دکتر مجید حقیقت:متخصص کلیه و مجاری ادراری
مثانه یکی از مهمترین اندام‌ها در بدن انسان محسوب می‌شود. این اندام مسئولیت کمک به تخلیه مواد زائد مایع از بدن را بر عهده دارد. این وظیفه‌ای دائمی است که می‌تواند چند بار در روز رخ دهد و بر همین اساس به دفع ادرار چند باره روزانه نیاز است. به رغم نقش چشمگیر در کمک به حفظ سلامت بدن، مثانه اندامی بسیار پویا است و با افزایش سن انسان دستخوش تغییراتی می‌شود. اغلب، این تغییرات شامل فعال‌تر شدن مثانه می‌شوند و فرد هرچه بیشتر به استفاده از توالت نیاز پیدا می‌کند. افزون بر این، مثانه می‌تواند با افزایش سن انسان با تغییرات سلامت مواجه شود، اگرچه این شرایط تا حدود زیادی با چگونگی رفتار و رسیدگی ما به این اندام در طول زندگی‌مان بستگی دارد. اما برای حفظ سلامت مثانه چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟
پرهیز از نگه داشتن ادرار
یکی از ساده‌ترین و آسانترین اقداماتی که می‌توانید برای حفظ سلامت مثانه خود انجام دهید، پرهیز از نگه داشتن ادراربرای مدت زمان طولانی است.
اگرچه ممکن است گاهی اوقات مجبور به انجام این کار شوید، اما نگه داشتن مداوم ادرار می‌تواند به عضلات اطراف مثانه آسیب وارد کند و قضاوت درباره این که به واقع چه زمانی به استفاده از توالت نیاز دارید را دشوار سازد.
پرهیز از نوشیدن دیرهنگام مایعات در شب
اگر از جمله افرادی هستید که حداقل یک بار در شب از خواب بیدار می‌شوید تا مثانه خود را خالی کنید، محدود کردن میزان مایعات مصرفی هنگام شب ایده خوبی محسوب می‌شود. این کار احتمال خواب شبانه با کیفیت بالا و بدون وقفه که بدن به آن نیاز دارد را افزایش می‌دهد.
به طور ویژه، پرهیز از مصرف مایعاتی که می‌توانند مثانه را تحریک کنند و موجب بیدار شدن از خواب شوند، اهمیت دارد. نوشیدنی‌های کافئین‌دار، مانند قهوه، چای، و نوشابه‌های گازدار و همچنین نوشیدنی‌های الکلی، مانند آبجو و شراب، از آن جمله هستند.
به عنوان یک قانون، دو ساعت پیش از خواب مایعات مصرف نکنید و تلاش کنید مصرف مایعات خود را در محدوده آب، آبمیوه، و نوشیدنی‌های فاقد کافئین حفظ کنید.
عجله نکردن هنگام دفع ادرار
اگر قصد دارید مثانه خود را سالم و کارآمد حفظ کنید، هنگام دفع ادرار زمان کافی به این کار اختصاص دهید و برای خروج از توالت پیش از این که مثانه به طور کامل تخلیه شود، عجله نداشته باشید. این یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای پیشگیری از آسیب دیدن مثانه و یا مراجعه بیش از اندازه به توالت انجام دهید. دفع ادرار در حالت نشسته می‌تواند به تخلیه کامل مثانه کمک کند.
پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ
لباس‌هایی که می‌پوشید می‌توانند اثر قابل توجهی بر سلامت مثانه شما داشته باشند. لباس‌هایی که تنگ نیستند، مانند زیرپوش‌های نخی، می‌توانند به مجرای پیشاب اجازه خشک شدن دهند. اما با پوشیدن لباس‌های تنگ توانایی مجرای پیشاب برای خشک شدن را کاهش داده، در شرایطی که احتمال مرطوب باقی ماندن و تشویق رشد باکتری‌ها را افزایش می‌دهید. این شرایط می‌تواند موجب شکل‌گیری یک عفونت تحریک کننده یا حتی دردناک شود. پوشیدن لباس‌های گشاد همواره در هر زمان و هر مکانی، مانند ساعات کاری، امکان پذیر نیست، اما زمانی که به خانه می‌رسید، نوع پوشش خود را تغییر دهید و از لباس‌های راحت استفاده کنید.
عدم مصرف الکل
مصرف الکل بدن را با مشکلات سلامت بسیاری مواجه می‌سازد. به عنوان مثال، الکل به کبد، اندامی کلیدی که مسئولیت پالایش سموم را بر عهده دارد، آسیب وارد می‌کند. مصرف بیش از اندازه الکل حتی می‌تواند به بیماری کبد منجر شود که این شرایط می‌تواند کشنده باشد.
مصرف الکل می‌تواند فشار مضاعفی را به واسطه پردازش مایع اضافی و عبور آن از بدن بر مثانه وارد کند. با افزایش سن، ما هرچه بیشتر به تخلیه مثانه خود نیاز پیدا می‌کنیم و مصرف الکل می‌تواند بر شدت این مشکل بیفزاید. اگر با یک مشکل سلامت در مثانه خود مواجه هستید، مصرف الکل را کنار بگذارید.
کاهش مصرف کافئین
ما اغلب کافئین را به عنوان یک ماده مخدر در نظر نمی‌گیریم، اما در حقیقت این گونه است.
امروزه، کافئین شاید یکی از محبوبترین مواد مخدر قانونی باشد، زیرا به شکل‌های مختلف از نوشیدن چای، قهوه، نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های انرژی‌زا تا پودرهایی که پیش از تمرینات ورزشی مصرف می‌شوند و همچنین به شکل مکمل در دسترس است. هر روز، میلیاردها نفر در سراسر جهان از کافئین برای بیدار کردن بدن خود و انجام فعالیت‌های روزانه کمک می‌گیرند.
اما این شرایط برای مثانه که وظیفه تخلیه مایعاتی مانند چای، قهوه و نوشابه‌های گازدار را بر عهده دارد، یک مشکل محسوب می‌شود. کافئین موجود در آنها همانند یک عامل ادرارآور عمل می‌کند که به معنای تخلیه بیش از اندازه مایع و کم آبی بدن انسان است. مطالعات در این زمینه همچنان جریان دارند، اما به نظر می‌رسد افرادی که نگران شرایط سلامت مثانه خود هستند باید مصرف کافئین را محدود کنند.
