دخترنوجوانی که با فرار از خانه به پاتوق فساد یک زن پا گذاشته بود خیلی زود خودش را نجات داد. این دختر نزد پلیس رفت و خواست او را از سرنوشت شومی که دارد، نجات دهد. الناز که گریه میکرد، به پلیس گفت: وقتی میخواستم از خانه فرار کنم فقط به یاد کتکهای پدرم بودم که گاه گداری با سیم و کمربند به جان من میافتاد.
برادرم با نگاههای کودکانه از من میخواست ترکش نکنم، قول دادم وقتی کار خوبی پیدا کردم سراغ او بروم و با خود ببرم. دختر ۱۶ ساله ادامه داد: با مانتو و مقنعه مدرسه از خانه خارج شدم. میخواستم با آن مقداری که حروفچینی و کامپیوتر بلد بودم شغلی دست و پا کنم. چشمانم پر از اشک بود که در را به روی برادرم بستم.
هزار فکر داشتم و نمیدانستم از کجا شروع کنم. به هر شرکتی رفتم دست خالی برگشتم. بعضیها با نیش و کنایه حرفهایی به من میزدند که تا آن لحظه فقط از زبان برخی همکلاسیهایم شنیده بودم. خجالت میکشیدم. به همه جا سر زدم، حتی به مطب پزشکان. میخواستم هر طوری شده کاری دست و پا کنم، اما نشد. مقداری پول همراهم بود که توانستم ناهاری بخورم. وقتی خسته شدم به پارک لاله رفتم روی صندلی نشستم و برای این که کسی متوجه فراری بودن من نشود کتاب درسی ام را باز و شروع به خواندن آن کردم.
وحشت از بازگشت
الناز مکثی کرد و گفت:غروب شد، دلهره زیادی داشتم، میدانستم پدرم و نامادریام حسابی کلافه هستند. بابا حمید خیلی تعصبی بود اگر من را نمیکشت حتما جنازه ام را به بیمارستان میفرستاد. از سویی به خاطر فرار پشیمان بودم و از طرفی دلم برای برادرم تنگ شده بود. میترسیدم به خانه برگردم. میدانستم سرنوشت بدی در انتظارم است. شاید در خانه زندانی میشدم.
نامادری
دختر فراری به گریه افتاد و گفت:برادرم بدون من خیلی تنها میماند. هروقت برای مادرم که فوت کرده دلتنگی میکرد، روی پاهای من میخوابید. با یاد بهزاد به گریه افتادم، وقتی مامان فخری رفت شیرینیهای زندگی مان تلخ شد. همه زیر پای پدرم نشستند و از دخترعمه اش تعریف کردند، بیچاره بابام تسلیم شد و ما را بدبخت کرد. دخترعمهای که وارد زندگی مان شد، اخمو، عبوس و پر فیس و افاده بود. انگار کلفت او بودم. شهین خانم وقتی حامله شد انگار من و بهزاد هوویش بودیم. با بهانههای مختلف میخواست از دست ما راحت شود. انگار همان دختر مهربانی نبود که وقتی من و مامانم را میدید موهای من را بازی میداد و گونههایم را میبوسید.
آشنایی در پارک
الناز اظهار کرد: نمیدانستم شب را چه کنم. روی نیمکت پارک گریه میکردم ترس وجودم را گرفته بود، صورتم را بین دو دستم گرفته بودم و سعی میکردم گریههایم بی صدا باشد. وقتی دستی شانههایم را تکان داد بی اختیار فریادی کشیدم. یک زن ۵۰ ساله که صورتی خندان و مهربان داشت پشت سرم ایستاده بود. وقتی گفت چرا گریه میکنی؟! به یاد مادرم افتادم و خودم را در آغوشش انداختم. انگار میدانست دختر فراری هستم. نوازشم کرد و گفت از این اتفاقات زیاد میافتد. انگار میدانست پدرم من را کتک میزند. رگ خواب مرا در دست داشت. وقتی دلداری اش تمام شد دستم را گرفت و از روی نیمکت بلند کرد و خواست همراه او به خانه اش بروم.
ننه لیلا
دختر گریان به گوشهای خیره شد و ادامه داد: آن زن خودش را ننه لیلا معرفی کرد و گفت تا الان خیلی دختر فراری دیده است و سعی کرده آنان را به خانههایشان بازگرداند. به او گفتم که پدرم با همه فرق دارد، من را خواهد کشت و دیگر نمیتوانم برگردم. خانهاش در جنوب تهران بود. وقتی با او قدم میزدم همسایهها نگاه خاصی به من و ننه لیلا داشتند. او گفت که توجهی نکنم تا این که وارد خانه اش با دیوارهای قدیمی شدم.
خانه فساد
دختر دانش آموز روبه افسر پلیس عذرخواهی کرد و گفت: آن جا دو دختر را دیدم که با لباس بسیار شیک و آرایش غلیظ به استقبال ننه لیلا آمدند. میترا و ترانه هر دو میخندیدند و با دقت من را وارسی میکردند. وقتی از زبان ترانه شنیدم که به ننه لیلا گفت چه تیکهای تور کردی! احساس کردم قلبم خوابیده است. ترس همه وجودم را گرفته بود. از همکلاسیهایم شنیده بودم که بعضی از زنان، دختر فراریها را میفروشند، اما ننه لیلا چهرهای مهربان داشت. با چشم غرههای این زن، دو دختر ساکت شدند. آن شب به من غذای خوبی داده شد و اجازه دادند در اتاق استراحت کنم. نخستین شبی بود که تنها تا ساعت ۱۱ شب بیرون از خانه بودم. باز به یاد برادرم افتادم. حتما با گریه خوابیده بود.
بیرون در اتاق صداهای مردانهای شنیده میشد که با میترا و ترانه شوخی میکردند. وقتی همه جا را سکوت گرفت و آن دو دختر خانه را ترک کردند، ننه لیلا سراغ من آمد نوازشم کرد و گفت: دخترم اگر نزد من بمانی با وجود این که روزهای نخست سخت است بعد دیگر عادت میکنی و مانند این دو دختر روحیه خوبی پیدا خواهی کرد در غیر این صورت سرنوشت بدی خواهی داشت و این بار گرگهای جامعه تو را خواهند درید و آثار روانیاش بدتر و بیشتر است. ننه لیلا از اتاق خارج شد و من شنیدم به زنی که مهمان خانه بود، گفت: این دختر را فردا به آرایشگاه ببر و برای مهمانان آماده کن.
فرار از فساد
الناز گفت: احساس میکردم چارهای جز پذیرفتن این سرنوشت تلخ ندارم، میخواستم با این ماجرا کنار بیایم. آن شب گریه میکردم که خوابم برد و صبح با فریادهای دختری از خواب پریدم. ترانه بود، گریه میکرد و ناسزا میگفت. وقتی دقیق شدم دیدم از زندگیاش مینالد و ننه لیلا سعی میکند او را آرام کند و مدام میگفت که دخترتازه وارد میترسد. فهمیدم منظورش من هستم همان جا تصمیم گرفتم فرار کنم. من و ترانه از خانه ننه لیلا خارج شدیم او با آرایش غلیظ سعی کرده بود ناراحتی اش را پنهان کند که به او گفتم تو به خاطر فرار از خانه ناراحتی؟! این جمله کافی بود تا گریه امانش ندهد.
وی ادامه داد: در پارکی پای درددلهایش نشستم. چه سرنوشت بدی داشت. حتی بدتر از من و تا چه میزان تحمل کرده تا این که از روی ناچاری به سمت ننه لیلا کشیده شده بود. دو خواهر کوچکتر داشت که نمیدانستند او چه کاری میکند. پرستار خانگی استخدام کرده بود تا در غیاب او خواهرانش خوب تربیت شوند، همه فکر میکردند او در جزیره کیش فروشنده لوازم آرایش است. خواستم راهی برای من پیشنهاد کند. وقتی شنیدم کتک پدر بهتر از فراری بودن است مسیرم را تغییر دادم. او از بد صفتی ننه لیلا تعریف کرد به گونهای که اگر او را بار دیگر میدیدم از وحشت میمردم.
اعتماد به پلیس
الناز گفت: قرار شد او نزد ننه لیلا بگوید که من فرار کرده ام. با راهنمایی ترانه وقتی از او جدا شدم نزد پلیس آمدم متاسفانه آدرس خانه ننه لیلا را نمیدانم. طوری من را چرخاندند تا مسیر را بدون راهنما نشناسم!
آغوش پدر
وقتی پرونده الناز پیش روی دادیار دادسرای تهران قرار گرفت و همزمان با صدور دستور برای ردیابی ننه لیلا و خانه فساد، قرار بر این شد برای نجات الناز از سرگردانی، پدرش به کلانتری احضار شود.
وقتی پدر الناز به کلانتری رفت، ماموران مددکار اجتماعی به او گفتند که عصر روز قبل به آن جا رفتهاست و خواسته پدرش را روشن سازند که او و برادرش در یک جهنم زندگی میکنند.
پدر الناز او را در آغوش گرفت و آرام گفت: ببخشید!
پدر الناز حرفهای دخترش را که شنید قول داد همه مشکلات را حل کند.
مرد گریان به پلیس گفت: میدانم بچه هایم سختی میکشند، چون نامادری شان باردار است و بچه مان به زودی متولد میشود. نمیتوانم طلاق بگیرم، اما از همین امروز خانهای خوب برای مادر تنهایم که او هم سرپناهی ندارد و هر هفته در خانه یکی از خواهر و برادرانم است تهیه میکنم تا الناز و بهزاد نزد او بمانند. خرجی شان را میدهم و مرتب به آنها سر میزنم. قول میدهم اجازه ندهم زنم در این بخش دخالتی داشته باشد. حدود پنج سالی میگذرد که او و بهزاد همراه مادربزرگشان که زن تنهایی بود و هرماه خانه یکی از پسرانش زندکی میکرد با هم زندگی میکنند. خرجی شان را پدرش میدهد و هر روز به آنها سر میزند.
تحلیل کارشناس
گمگشتگی هویت پاشنه آشیل دختران فراری
دکتر امان ا... قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه
فرار دختران از محیط خانه و خانواده دلایل مختلفی دارد. از نگاه جامعه شناختی، دخترانی که فرار را به حضور در خانه و محیط خانوادگی ترجیح میدهند، دلایل خاصی دارند که به آن میپردازیم. فقر شدید، طلاق والدین و اعتیاد اعضای خانواده، خشونتهای خانوادگی از سوی پدر، مادر یا برادر در فرار دختران از خانه نقش به سزایی دارد.
ترس عامل دیگری است که سبب میشود دختران از خانه فرار کنند و این ترس اغلب از سوی پدران یا برادران غیرتی، تعصبی یا خمشگین به این دختران تسلط پیدا میکند. زورگویی و پرخاشگری اعضای خانواده و تحمیل برخی عقاید باعث میشود دختران از خانه فرار کنند بدون آن که بدانند قرار است بیرون از محیط خانه چه بلاهای هولناکی را تحمل کنند.
البته گروه همسالان نیز در پدیده فرار از خانه نقش دارند. برخی دختران در مهارت نه گفتن ضعیف هستند و تحت تاثیر گروه همسالان برای تجربه هیجانات خاص سنی خود مرتکب این اقدام میشوند. رفتار بد برخی والدین با دختران شان سبب میشود این دختران از زندگی ناکام شوند و به دلیل تشدید محرومیتها و کمبودهای عاطفی و مالی فرار از خانه را ترجیح دهند. البته پدیده فرار از خانه بیشتر در کلان شهرها دیده میشود، زیرا دختران در شهرهای کوچک از انجام این رفتار میترسند و از بی اعتباری و بی اعتماد شدن والدین و خانواده خود واهمه دارند.
عامل اصلی فرار دختران از خانه طلاق والدین است. جدایی پدر و مادر از یکدیگر و نبود سرپرست مناسب در خانواده در بروز و شیوع فرار دختران از خانه، نقش به سزایی دارد. سبک زندگی و نوع تربیت خانوادگی در بروز این پدیده هولناک اجتماعی تاثیرگذار است. اگر سبک تربیتی و خانوادگی والدین سخت گیرانه باشد، قطعا دختران به راحتی در فکر فرار از خانه خواهند بود.
بخشی از دلایل مربوط به فرار دختران از خانه نیز به خاطر مشکلات شخصیتی خود دختران است، زیرا در سن نوجوانی دچار گمگشتگی در هویت میشوند و همین بحران هویت آنها را با معضلات این چنینی رو به رو میکند. فرار دختران از خانه به دلیل برقراری ارتباط با جنس مخالف نیز دلیل دیگری است که از نگاه جامعه شناختی میتوان به آن پرداخت. برخی دخترانی که شخصیت شان کامل نشده است و رفتارهای آنی و تکانهای از خود بروز میدهند و مهارت حل مسئله ندارند در ارتباط با جنس مخالف هیجانات خود را کنترل نمیکنند و تصمیم به فرار از خانه میگیرند.
این دختران آسیب دیده بعد از پشیمانی و بازگشت به خانه و محیط خانواده نیاز به دلجویی از سوی والدین دارند و باید مراعات حال و روحیه آنها را کرد. چنان چه این دختران از سوی خانواده حمایت نشوند، باز هم فرار از خانه را تکرار میکنند و فساد و بی اخلاقی در جامعه رواج پیدا میکند. اورژانس اجتماعی حمایت خانواده و جلسات مشاورهای به راحتی این دختران آسیب دیده را به کانون خانواده بازمی گرداند.
منبع: روزنامه خراسان