسوب نمیشوند، اما همچنان میتوانند سرایت کنند. شما میتوانید یک عفونت قارچی را طی رابطه جنسی انتقال بدهید.
ضمنا این احتمال وجود دارد که اگر در زمان زایمان دچار یک عفونت قارچی واژن باشید، کودکتان نیز دچار عفونت قارچی در ناحیهی پوشک شود. همچنین اگر قارچ کاندیدا، رشد بیش از حد در ناحیهی سینهتان داشته باشد، امکان انتقال عفونت قارچی به دهان کودک هنگام شیردهی وجود دارد.
هرچند شما میتوانید یک عفونت قارچی را به شخص دیگری انتقال دهید، اما این عارضه به شیوهی سایر عفونتها منتقل نمیشود. مثلا شما از طریق هوا یا با استفاده از دوش مشترک با فرد مبتلا نمیتوانید عفونت قارچی بگیرید.
عفونت قارچی در بارداری
عفونتهای قارچی در دوران بارداری به دلیل نوسانات هورمونی شایعاند. اگر باردار هستید و تردید دارید عفونت قارچی دارید باید به پزشکتان مراجعه کنید. عفونت قارچی طی بارداری همیشه هم به شیوهای که در زنان غیرباردار به کار گرفته میشود درمان نمیشود. شما نمیتوانید داروهای خوراکی ضد قارچ مصرف کنید، زیرا احتمال دارد جنینتان سقط شود. استفاده از داروهای موضعی ضد قارچ طی بارداری مانعی ندارند.
جلوگیری از عفونت قارچی واژن
احتمالا شما میدانید چه چیزی سبب عفونت قارچیتان شده است. مثلا بعضی از خانمها هر بار که آنتی بیوتیک مصرف میکنند دچار عفونت قارچی میشوند. شما چه دلیل عفونت قارچی خود را بدانید و چه ندانید، راهکارهایی به شما توصیه میکنیم که به شما کمک میکنند از بروز مکرر عفونتهای قارچی واژن پیشگیری کنید.
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
- ماست بخورید یا مکملهایی با لاکتوباسیلوس مصرف کنید.
- لباسهایتان از الیاف طبیعی باشد.
- لباس زیرتان را با آب داغ بشویید.
- لباس زیرتان را هر روز عوض کنید.
- شلوار تنگ نپوشید.
- از تامپون یا پدهار معطر استفاده نکنید.
- با لباس خیس ننشینید، خصوصا با مایوی خیس.
- مکررا از وان آب داغ استفاده نکنید.
عفونت قارچی واژن و پریود
همزمانی پریود با عفونت قارچی واژن میتواند واقعا ناراحت کننده باشد. اما این اتفاق چندان شایع نیست. عفونتهای قارچی معمولا در زنان طی روزهای منتهی به پریود روی میدهند. گفته میشود نوسانات هورمونی میتوانند علتی از عفونتهای قارچی واژن قبل از پریود باشند، زیرا باعث میشوند تعادل باکتریهای سالم در واژن بهم بریزد.
اگر در هفتهی قبل از پریودتان ترشحات سفید یا زرد رنگ دارید، این عفونت قارچی واژن نیست. چیزی که باید به آن توجه کنید این است که آیا سایر علائم بارز عفونت قارچی واژن را دارید یا نه، مثلا قرمزی و سوزش و خارش. درمان سریعتر به شما کمک میکند قبل از شروع پریودتان از عفونت قارچی واژن خلاص شوید. گر بعد از پایان پریودتان، علائم عفونت قارچی برطرف نشد، به پزشک مراجعه کنید.
منبع:برترینها