تحریریه زندگی آنلاین : دانشیار بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تب ناگهانی شدید، تهوع و استفراغ، سردرد، کاهش اشتها، ضایعات پوستی و درد شکم را از مهمترین علائم اولیه تب دنگ عنوان و ۷ توصیه را برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری مطرح کرد. به گزارش دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، شبنم طهرانی با اشاره به گزارش مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درخصوص آمار ابتلا به بیماری دنگ در کشور گفت: بیماری دنگ یکی از مشکلات عمده بهداشتی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این بیماری ویروسی از طریق بندپایان انتقال می‌یابد.وی بخش عمده آمار ابتلا به این بیماری را با سفرهای هموطنان به کشورهای حاشیه خلیج فارس مرتبط دانست که به دلیل شرایط جوی و سیل‌های اخیر، بیماری تب دنگ در آن‌ها طغیان کرده است.طهرانی با اشاره به افزایش میزان بروز تب دنگ در سال‌های اخیرگفت: قبلا این بیماری در مناطقی از جهان مانند قاره آمریکا و سنگاپور با موفقیت کنترل شده بود اما هم اکنون مجددا بازگشته است.وی افزود: بیماری دنگ ابتدا در کشورهای عربی خلیج فارس مانند امارات و عمان و پاکستان رواج پیدا کرد. در ایران نیز ابتدا در هرمزگان و سپس استان‌های دیگر گزارش شده است.
تب دنگ چطور منتقل میشود؟
این عضو هیات علمی دانشگاه پشه آئدس(Aedes ) را عامل اصلی انتقال ویروس بیماری دنگی به انسان عنوان کرد و افزود: پشه ماده با گزش، انسان را آلوده می‌کند. این پشه برخلاف پشه مالاریا در طول روز به خصوص اوایل صبح و نزدیک غروب قبل از تاریک شدن هوا انسان را می‌گزد.به گفته وی ویروس پس از ورود به بدن انسان تکثیر می‌یابد و فرد آلوده منبع اصلی انتقال ویروس به پشه‌های غیرآلوده است. فرد آلوده به ویروس چهار تا پنج روز و حداکثر ۱۲ روز بعد از شروع علایم می‌تواند ویروس را به پشه انتقال دهد.
بیشتربخوانید:
توصیه های مهم مراقبت در منزل از مبتلایان به تب دنگی
دوره کمون بیماری چند روز است؟
طهرانی با بیان این که دوره نهفتگی بیماری چهار تا ۱۰ روز است گفت: بیماری دنگ ممکن است به صورت طیف گسترده‌ای از آلودگی بدون علامت تا بیماری عفونی علامت‌دار و وضعیت بدون تب تا شرایط وخیم شامل خونریزی و شوک بروز کند.
بیماری چند مرحله دارد؟
وی با اشاره به این که مرحله اول بیماری بین دو تا هفت روز طول می‌کشد گفت: در این مرحله بیمار به طور ناگهانی دچار تب شدید ۳۹ تا ۴۰ درجه می شود. علایم دیگر نظیر سردرد شدید، برافروختگی صورت، قرمزی پوست، درد منتشر بدن، احساس خستگی، درد چشم، فتوفوبی، ضایعات پوستی شبیه سرخجه، درد مفاصل و استخوان‌ها، کاهش اشتها، درد شکم به خصوص طرف راست شکم زیر دنده‌هاست.به گفته وی در این مرحله تهوع و استفراغ شایع است. گاهی هم سرفه خشک و گلو درد، احتقان حلق و ملتحمه دیده میشود.طهرانی با اشاره به علایم مرحله دوم بیماری که از روز پنجم تا هفتم شروع میشود گفت: در این مرحله فرد به دنبال تب شدید دچار افزایش نفوذپذیری مویرگ‌ها و علایم هشدار دهنده که عمدتا ناشی از نشت پلاسماست میشود.به گفته این متخصص در این مرحله بیمار دچار افت فشار خون، بی قراری، پوست سرد و مرطوب و نبض تند و در نهایت در فرم‌های شدید دچار شوک می شود.
وی یادآور شد در افرادی که فاز بحرانی را سپری کردند، شرایط عمومی بهبود یافته، اشتها بازگشته و علایم گوارشی بیمار برطرف شده و در نهایت وضعیت همودینامیک اصلاح و حجم ادرار افزایش پیدا می‌کند.طهرانی با اشاره به شباهت علایم بسیاری از بیماری‌های عفونی و غیرعفونی به بیماری دنگی گفت: پزشکان باید با خصوصیات اپیدمیولوژیکی بیماری‌های تب دار منطقه خود آشنا باشند.وی تاکید کرد: در بیماران مراجعه کننده با تب با شروع حاد ناگهانی و بدون علت مشخص، وجود علایم بالینی و یافته‌های اپیدمیولوژیکی، بررسی تست‌های ویروس شناسی در تشخیص کمک کننده است.به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه درمان این بیماری بر اساس علایم فرد و به صورت درمان‌های علامتی صورت می گیرد.
۷ توصیه برای پیشگیری از ابتلا به تب دنگی
دانشیار گروه بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه رعایت موارد زیر را برای پیشگیری از تب دنگ به افراد توصیه کرد:
- پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند و جوراب، در زمان سفر به مناطق همه گیری بیماری
- استفاده از کرم یا مواد دافع حشرات بر مناطق پوست که با لباس پوشیده نمی‌شوند.
- استفاده از پشه بند در صورت استراحت در فضای باز
- نصب توری روی درب و پنجره
- تخلیه و تمیز کردن مرتب ظروف محتوی آب گلدان‌های شیشه‌ای، ظروف زیر گلدان و ظروف آب پرندگان و حیوانات
- تعبیه در روی ظروف حاوی آب مانند تانکر
- جلوگیری از تجمع آب راکد در زباله‌ها و ضایعات جامد
بیشتربخوانید:
تب دنگی کرونا میشود؟
فرآورده‌های دفع پشه آئدس غیرواقعی است
سازمان غذا و دارو اعلام کرد: فرآورده‌های دافع حشرات از قبیل انواع روغن های گیاهی و سایر محصولات با ادعای مشابه فاقد مستندات علمی موثق هستند و بهترین روش برای جلوگیری از کاهش خطر ابتلا به بیماری, تب دنگی محافظت در برابر نیش پشه آلوده است. وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو در خصوص تبلیغات اغواگرانه دافع حشرات بویژه پشه آئدس در فضای مجازی، اعلام کرد: این فرآورده ها که به صورت انواع روغن های گیاهی و سایر محصولات و با ادعای مشابه عرضه می شوند، فاقد مستندات علمی موثق هستند.در این اطلاعیه تاکید شده است: بهترین روش برای جلوگیری از کاهش خطر ابتلا به تب دنگی محافظت از خود در برابر نیش پشه آلوده با روش های استفاده از لباس های پوشیده، مجهز کردن پنجره ها به توری است؛ ضمن آنکه استفاده از محصولات مواد دافع حشرات مانند پشه می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
سازمان غذا و دارو همچنین با اشاره به ورود محصولات جدید با مجوز سازمان غذا و دارو برای دفع پشه آئدس تاکید کرد: در حال حاضر محصولات دفع کننده حشرات در اشکال اسپری، استیک، لوسیون با ماده موثره deet در داروخانه ها و مراکز معتبر در دسترس هستند.این سازمان یادآور شد: با توجه به شرایط کنونی بر اساس هماهنگی های انجام شده با کارخانجات تولید کننده، محصولات جدیدی در این زمینه به زودی وارد بازار خواهد شد؛ بدیهی است تمامی اقلام مورد تایید سازمان غذا و دارو در داروخانه ها و مراکز معتبر در دسترس عموم قرار دارند و استفاده از محصولات فاقد مجوز بهداشتی به دلیل عدم اطمینان از ایمنی و کارایی به هیچ وجه توصیه نمی شود.بر اساس اعلام معاون درمان وزیربهداشت، از ۲۰۰ نفری که تاکنون با علائم شدید استخوان درد و تب بالای ۴۰ درجه به مراکز درمانی مراجعه کردند، آزمایش ۶۳ نفر در خصوص ابتلا به تب دنگی مثبت شده است.
بیماری تب دنگ درمان اختصاصی ندارد اما علائم آن تا حدود ۱۴ روز بعد از گزش پشه آئدس در صورتی که ناقل ویروس این بیماری باشد در فرد بروز می‌کند اما در بیش از ۸۰ درصد موارد علائم بسیار خفیف و در مواردی بدون علامت است. میزان مرگ و میر این بیماری نیز حدود ۲.۵ درصد است اما گسترش این بیماری از طریق تخمگذاری پشه آئدس می تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد و در مواردی مرگ آور باشد. بنابراین مهمترین راه برای کنترل این بیماری جلوگیری از تخمگذاری پشه آئدس است، پشه‌ای که در آبهای کوچک راکد مثل ظرف گلدانها یا در داخل تایر خودروها تخمگذاری می کند و در شرایط سخت نیز تخم این پشه زنده می‌ماند.
