دكتر ابوالفضل مهدیزاده؛ متخصص زنان
شیروتكا – عمل شیروتكا یعنی سركلاژ گردن رحم كه در موارد خاصی انجام میگیرد.
سركلاژ در چه مواردی انجام میشود؟
در مواردی كه گردن رحم كوتاه است.
در بیمارانی كه دهانه رحم نارسا بوده و احتمال زایمان زودرس وجود داشته باشد.
در بیمارانی كه دارای سابقه چند سقط در تریمستر دوم حاملگی باشند و طبق بررسی پزشك علت سقط، نارسایی گردن رحم باشد.
در مواردی كه براساس تشخیص پزشك معالج، این عمل به عنوان پروفیلاكسی انجام میگیرد؛ مانند بیمارانی كه پس از درمانهای نازایی، باردار شدهاند.
این بیماران جزو اندیكاسیونهای نسبی عمل سركلاژ هستند.
سركلاژ گردن رحم به چند روش انجام میشود.
1- شیروتكا
2- مك دونالد (از طریق از واژن انجام میگیرد).
3- روش داخل شكمی. در مواردی كه انجام هر یك از روشهای فوق، به دلایلی دچار شكست شود، از این روش استفاده میگردد.
این روش از طریق لاپاروتومی یا لاپاروسكوپی قابل انجام است.
چه بیمارانی كاندید عمل سركلاژ هستند؟
عموما بیمارانی كه پس از درمانهای طولانیمدت نازایی كه هزینه بالایی را متحمل شدهاند با توجه به اینكه این بارداریها معمولا بیش از یك قلو هستند لذا پزشك معالج، گاهی ترجیح میدهد بیمار را تحت عمل سركلاژ قرار دهد.
عمل سركلاژ چگونه انجام میگیرد؟
این عمل بسیار ساده است و در هفته 18-14 بارداری انجام میگیرد.
نحوه عمل سركلاژ با مكدونالد متفاوت است.
عمدتا مك دونالد عمل سادهتری است و زمان بیهوشی بیمار كمتر میباشد.
این روش خونریزی ندارد و عوارض آن كمتر است؛ به همین دلیل بیشتر پزشكان عمل مك دونالد را ترجیح میدهند.
در این روش با نخهای مخصوص Mercy lain كه 5 میلیمتر عرض دارد، تحت بیهوشی عمومی، دهانه رحم به صورت Continue Lock با چهار سوچور بسته شده، گره بالا یا پایین زده میشود و نخ در همان محل باقی میماند.
البته قبل از این عمل یك بوژی 4 یا 7 داخل رحم قرار میگیرد تا دهانه رحم كاملا بسته نشود و ترشحات احتمالی بتواند به راحتی خارج گردد.
شیروتكا
این عمل نسبت به مك دونالد طولانیتر است.
نخ كاملا در زیر مخاط دفن میشود.
پس از بیهوشی، شكافی در محل بالای دهانه رحم ایجاد میگردد؛ سپس مثانه را بالا زده ضمن عبور نخ از زیر مخاط آن را گره میزنند و مخاط را روی آن میدوزند. ولی در عمل مك دونالد نخ دیده میشود. هنگام شروع دردهای زایمانی، بخیهها باز میشود.
در مواردی كه بیمار سزارین شود، نخها هنگام عمل یا 40 روز پس از آن كه محل كاملا تمیز است، باز میشود ولی در شیروتكا معمولا نخ را باز نمیكنند كه تا حاملگی بعدی بماند؛ و با توجه به اینكه نخ زیر مخاط دفن است نه عفونت میكند و نه مشكلی برای بیمار به وجود میآورد. ولی در مك دونالد به دلیل آنكه نخ كلفت است و چندین گره میخورد و حجم زیادی را اشغال میكند، اولا احتمال عفونت وجود دارد، ثانیا ممكن است موقع تماس مشكلاتی را ایجاد كند؛ بنابراین باید نخ برداشته شود.
ابدومینال سركلاژ
بعضی از بیماران به هیچ یك از دو عمل فوق جواب نمیدهند در این بیماران از روش داخل شكمی استفاده میشود؛ به این ترتیب كه منطقه ایسم رحم بخیه خورده و بسته میشود. در این عمل علایم بیشتر از واژینال است.
آیا برنداشتن نخ در شیروتكا برای بیمار مشكلی ایجاد میكند؟
با توجه به اینكه بسیاری از جراحیهای داخل شكمی با نخ نایلون انجام میشود كه نخ زیر مخاط میماند، لذا بر نداشتن نخ برای بیمار مشكلی را ایجاد نمیكند.
اندیكاسیون مطلق استفاده از عمل سركلاژ بیمارانی كه ثابت شود نارسایی دهانه رحم دارند (با هیسترو سالپنگوگرافی و سونوگرافی در هفته 20-18 و سقط مكرر نارسایی تشخیص داده میشود).
در این بیماران عمدتا سقط در سه ماهه دوم صورت میگیرد (در مواردی نظیر نقصهای آناتومیك رحم مثل رحم دو شاخه یا سپتومدار ).