ملیکا فلاح ؛ کارشناس ارشد تغذیه
کیوتن چیست؟
کوآنزیم کیوتن یک بنزوکینون است کیوتن یک آنتی‌اکسیدان داخل سلولی است که توسط اغلب سلول‌های بدن انسان ساخته می‌شود و همچنین می‌توان آن را از منابع غذایی نیز به دست آورد. به‌صورت کلی هرقدر سن فرد بیشتر می‌شود میزان تولید اندوژن کوآنزیم کیوتن نیز کاهش‌یافته و لذا باید از منابع غذایی حاوی این ماده بیشتر استفاده گردد.
کوآنزیم کیوتن ترکیبی است شبه ویتامینی و محلول در چربی که بدن برای سلامت خود به مقدار اندکی از آن احتیاج دارد. یوبی کینون در سلول یوکاریوتها و به‌ویژه درمیتوکندری وجود دارد و جزئی از زنجیره انتقال الکترون و تولید انرژی در متابولیسم هوازی است. ازآنجایی‌که در چربی انحلال‌پذیر است در ماهی چرب، گوشت گاو و دیگر منابع حیوانی به‌وفور یافت می‌شود.
کیوتن و دیابت
دیابت یا بیماری قند یک اختلال سوخت و سازی در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. در دیابت سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت‌وساز کامل گلوکز کاهش میابد ازاین‌رو میزان قند خون افزایش‌یافته که به آن هایپرگلایسمی می‌گویند. کیوتن می‌تواند حساسیت به انسولین را در این افراد افزایش دهد و سبب کاهش مقاومت به انسولین شود. خاصیت آنتی‌اکسیدانی کیوتن می‌تواند استرس اعمال‌شده بر بدن بیماران دیابتی را کاهش دهد. قند خون بالا در بیماران دیابتی التهاب زیادی بر بدنشان القا می‌کند که کیوتن با خاصیت ضدالتهابی خود می‌تواند مسیرهای التهابی را خاموش سازد و التهاب را در این بیماران کاهش دهد.
کیوتن و پوست
در شرایط فیزیولوژیک، طیف وسیعی از دفاع آنتی‌اکسیدانی علیه اثرات مضر ناشی از فرآورده‌های رادیکال‌های آزاد در بدن موجود زنده وجود دارد. یکی از این دفاع‌ها، کوانزیم کیوتن است که با اثر آنتی‌اکسیدانی بالای خود رادیکال‌های آزاد را که عامل اصلی شروع پیری زودرس است بی‌اثر می‌نماید و پوست را تحریک به تولید کلاژن و الاستین می‌نماید. رادیکال‌های آزاد به‌طور پیوسته در بدن درنتیجه‌ی فرآیندهای طبیعی سوخت‌وساز بدن و تعامل با محرک‌های محیطی (آلودگی، نور خورشید و .....) تولید می‌شود و به هسته سلول حمله می‌نمایند و از تولید کلاژن و الاستین جلوگیری نموده و باعث مرگ سلول، ایجاد لکه‌های پیری و شروع فرایند تخریب سلولی و انواع سرطان می‌گردد. پوست سالم نیازمند انرژی کافی جهت مبارزه با روند پیری است. مصرف این شبه ویتامین از ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در پوست و چین‌وچروک زودرس پیشگیری می‌کند.
کیوتن و بیماری کلیوی
بیماری کلیه با طیف وسیعی از بیماری‌ها همراه می‌باشد. بیشتر بیماران کلیوی به دیابت و پرفشاری خون مبتلا می‌باشند که باعث افزایش التهاب در بدن می‌شود و نیاز آنتی‌اکسیدانی را در این بیماران افزایش می‌دهد. کیوتن می‌تواند در بهبودی شرایط بیماران کلیوی نقش مؤثری داشته باشد.
کیوتن و بهبود باروری
همه ما می‌دانیم که تولد یک نوزاد سالم مستلزم وجود سلول تخمک و اسپرم سالم است. بر طبق مطالعات منتشرشده در مجله باروری و نازایی آمریکا، با افزایش سن تولید انرژی در برخی از تخمک‌ها کاهش می‌یابد که می‌تواند به کاهش سطح کو آنزیم کیوتن در سلول‌ها مربوط باشد. در دهه 40 زندگی میزان کیوتن در سلول‌ها و بافت‌های بدن به‌طور معناداری کاهش می‌یابد. همچنین با افزایش سن احتمال آسیب تخمک‌ها به دلیل افزایش تولید رادیکال‌های آزاد وجود دارد. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که هرروزه در فرآیندهای طبیعی بدن ما تولیدشده و به ساختار طبیعی سلول‌ها آسیب وارد می‌کنند. گفته می‌شود به‌طور متوسط روزانه هر یک از سلول‌های بدن ما 10 هزار بار توسط رادیکال‌های آزاد موردحمله قرار می‌گیرند. به دلیل اثرات آنتی‌اکسیدانی قوی خود با این رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و به این شکل کیفیت تخمک‌ها را برای باروری بهبود می‌بخشد. یکی از مشکلاتی که خانم‌های مبتلابه سندروم تخمدان پلی کیستیک با آن مواجه هستند اختلال در تخمک‌گذاری و ناباروری است. کیوتن می‌تواند در بهبود روند تخمک‌گذاری نقش مؤثری ایفا نماید. کیوتن در مردان نیز با بهبود تعداد و تحرکت اسپرم‌ها باروری را بهبود بخشید.
کیوتن و اختلالات چشمی
کیوتن عملکرد شبکیه چشم را بهبود بخشیده و مصرف آن در بیماران مبتلابه دژنراسین ماکولا مؤثر بوده و از ابتلای زودرس به آب‌مروارید و آب‌سیاه پیشگیری می‌کند.
کیوتن و میگرن
یکی از اختلالات شدید است که ویژگی آن سردردهای ملایم یا شدید ضربان دار پی‌درپی می‌باشد. علت بروز علائم میگرن هنوز در هاله‌ای از ابهام است، اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که کمبود ویتامین‌ها در بدن احتمالاً می‌تواند یکی از رازهای ایجاد این مشکل در مبتلایان به آن باشد. کیوتن می‌تواند در کاهش بروز و شدت این سردردهای ضربان دار مؤثر باشد
1.jpg)
کیوتن و ام اس
آنتی‌اکسیدان‌ها ازجمله کیوتن می‌توانند با مقابله با رادیکال‌های آزاد در بهبود شرایط بیماران مبتلابه ام‌اس نقش مؤثری ایفا نمایند.
کیوتن و اختلالات قلبی و عروقی
درمان با کیوتن می‌تواند برای افراد مبتلابه بیماری بسیار مفید باشد. البته در این موردنیاز به مطالعات بیشتری است ولی کوآنزیم کیوتن درمانی ممکن است که سبب افزایش توانایی پمپاژ قلب در بیماران مبتلابه نارسایی قلبی شود.
کیوتن و لثه
مصرف کیوتن موجب حفاظت از بافت لثه شده، بررسی انجام‌شده نشان‌دهنده تجویز خوراکی این ماده و مؤثر بودن آن در ایجاد پاسخ‌های ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های لثه و التهاب ناحیه دندانی، خصوصاً در افرادی که دارای زمینه ژنتیکی ابتلا به این بیماری‌ها هستند می‌شود
آیا کیوتن می‌تواند به‌تنهایی سیستم آنتی‌اکسیدانی را بهبود بخشد؟
خیر، کیوتن تنها یکی از انواع آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز برای بدن می‌باشد. آنتی‌اکسیدان‌ها تنها در صورتی می‌توانند بهترین ایفای نقش را در بدن داشته باشند که همراه باهم مصرف شوند. از دیگرآنتی اکسیدان های مؤثر در سیستم آنتی‌اکسیدانی می‌توان به ویتامین E، ویتامین C، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین‌های B و ... اشاره کرد. تنها در صورتی می‌توانیم به مصرف متعادل همه‌ی آنتی اکسیدان دست پیدا کنیم که روزانه از گروه‌های متنوع هرم غذایی در حد اعتدال استفاده کنیم. آنتی اکسیدان ها بیشتر در گروه میوه‌ها و سبزی‌های تیره قرار دارند. و آنتی اکسیدان های موجود در میوه‌های با رنگ‌های متفاوت با هم مشابه نیستند.
پس سعی در مصرف روزانه میوه‌ها و سبزی‌های تیره بارنگ‌های متنوع می‌تواند این اطمینان را ایجاد کند که آنتی‌اکسیدان‌های موردنیاز برای بهبود عملکرد سیستم آنتی‌اکسیدانی را دریافت کرده‌ایم.
