رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاوره
یائسگی، یکی از مراحل زندگی زنان است که در نهایت هر زنی این مرحله را در طول زندگی خود، تجربه خواهد کرد.
برای این مرحله از زندگی هم مانند مراحل دیگر، نیاز به دانش و آمادگی وجود دارد. چون تغییراتی که در این مرحله اتفاق می‌افتد موجب بروز احساسات و حالات فیزیکی و جسمانی متفاوتی می‌شود که فرد باید برای آن آمادگی داشته باشد و لااقل علائم و نشانه‌های آن را بشناسد و تا حدی که ممکن است تدبیر کند. اما آیا زنان تدبیر مشکلات و مسائل زمان یائسگی را آموخته‌اند؟
دکتر لوئیز نیوسون (متخصص زنان که به‌طور اختصاصی در زمینه یائسگی فعالیت و تحقیق می‌کند)، می‌گوید که متاسفانه اطلاعات دقیق و جامعی در دسترس زنان نیست که نکات لازم درباره یائسگی را به آنان آموزش بدهند!
شاید تصور کنید که قرن‌هاست که زنان یائسه می‌شوند و یائسگی نیاز به آمادگی خاصی ندارد اما تحقیقات نشان می‌دهد که امروزه، به‌واسطه تغییرات در سطح هورمون‌ها علائمی به‌وجود می‌آیند که در گذشته مطرح نبودند، اما همین علائم در دوره مدرن باید جدی گرفته شوند.
زندگی مدرن و یائسگی
زندگی مدرن خواهی نخواهی بر یائسگی اثر دارد. به گزارش دیلی‌میل، نتایج یک بررسی جدید نشان می‌دهد زنانی که کنار جاده‌های شلوغ زندگی می‌کنند به میزان قابل توجهی خطر یائسگی زودرس را تجربه خواهند کرد!
این پژوهش که توسط دانشمندان ایتالیایی صورت گرفته تأکید می‌کند، گازهایی مانند دی اکسید نیتروژن (NO2) از گازهای دود اتومبیل بدترین تأثیر را در سلامت زنان دارد.
در این پژوهش که از سال 2007 تا پایان 2017 به مدت یک دهه هزاران زن تحت بررسی قرار گرفته‌اند، مشخص شده است که قرارگیری در معرض آلودگی، ذخایر تخمدان زنان را تضعیف و درنهایت به هورمون‌های آنها آسیب می‌زند.
یائسگی زودرس علاوه بر تمام تبعاتی که برای زنان به دنبال دارد، قدرت باروری آنها را نیز کاهش می‌دهد.
محققان ایتالیایی دریافتند، زنان ساکن در مناطق شهری آلوده دست کم سه برابر بیشتر در فرآیند تخمک‌گذاری مشکل دارند.
علامت‌های یائسگی
تحریک‌پذیری عصبی
برخی از افراد بر این باورند که یائسگی درنهایت آنها را از شرّ سندرم پیش از قاعدگی (PMS) رها می‌کند اما دکتر نیوسون می‌گوید که لزوماً این‌طور نیست.
بنابراین، نوسانات خلقی در دوران یائسگی اصلاً غیرعادی نیست و می‌تواند اثرات قابل توجهی برای روابط زنان در زندگی مشترک داشته باشد.
در نتیجه هم زنان و هم همسران آنها باید برای برخی نوسانات خلقی آماده باشند.
خستگی: این‌که خواب در دوران پیش از یائسگی و دوران یائسگی واقعاً سخت می‌شود، اصلاً اتفاق عجیب و غیرمنتظره‌ای نیست.
تعریق شبانه نیز یکی از همین اتفاقات رایج است. با این‌حال، حتی زنانی که دو علامت شایع ذکرشده را تجربه نمی‌کنند، در دوران یائسگی معمولاً بیش از حد خسته می‌شوند و زندگی خودشان را خسته‌کننده احساس می‌کنند.
دکتر نیوسون می‌گوید: «بسیاری از زنان فکر می‌کنند که دلیل خستگی‌شان، فقط استرس‌های ناشی از شغل یا مشکلات فرزندان‌شان هستند.
خود من هم چنین تصوری داشته‌ام. با این‌حال، این زنان نمی‌دانند که مساله به یائسگی مرتبط است، نه به مسائل پیرامونی دیگر».
درد مفصلی
پایین آمدن سطح استروژن در بدن زنان، به شیوه‌های مختلفی بر مفصل‌های آنان تأثیر منفی می‌گذارد و حتی می‌تواند حرکت‌های عادی را برای آنان سخت و دردناک کند.
با این‌حال، بسیاری از زنان، این مشکل را که از تخلیه هورمون‌های لازم نشات می‌گیرد، با آرتریت اشتباه می‌گیرند.
دردهای مفصلی، تمایل زنان به ورزش کردن را هم کاهش می‌دهند و همین روند در درازمدت باعث تشدید این دردها می‌شود.
تکرر ادرار
زنانی که در دوران پیش از یائسگی یا دوران یائسگی قرار دارند، ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار یا ضعف مثانه را تجربه کنند.
دکتر نیوسون می‌گوید که کاهش سطح استروژن در بدن این زنان، بر لگن و مثانه آنان نیز تأثیر منفی می‌گذارد و چنین مشکلاتی را به‌وجود می‌آورد.
به‌گفته این متخصص، «اغلب زنان این مشکل را به اطلاع پزشک نمی‌رسانند یا حتی با دوستان هم‌سن خودشان هم در میان نمی‌گذارند، چون خجالت‌زدگی مانع از بیان این اتفاق می‌شود».
با این‌حال، اگر تکرر ادرار واقعاً شما را آزار می‌دهد، بهتر است که نزدک پزشک متخصص بروید و از او کمک بگیرید.
اختلال اضطرابی و افسردگی
دکتر نیوسون می‌گوید که اختلال اضطرابی و افسردگی، دو مورد از مهم‌ترین علائم یائسگی هستند که منجر به مشکلات مختلفی می‌شوند، اما بیشتر زنان به این علائم توجهی ندارند.
به‌گفته این متخصص، احساس افسردگی (در کنار عزت‌نفس پایین، اضطراب و حملات هراس یا پانیک) از علائم بسیار شایع یائسگی هستند، اما متاسفانه داروهای ضدافسردگی اشتباهاً برای بعضی از این زنان تجویز می‌شوند. علاوه بر این، بسیاری از این زنان از اتفاقات روزمره و عادی هراس دارند.
اختلال اضطرابی و افسردگی، علائم ناتوان‌کننده‌ای هستند و حتی بر زندگی خانوادگی و وضعیت شغلی هم تأثیر منفی می‌گذارند.
اما متاسفانه یکی از موضوعاتی که کمتر به آن پرداخته شده، توجه به مسائل مربوط به بهداشت روان و افسردگی است. این در حالی است که احتمال تشخیص افسردگی در زنان یائسه سه برابر سایر افراد جامعه است و متاسفانه احتمال بروز خودکشی نیز در دوران یائسگی به مراتب بیشتر است.
این نکته مهم را هم باید بدانید که آسیب پذیری نسبت به افسردگی در دوران یائسگی، ارتباطی با سابقه افسردگی در گذشته فرد ندارد. افسردگی در دوران یائسگی به دلیل تغییر سطح هورمون‌ها اتفاق می‌افتد.
کاهش سطح استروژن و افزایش تستوسترون (تستوسترون، هورمون جنسی مردانه است که به مقدار کمتری در زنان نیز وجود دارد)، خطر ابتلا به افسردگی زنان یائسه را افزایش می‌دهند.
اما در مردان، این کاهش سطح تستوسترون است که در دوران مشابه یائسگی زنان به افسردگی منجر می‌شود. این تحولات، به ویژه در هورمون‌های جنسی، انتقال دهنده‌های عصبی مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
بسیاری از دانشمندان بر این باورند که انتقال دهنده‌های عصبی معیوب موجب افسردگی می‌شوند.
تغییرات هورمونی در دوره پیش از یائسگی (دوره گذار به مرحله یائسگی) در اوج خود هستند، به همین دلیل احتمال بروز افسردگی در این دوران افزایش می‌یابد.
تغییرات هورمونی ناگهانی، ناشی از هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم، نیز می‌توانند سلامت روانی را تهدید کنند.
از طرفی همان طور که اشاره شد عوامل دیگری که احتمال بروز افسردگی را در دوران یائسگی افزایش می‌دهند عبارتند از: اختلال خواب، سابقه حساسیت به تغییرات هورمونی مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و مصرف دخانیات. علاوه بر این، پزشکان دریافته‌اند که تعداد علایم جسمی یائسگی با احتمال بروز افسردگی رابطه مستقیم دارد.
تشخیص و درمان افسردگی در دوران یائسگی
در دوران یائسگی مجبورید با علایم زیادی دست و پنجه نرم کنید و واقعاً مشکل است که بخواهید با افسردگی نیز روبرو شوید.
خوشبختانه، افسردگی معمولاً به سادگی قابل تشخیص است و راه‌های درمان بسیاری برای آن وجود دارد.
همراه شدن افسردگی با یائسگی، آن را از سایر اشکال اختلالات روانی متمایز نمی‌سازد.
از این رو، می‌توانید به دنبال نشانه‌های زیر باشید:
* زود رنجی و غمگین شدن
* عدم احساس شادی و لذت
* کاهش میل جنسی
* کم خوابی یا پرخوابی
* تغییرات اشتها
* درد مزمن بدون هیچ دلیل مشخصی
* احساس بی ارزشی
* گریه کردن‌های مکرر
* فکر مرگ یا خودکشی
این را هم بگوییم که تغییرات در اشتها، خواب و میل جنسی می‌توانند از جمله علایم یائسگی نیز باشند.
این نشانه‌ها را جدی بگیرید و با پزشک مربوطه در میان بگذارید، به ویژه اگر به علایم خلقی افسردگی مانند عدم احساس لذت و گریه کردن‌های مکرر نیز دچار هستید.
در صورت تشخیص افسردگی، راه‌های درمان متعددی پیش روی شما قرار می‌گیرند.
تنظیم اختلالات هورمونی به وسیله هورمون درمانی یکی از روش‌های پیشنهادی است.
هورمون درمانی می‌تواند در موارد اندکی، سایر علایمی را که موجب تشدید افسردگی می‌شوند مانند بی خوابی، تا حدی کنترل نماید.
علاوه بر این، روش‌های درمانی سنتی نیز تأثیر گذارند.
بالندگی و یائسگی
گرچه یائسگی علائم و عوارض مختص خود را دارد، اما به این معنا نیست که زنان در این دوران هیچ امکانی برای رشد و بالندگی ندارند.
برعکس، این سنین، دوران بسیار خوبی است تا برخی استعدادها و قابلیت‌هایی که در طول زندگی به خاطر مشغله‌های مختلف نادیده گرفته شده‌اند، بازپرورده و شکوفا شوند.
به همین دلیل زنان می‌توانند به جای درگیری با موضوع یائسگی، به فکر ارتقای آگاهی و شکوفایی خود باشند.
می‌توانند بیشتر مطالعه کنند، بیشتر به کلاس‌های آموزشی و کلاس‌های هنری بروند و کارهای دستی یا گل کاری و باغبانی کنند و سعی کنند محصولات هنری بیشتری بوجود بیاورند و از این دوره زندگی خود، بیشترین بهره را داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
یائسگی را بخوبی پشت سر بگذاریم؟
الزامات عبور از بحران یائسگی
