دکتر ندا مقتدری اصفهانی؛ متخصص زنان و زایمان
تشخیص و درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (پلی سیستیک) که با عدم تخمک‌گذاری مزمن و در نتیجه 2 علامت از 3 نشانه پریود‌‌های نامنظم، تخمدان پلی سیستیک (پلی فولیکولر) در سونوگرافی، علائم کلینیکی آندروژن بالا مثل پرموئی، آکنه و یا شواهد آزمایشگاهی آندروژن بالا تعریف می‌شود، از اهمیت بالائی برخوردار است که در ادامه مطلب به دلایل آن اشاره می‌کنیم.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از شایع‌ترین اختلالات غدد درون ریز در خانم‌‌های سنین باروری است (5 - 6 درصد خانم‌ها).
این اختلال یک بیماری نیست، بلکه یک سندرم (نشانگان) است با تظاهرات کلینیکی مختلف که آسیب شناسی آن پیچیده و کاملاً شناخته شده نیست و برای علت آن فرضیه چند عاملی (ژنتیکی و محیطی و تعامل این عوامل بر یکدیگر) مطرح شده است.
علاوه بر این تشخیص افتراقی‌‌های متعدد برای این سندرم نیز بیان شده است که در هنگام تشخیص، بخصوص در سنین نوجوانی باید در نظر گرفته شود.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اختلالی مزمن است که درمان پذیر است ولی علاج Cure دائمی‌ندارد، یعنی با قطع درمان احتمال برگشت علائم وجود دارد.
این سندرم علاوه بر تأثیر بر دستگاه تولید مثل، بر عملکرد سایر ارگان‌ها مانند سیستم قلب و عروق نیز تأثیر گذار است.
در بعضی از موارد تخمدان پلی‌کیستیک با عوارض کوتاه مدت مانند خونریزی‌‌های رحمی، دشوارزائی، سقط مکرر و مسمومیت بارداری و عوارض طولانی مدت در سنین بالا مانند چربی و فشار خون بالا، مشکلات قلبی و عروقی، دیابت تیپ 2 و احتمالا سرطان رحم، همراه است که در صورت تشخیص و درمان صحیح به موقع این سندرم، می‌توان از بروز همه این عوارض پیشگیری و یا آن‌ها را درمان نمود.
به دلیل افزایش هورمون‌‌های مردانه (آندروژن) در بدن این افراد و بروز علائمی چون پرموئی (هیرسوتیسم)، آکنه و به دلیل همراهی چاقی در اکثر این افراد، ممکن است این افراد، به خصوص دختران دچار علائم اختلال خلق (افسردگی و اضطراب)، اختلال غذا خوردن و از دست دادن اعتمادبه نفس شوند که قطعاً درسلامت روانی و همچنین پذیرش و پاسخ به درمان در این افراد نقش اساسی دارد.
طبق دستورالعمل‌‌های اروپائی و امریکائی مشاوره و ارجاع روان‌پزشکی جهت این افراد توصیه اکید شده است.
یکی از مهم‌ترین و اولین اقدام درمانی در این افراد، درمان چاقی در مرحله اول با اصلاح شیوه زندگی، رژیم غذائی و ورزش است.
با اندکی کاهش وزن، چه بسا در بسیاری از این افراد پریود‌ها منظم شده و خودبخود باردار می‌شوند و علاوه بر این از خطر عوارض طولانی مدت نیز در امان خواهند بود.
مع الوصف اکثر مبتلایان متاسفانه به اهمیت کاهش وزن که اتفاقاً تا حد زیادی به همت و اراده خودشان بستگی دارد، یا واقف نیستند و یا کاهش وزن را امکان‌پذیر نمی‌دانند.
با وجود این جدیت و تاکید پزشک معالج بر این امر و مشاوره و ارجاع افراد به متخصصین تغذیه و تعویق درمان به خصوص درمان نازائی تا حصول وزن مناسب، بسیار مهم است.
درمان این اختلال نیز در افراد مختلف، یکسان نیست و اصولاً نوع درمان و پاسخ به آن در مطالعات مختلف نیز تفاوت دارد.
لذا برخورداری از دانش روز از سوی پزشک و صبوری از سوی مبتلایان، از اصول درمان است.
این سندرم، نوجوانان 12 - 18 سال را نیز گرفتار می‌کند که به دلیل تظاهرات کلینیکی متفاوت از بزرگسالان، تشخیص‌‌های افتراقی بیشتر و علاوه بر این حساسیت و اضطراب والدین‌شان نسبت به مصرف دارو و به طور کلی سلامت آینده فرزندان‌شان، اهمیت تشخیص و درمان صحیح این سندرم روشن است.
بیشتر بخوانید:
تغذیه مناسب سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی کیستیک و رژیم غذایی
تغذیه و سندرم تخمدان پلی کیستیک
نقش تغذیه در سندرم تخمدان پلی کیستیک
