دکتر کامیار سنایی – روانشناس
تحریریه زندگی آنلاین : در حالی که احتمالاً همه ما زمان زیادی را صرف کار با دستگاههای الکترونیکی خود میکنیم، بسیاری از والدین در مورد اعتیاد نوجوانان به اینترنت هر روز نگرانی بیشتری پیدا میکنند.اگرچه ممکن است کاهش زمان استفاده برای برخی از افراد دشوار باشد، اما نوجوانانی که با مشکلات عاطفی، رفتاری یا روانی روبرو هستند چالشهای بیشتری برای کنترل تعامل خود با فضای مجازی خواهند داشت.در حقیقت، تحقیقات نشان میدهد 92 درصد از نوجوانان روزانه آنلاین میشوند و 24 درصد از نوجوانان گزارش میدهند که «تقریباً بهطور مداوم» آنلاین هستند. در حالی که برخی از والدین از استفاده مشکوک از اینترنت یا استفاده بیش از حد آن چشمپوشی میکنند، اما اعتیاد نوجوانان به اینترنت چیزی نیست که بتوان به راحتی آن را پذیرفت. نوجوانانی که از «دنیای واقعی» به دنیای آنلاین خود پناه میبرند، در معرض انزوای بیشتری نسبت به همسالان و خانواده خود قرار دارند.
بیشتر بخوانید:
نشانههای اعتیاد به اینترنت را بشناسید
اختلال اعتیاد به اینترنت به عنوان یک شوخی آغاز شد
اختلال اعتیاد به اینترنت در ابتدا به عنوان یک شوخی هجوآمیز در سال 1995 توسط ایوان گلدبرگ نامگذاری شد. در حالی که اختلال اعتیاد به اینترنت هنوز در ایالاتمتحده به عنوان یک اختلال رسمی طبقهبندی نشده است، اما در چین به عنوان یک اختلال بالینی طبقهبندی شده است، جایی که مراکز درمان اختلال اعتیاد به اینترنت برای مقابله با این تهدید برای نوجوانان کشور تشکیل شدهاند.
11 نشانه اعتیاد نوجوانان به اینترنت
در اینجا برخی از علائم و نشانههای معمول اختلال اعتیاد به اینترنت یا استفاده از اینترنت به صورت مشکلزا در نوجوانان بیان شده است:
جذب یا وسواس زیاد در مصرف اینترنت.
اغلب در مورد موضوعات مربوط به وبسایتهای مورد علاقه یا غیره صحبت میکنید یا به آنها فکر میکنید.
استفاده بیش از حد یا مشکلدار (ساعتهای زیادی که روزانه در اینترنت میگذرانید).
اغلب سایتهای مورد علاقه را اول صبح، کل روز و آخر شب قبل از خواب بررسی میکنید.
اضطراب، افسردگی یا تحریکپذیری در هنگام قطع دسترسی به تلفنهای هوشمند، تبلت یا لپتاپ.
مشکلات تحصیلی مانند افت نمرات، از دست دادن تکالیف، جدا شدن از کلاس یا خوابیدن در کلاس دارید.
بیعلاقه به سایر سرگرمیها یا فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبردید و ترجیح میدهید وقت خود را در اینترنت بگذرانید نه با دوستان، ورزشها و سرگرمیهای قبلی.
پنهانکاری یا دروغ گفتن در مورد زمان صرف شده در اینترنت.
جدا شدن از گروه همسالان.
استفاده بیش از حد از اینترنت یا رسانههای اجتماعی به عنوان راه فرار از احساسات منفی.
پرهیز از مسئولیتهایی مانند کارهای مدرسه، کارهای خانه یا شغل بعد از مدرسه به نفع گذراندن وقت در اینترنت.
رعایت نکردن بهداشت شخصی.
تغییر چشمگیر در الگوی خوردن یا خواب.
بسیاری از علائم اعتیاد به اینترنت با علائم یک مشکل سوءمصرف مواد همخوانی دارند.
اعتیاد نوجوانان به اینترنت میتواند باعث کاهش سلامت جسمی، مهارتهای اجتماعی و بهداشت روان شود.
گذراندن مدت زمان طولانی روی لپتاپ، تبلت یا گوشی هوشمند آنها با گذشت زمان میتواند تأثیرات عمدهای بر ذهن و بدن بگذارد که نباید آنها را دستکم گرفت. این افراد اغلب به مرور زمان بینظمی در خوردن، میگرن و اختلالات خواب پیدا میکنند.در حقیقت، طبق مطالعات اخیر نشان داده شده است که اعتیاد نوجوانان به اینترنت چرخه خواب آنان را مختل میکند.
مقدار صرف زمانبر صفحه نمایش در طول روز- نه فقط قبل از خواب- بر مدت خواب نوجوان تأثیر میگذارد.اسکنهای مغزی همچنین نشان داده است که اعتیاد به فناوری میتواند اثرات منفی روی قسمتهایی از مغز که مسئول پردازش عاطفی، توجه اجرایی، تصمیمگیری و کنترل شناختی هستند، داشته باشد.علائم اختلال اعتیاد به اینترنت یا استفاده از اینترنت به صورت افراطی را باید سریعاً با پزشک، متخصص بهداشت روان یا مشاور آموزشی کودک خود برطرف کنید.
بیشتربخوانید:
چگونه اعتیاد به اینترنت را درمان کنیم؟
اما آیا فضای مجازی واقعاً یک اعتیاد است؟
مانند اعتیاد به بازیهای ویدیویی، بسیاری از علائم اعتیاد به اینترنت با علائم سوءمصرف مواد همخوانی دارد. این امر به این دلیل است که در اسکن مغزی، هر دو اختلال اعتیاد به اینترنت و اعتیاد به سوءمصرف مواد ردپای عصبی مشابهی از خود نشان دادهاند.در حالی که مواد مخدر با مصرف مواد شیمیایی، انتقالدهندههای عصبی قدرتمندی را آزاد میکنند و در نتیجه اعتیاد ایجاد میکنند، اعتیاد به فناوری (مانند بازیهای ویدیویی، قمار یا اینترنت) نتیجه رفتارهایی است که باعث انتشار همین مواد شیمیایی عصبی میشود.بنابراین، چه اعتیاد ناشی از انجام برخی رفتارها باشد و چه مصرف برخی مواد شیمیایی، نتایج اغلب بسیار مشابه هستند.
چرا والدین باید در مورد اعتیاد نوجوانان به اینترنت با آنها صحبت کنند؟
تأثیرات منفی استفاده از اینترنت بر سلامت روان نوجوانان هر روز بیشتر مورد تحقیق قرار میگیرد. صحبت با نوجوان میتواند به شما کمک کند تا تعیین کنید آیا اینترنت تأثیر منفی بر زندگی او دارد یا نه.امروزه اینترنت و فناوری به طور مداوم در حال پیشرفت هستند تا زندگی ما را ارتقا بخشند. اینترنت به نوبه خود، در حال تبدیل شدن به یک جنبه روزافزون بزرگتر از تجربه انسانی است.
نوجوانان امروزه منحنی یادگیری بسیار طبیعیتری در کشف دنیای مجازی دارند. به همین دلیل، آنها به راحتی میتوانند از دستگاههای خود برای کارها و سرگرمیها استفاده کنند.اگرچه فناوری از جهات مختلفی میتواند ابزاری عالی باشد، اما برای برخی هزینههای روانی زیادی دارد.آمار در حال رشد در حال نشان دادن مواردی است که افراد به اینترنت اعتیاد پیدا میکنند. بدتر اینکه این پدیده جدید به ویژه نسبت به نوجوانان مغرضانه است.این به این دلیل است که مغز آنها هنوز در مرحله رشد است و به آسانی میتوان رفتارهای معمولی نوجوانان را با اختلال شخصیت در آنها اشتباه گرفت.بدیهی است که اینترنت میتواند برای انجام کارهای مختلف در طول روز لازم باشد. مقدار معمول استفاده از اینترنت باید در نظر گرفته شود.
نحوه درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان
اولین قدم در درمان تشخیص وجود یک مشکل است. گام بعدی «ساده گام برداشتن و همچنین محکم بودن است».
کارهایی که میتوانید در خانه برای یک نوجوان معتاد به اینترنت انجام دهید:
بیان نگرانیها نسبت به تأثیرات استفاده از اینترنت، نه عمل استفاده.وقتی نگرانی خود را در مورد استفاده از اینترنت نوجوان خود ابراز کردید، به او اطمینان دهید که آنها را محکوم نمیکنید.میتوانید این کار را با گفتن اینکه نگران برخی از تغییراتی که در آنها مشاهده کردهاید، انجام دهید.مثلاً شما نگران هستید زیرا نمرات آنها کاهش یافته است، یا اینکه آنها به اندازه کافی در فعالیتهای دیگر شرکت نمیکنند. انجام این کار باعث میشود نوجوان نسبت به صحبتهای شما احساس امنیت بیشتری کند و با فکر بازتری با موضوع برخورد کند. از آنها بپرسید چرا اینقدر وقت خود را آنلاین میگذرانند. و اینکه آیا آنها فکر میکنند این یک مشکل است؟ این موضوع به شما کمک میکند هم ریشه این مشکل را پیدا کنید و هم بهطور مؤثرتری آن را برطرف کنید. زمان معینی را برای بودن خانواده در کنار هم تعیین کنید.با نوجوان خود در مورد اینکه چرا وقت گذراندن با خانواده مهم است و چه مدتزمانی در روز، معقول است صحبت کنید. با یک برنامه عملی موافقت کنید.اگر نمرات نوجوان شما به دلیل اختلال در استفاده از اینترنت در حال لغزش است، پیشنهاد کنید که آنها تکالیف خود را در یک مکان مشترک انجام دهند که شما میتوانید به آنها کمک کنید در برابر استفاده از اینترنت مقاومت کنند و تمرکز خود را حفظ کنند.اگر نوجوان از استفاده شبانه از اینترنت خسته شده است، پیشنهاد کنید تلفنها، لپتاپها و هر وسیله متصل به اینترنت دیگر را در خارج از اتاق خواب خود نگه دارید. دسترسی به اینترنت را به طور کامل قطع نکنید.برخلاف اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، پرهیز کامل، راهحل اختلال استفاده از اینترنت نیست.قطع دسترسی به سادگی عملی نیست. زیرا آنها این امکان را در مکان دیگری مانند مدارس، خانههای دوستان یا حتی تلفنهای همراه دیگران به دست میآورند.بهتر است سعی کنیم به آنها در ایجاد عادات استفاده سالم و جایگزین کردن علایق بیرونی که باعث کاهش زمان آنلاین بودن میشود، کمک کنیم.
بیشتربخوانید:
وابستگی به اینترنت ما را به کجا میبرد؟
نقش والدین
شروع مکالمه با نوجوان ضروری است. توضیح درباره تأثیرات منفی استفاده وسواسی از اینترنت میتواند به نوجوان شما کمک کند تا مدت زمانی که در اینترنت میگذرانند را با هوشیاری بیشتری رصد کنند. از عصبانی شدن یا محدود کردن امتیازات آنها بهطور کلی خودداری کنید. زیرا این امر به راحتی باعث میشود نوجوانان رفتار منفی نشان دهند. اگر نوجوان شما تمایل به وابستگی به اینترنت دارد، از بین بردن آزادی او میتواند منجر به واکنش غیرمنطقی شود. آگاهی دادن از افکار شما در یک محیط آرام در کمک به آنها برای درک مشکل بسیار مؤثرتر است. تحقیقات کافی در مورد تأثیر منفی اینترنت بر روی مردم انجام نشده است و واقعاً باید در مورد آن بیشتر صحبت شود. افراد متفاوت هستند و ممکن است برخی از افراد از حضور آنلاین در اینترنت بیشتر از دیگران لذت ببرند. به عنوان والدین باید با نوجوان خود تماس بگیرید تا ببینید آیا اعتیاد به اینترنت مسئله بالقوهای است که باید حل شود یا تنها مسئله گذراندن وقت است.القای حس انضباط شخصی در نوجوان شما میتواند برای اکثر نوجوانانی که اعتیاد قابلتوجهی به اینترنت دارند، بسیار مؤثر باشد. موارد شدید اعتیاد به اینترنت ممکن است نیاز به در نظر گرفتن یک اقدام فشردهتر مانند درمان شناختی رفتاری داشته باشند تا نوجوان بتواند به مسیر خود برگردد و سبک زندگی مثبتتری داشته باشد. با وجود تمام آنچه اینترنت فراهم میکند، ما به عنوان یک جامعه هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد هزینههای طولانیمدت آن داریم.