دكتر پيام فرح‌بخش متخصص تغذيه
کیست پستان به صورت کیسه‌‌های پر از مایع در پستان خود را نشان مي‌‌دهد که معمولا خوش‌خیم است و در دسته سرطانهای پستان قرار نمی‌گیرد. یک خانم مي‌‌تواند یک یا چند کیست پستان داشته باشد. كيست‌ها اغلب گرد یا بیضی شکل با حدود مشخص هستند.
قوام کیست پستان معمولا مانند انگور یا یک بادکنک پر از آب احساس مي‌‌باشد، اما گاهی اوقات کیست پستان کاملا سفت است. کیست پستان نیاز به درمان ندارند، مگر اینکه یک کیست بزرگ و دردناک باشد و یا موجب احساس ناراحتی در فرد گردد. در آن صورت تخلیه مایع از کیست مي‌‌تواند علایم را تسکین دهد.
کیست پستان قبل از یائسگی در زنان شایع است، بین سنین 35 تا 50 سال اما مي‌‌تواند در هر سنی یافت مي‌‌شود. اگر شخصی مبتلا به کیست پستان باشد معمولا پس از یائسگی ناپدید مي‌‌شوند، مگر اینکه در حال هورمون درمانی باشد.
علایم و نشانه‌‌ها
علائم و نشانه‌‌های کیست پستان عبارتند از توده صاف به شکل گرد و یا بیضی شکل و با لبه‌‌های مشخص که به طور معمول ولی نه همیشه خوش خیم است.
معمولا در یک پستان یافت مي‌‌شود اما مي‌‌تواند هر دو سینه را همزمان تحت تاثیر قراردهد. درد پستان یا حساسیت در منطقه ای از توده پستانی مي‌‌تواند وجود داشته باشد. افزایش در اندازه توده پستان و بروز درد پستان درست قبل از دوره قاعدگی و کاهش اندازه پستان و رفع علائم بعد از دوره قاعدگی نیز از نشانه‌‌های کیست پستان مي‌‌باشد. داشتن یک یا چند کیست ساده پستان خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد.
اما داشتن کیست ممکن است در توانایی شما برای تشخیص توده‌‌های جدید پستان و یا دیگر تغییرات غیر طبیعی که ممکن است نیاز به ارزیابی‌‌های پزشکی داشته باشد، تداخل کند. نکته مهم این است که هر خانم معاینه سرپایی و شخصی را آموزش ببیند تا در صورت ایجاد تغییرات غیر طبیعی در اسرع وقت توسط پزشک ویزیت گردد.
علل بروز کیست
هر یک از سینه‌‌ها حاوی لوبهایی از بافت غده‌ای است. لوب‌‌ها به لوبول‌‌های کوچک تقسیم مي‌‌شوند که در تولید شیر هنگام شیردهی نقش دارند.
مجاری کوچک حرکت شیر به نوک پستان را برعهده دارند. بافت‌‌های پستان از بافت چربی و بافت پیوندی ساخته شده است. کیست پستان زمانی بروز مي‌‌کند که رشد بیش از حد غدد و بافت همبند روی دهد که به تغییرات فیبروکیستیک مشهور است.
در این هنگام تجمع مایع در این مجاری باعث تولید کیست در این نواحی مي‌‌گردد. علت کیست پستان ناشناخته مانده است. برخی از شواهد نشان مي‌‌دهد که استروژن اضافی در بدن برخی خانم‌ها مي‌‌تواند بافت پستان را تحریک نماید و موجب بروز کیست پستان گردد.
انواع كيست‌های پستانی
كيست‌های میکروسکوپی: این كيست‌ها بسیار کوچک هستند اما بوسیله آزمون‌‌های تصویری مانند ماموگرافی و سونوگرافی دیده مي‌‌شود.
كيست‌های ماکروسکوپی: به اندازه کافی بزرگ احساس مي‌‌شود و مي‌‌تواند قطرش به حدود 5/2 تا 5 سانتیمتر هم برسد. كيست‌های بزرگ سینه مي‌‌تواند با فشار بر بافت پستان موجب درد سینه یا ناراحتی گردد.
مصرف کافئین و کیست پستان
هیچ مدرک علمی معتبری در دسترس نیست که نشان دهد مصرف کافئین با کیست پستان در ارتباط است، با این حال برخی از زنان رفع علایم خود را پس از حذف کافئین از رژیم غذایی شان گزارش مي‌‌نمایند.
در نظر داشته باشید که کاهش یا حذف کافئین با کنار گذاشتن نوشابه، نوشیدنی‌‌های انرژی زا، آب گازدار (سودا) و شکلات هم کمک کننده است.
کاهش نمک در رژیم غذایی
اگرچه مطالعات در مورد محدودیت مصرف نمک و تشکیل کیست قاطع نیستند، برخی از صاحب نظران معتقدند که کاهش نمک در رژیم غذایی ممکن است مفید باشد. مصرف سدیم کمتر با تجمع کمتر مقدار مایع اضافی در بدن همراه است، که مي‌‌تواند به تسکین نشانه‌‌های مرتبط با كيست‌های پر از مایع کمک نماید.
ارائه دهندگان مراقبت‌‌های بهداشتی توصیه‌‌های مختلف برای کاهش کیست خوش‌خیم پستان دارند که اینها عبارتند از: کاهش مصرف غذاهای چرب و غذاهای سرخ شده در روغن (مصرف چربی به 30 درصد از کل کالری روزانه محدود شود. 10درصد تا 15درصد از کل کالری باید به شکل چربیهای اشباع نشده، مانند روغن زیتون، روغن بذرک، روغن کانولا و روغن کلزا باشد.
باید آگاه باشیم که تنها چربیهای اشباع نشده است که دارای کلسترول پایین است. (مصرف کمتر از 300 میلی گرم کلسترول در روز به افراد مبتلا توصیه مي‌‌شود.)، کاهش مصرف نمک (این شامل کاهش مواد غذایی که بالقوه حاوی سدیم بالا هستند مانند غذاهای آماده و نیمه آماده، کنسرو تن ماهی، خیارشور، چیپس و پفک هم مي‌‌شود)، محدود کردن مصرف آسپرین، مصرف مکمل‌‌های ویتامینی B6 تا 200 میلی‌گرم در روز، مصرف روغن پامچال شب (2 تا 4 گرم در روز)، رژیم غذایی حاوی فیبر بالا مانند غلات سبوس‌دار، سبزیجات، حبوبات، میوه‌‌ها، کاهش مصرف محصولات لبنی ولی برای پیشگیری از پوکی استخوان مي‌‌توان از یک مکمل کلسیم کمک گرفت.
ویتامین هر روز بایستی از طریق مکمل دریافت شود دريافت برخی از ویتامین‌‌ها و مواد معدنی مفيد گزارش شده است به عنوان مثال مصرف ویتامین E و ویتامینA از ویتامینهای محلول در چربی و ویتامینهای خانواده B از گروه ویتامینهای محلول در آب توسط بسیاری از پزشکان و متخصصین تغذیه توصیه مي‌‌شود. علاوه بر آن املاحی مانند سلنیوم هم برای اين منظور مفيد است.
