دكتر لادن سیفی
عفونت تریكومونیایی واژن یكی از بیماری‌ای عفونی زنان در سن باروری است كه توسط تك سلولی مژك‌دار كه تریكومونا واژینالیس گفته می‌شود ایجاد میگردد. این تك سلولی ممكن است در واژن، مجرای ادرار و غدد اطراف مجرای ادرار، دهانه رحم و غدد بارتولن فرد مبتلا پیدا شود.
انسان تنها میزبان تریكوموناست. پستانداران یا حیوانات دیگر به این انگل آلوده نمی‌شوند. دوره نهفته بیماری چهار روز تا 4چهار هفته است یعنی فرد مبتلا 28 - 4 روز قبل از بروز علائم بالینی به این عامل بیماریزا آلوده شده است. این بیماری از بیماری‌های مقاربتی است و به علاوه ابتلا به این عفونت فرد را مستعد سایر عفونت‌های تناسلی مثل كلامیدیا، گنوكوك و ایدز می‌كند.
تریکومونا در حوله و ملافه و لباس زیر فرد مبتلا دیده شده است. وقتی زنی مبتلا به این بیماری شود، شریك جنسی او در 70 -30 درصد موارد به این عفونت مبتلا میگردد. در آقایان معمولا بیماری موقتی است و خودبه خود ظرف ده روز بهبود می‌یابد. در مردها معمولا بی‌علامت است.
در ده درصد موارد سوزش ادرار، التهاب مجرا، التهاب پروستات یا نازایی می‌دهد مواد كشنده نطفه كه در كاندوم وجود دارد، مثل nonoxynol-9 احتمال انتقال از زن مبتلا به مرد سالم و بالعکس را كاهش می‌دهد. انتقال از زن به زن دیگر وجود دارد ولی از مرد به مرد دیگر معمولاً وجود ندارد.
علائم بالینی
ممكن است فرد مبتلا كاملا بدون علامت باشد و یا برعكس علائم بسیار شدید و حاد عفونی را نشان دهد. فرد حامل ممكن است مدت‌ها بدون علامت بالینی باشد، ولی باعث ابتلای شریك جنسی خود شود و نمی‌‌توان از لحاظ علمی ثابت كرد كه فرد كی و توسط چه كسی به عفونت مبتلا شده است. علائم بالینی به صورت ترشح رقیق بدبو و چركی است كه در 70 درصد خانم‌های مبتلا دیده می‌شود.
معمولا همراه با سوزش و خارش واژن ،درد موقع ادرار كردن، تكرر ادرار و درد حین مقاربت است گاه پس از مقاربت لكه‌بینی و خونریزی كم دیده می‌شود. مجرای ادرار بسیاری از خانم‌های مبتلا گرفتار می‌شود علائم این بیماری در حین قاعدگی ممكن است بدتر شود. ترشحات معمولا سبز، كف‌آلود و بدبو هست و حجم آن كه از فرد نرمال که در 24 ساعت cc 4-1 است بیشتر می‌شود.
تشخیص
در حین معاینه با قرمزی در مخاط واژن روبه‌رو می‌شویم و در بعضی از افراد مبتلا خونریزی نقطه‌ای منظره شبیه توت‌فرنگی را به مخاط دهانه رحم می‌دهد. PH واژن فرد نرمال 5/4 است ولی در افراد مبتلا به 6-5 می‌رسد. اگر از ترشحات این افراد نمونه مستقیم گرفته و بلافاصله با میكروسكوپ بررسی می‌شود، در 60 درصد موارد تریكومونای متحرك دیده می‌شود كه پس از ده دقیقه از حركت می‌افتد و نیز پلی مرفونوكلئر زیاد دیده می‌شود.
اگر تریکومونا و Clue cell هم دیده نشد، باید كشت داد. گاه تریكومونا حین انجام پاپ‌اسمیر روی شیشه گزارش می‌شود، ولی این تست، تست تشخیصی برای تریكومونا نیست.
عوارض عفونت تریكومونایی
1-عامل نازایی به علت لوله‌ای می‌تواند باشد. 2- احتمال ابتلای بدخیمی دهانه رحم را بالا می‌برد. 3-فاكتور خطر برای عفونت‌های لگنی بعد از جراحی در آوردن رحم است. 4-در حاملگی شانس پارگی زودرس كیسه آب و زایمان زودرس را بالا می‌برد.
5- نوزاد فرد مبتلا در حین زایمان طبیعی ممكن است به عفونت مبتلا شود که با، اختلالات تنفسی، عفونت ادراری، ترشحات بینی و در نوزادان دختر با ترشحات واژنی تظاهر كند.
درمان
با استفاده از داروی آنتی‌بیوتیكی خوراكی است كه معمولا به صورت یك دوز داده می‌شود. تا هفت روز پس از پایان مصرف دارو، نباید مقاربت انجام گیرد. درمان شامل افراد بدون علامت و خانم‌های حامله علامت‌دار هم می‌شود تا خطر انتقال به شریك جنسی و جنین و زایمان زودرس كم شود.
زنان حامله بدون علامت هم پس از هفته 37 درمان لازم دارند تا خطر ابتلا به نوزاد كم شود. افراد بدون علامت، در معرض علامت دار شدن و شدت یافتن بیماری هستند. شریك جنسی هم باید درمان شود. حین درمان تریكومونا باید
تا 24 ساعت پس از مصرف قرص خوراكی، اجتناب كرد.
غربالگری (بیماریابی)
اگر زنی شریك جنسی جدیدی می‌گیرد باید غربالگری شود كه آیا از موارد بدون علائم بالینی هست یا خیر، در كشور ما در مورد تعدد زوجین و همسران موقت باید به این موضوع توجه ویژه شود. اگر زنی با افراد مختلفی رابطه جنسی دارد باید غربالگری شود. زنانی كه سابقه بیماری‌های مقاربتی دیگری دارند.
زنانی كه مواد مخدر تزریقی استفاده می‌كنند. زنانی كه همسران‌شان، همسر یا شریك جنسی دیگری دارد. اینها مواردی هستند كه باید در بیماریابی مدنظر داشته باشیم.
پیشگیری و جلوگیری از عود
1- با متعهد بودن مرد و زن به یك شریك جنسی 2- استفاده از كاندوم 3- درمان كامل و نداشتن مقاربت تا درمان كامل مقدور است.
