نیکی پاک‌بین؛ کارشناس ارشد بیولوژی، زیرنظر: دکتر مریم خادم متخصص زنان و زایمان و نازایی
وقتی دو یا چند کودک در رحم مادر رشد می‌کنند، می‌توانند دو حالت داشته باشند یا کاملا بهم شبیه باشند گاهی هم برعکس، اصلا شبیه نباشند.
یک تخمک، می‌تواند با یک اسپرم بارور شده و یک تخم که تشکیل جنین می‌دهد را به‌وجود آورد.
حال اگر این تخم تقسیمی انجام دهد و تبدیل به دو تخم شبیه هم شود، دوقلوهای همسان پدید می‌آیند.
اگر تقسیم دیگری در یکی، یا حتی دوتا از این‌ها رخ دهد سه قلو و چهار قلوهای یکسان به‌وجود می‌آیند.
گاهی اوقات در ماه دو یا چند تخمک از تخمدان آزاد می‌شوند.
اگر از ابتدا دو یا چند تخمک با دو یا چند اسپرم لقاح یابند دو یا چند قلوی ناهمسان بوجود می‌آورند.
چند قلوزایی تحت تاثیر داروها
برخی اوقات پزشک داروهایی را برای کسانی که باردار نمی‌شوند، تجویز می‌کند که می‌تواند بر روی تولید تعداد تخمک‌ها اثر بگذارد.
این مساله با تولید تخمک‌های بیشتر شانس بارداری را افزایش می‌دهد و حتی می‌تواند باعث چند قلوزایی نیز بشود.
تولید جنین خارج از رحم
در برخی مواردی که بارداری رخ نمی‌دهد، به تشخیص پزشک معالج و تجویز داروهای خاص تعداد تخمک‌های بیشتری در بدن خانم‌ها تولید می‌شود.
پزشک این تخمک‌ها را از بدن بیرون آورده با اسپرم‌های پدر لقاح می‌دهد، بنابراین تعداد بیشتری جنین تشکیل شده و مجددا آنها را وارد رحم مادر می‌نماید.
این مساله شانس زنده ماندن جنین را بیشتر می‌کند حال ممکن است یک جنین یا حتی چند جنین به رشد ادامه دهند و چند قلوزایی حاصل شود.
سن و نژاد مادر
آماری تحقیقاتی نشان می‌دهد که بیش از سی و پنج درصد از زنان آمریکایی که باردار هستند بالای سی سال سن دارند و این به لطف بخشی از درمان‌های باروری است.
در حالت عادی معمولا بدون کمک پزشک هم، بدن زنان بالای سی سال بیش از یک تخمک را در ماه آزاد می‌کند.
احتمالا دلیل این موضوع می‌تواند این باشد که بدن برای تحریک تولید تخمک‌ها در این سن هورمون بیشتری را آزاد می‌نماید تا تخمدان‌ها تقویت شوند.
نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که زنان آمریکایی- آفریقایی دو یا چند قلوزایی بیشتری دارند در حالی که زنان آسیایی در این مورد کمترین احتمال را نشان می‌دهند.
قد مادر
قد مادرانی که چند قلو دارند به طور میانگین، به اندازه یک اینچ بلندتر از دیگر مادران است.
هورمون‌هایی مثل انسولین یا آی جی اف که در بانوان بلند‌قد‌تر بیشتر مشاهده می‌شود، می‌تواند مسئول این امر باشد.
برخی می‌گویند ممکن است آی جی اف باعث تولید تخمک‌های بیشتری شود، البته هنوز نیاز به تحقیقات وسیع‌تر و بیشتر دارد.
مصرف شیر و چند قلوزایی
یک مطالعه نشان داد بانوانی که از شیر و فرآورده‌های آن مصرف می‌کنند دو قلوزایی بیشتری نسبت به دیگران نشان می‌دهند.
برخی محققان بر این باورند که رحم در این حالت به دلیل تولید میزان هورمون آی جی اف بیشتر، آزاد سازی تخمک‌های بیشتری را در یک ماه از خود نشان می‌دهد.
تولد نوزادانی زود هنگام
در چند قلوزایی این مساله مهم‌ترین موردی است که دیده می‌شود. خیلی از چند قلوها زودتر از موعد طبیعی و حتی زیر سی وهفت هفته متولد می‌شوند.
نوزادانی که زیر سی و دو هفته متولد شوند احتمال ابتلا به مشکلاتی همچون بینایی، شنوایی و آسیب‌های مغزی در آنها بالا است.
عوارض همراه حاملگی
مواردی همچون فشار خون بالا، تهوع، سردرد و سر گیجه در طول حاملگی در بارداری‌های عادی نیز دیده می‌شود، اما در مادرانی که چندقلو دارند این مساله بیشتر مشاهده می‌گردد و باید توسط پزشک کنترل شوند.
این موارد پس از زایمان مرتفع می‌گردند.
حالت تهوع‌های صبحگاهی بعلت بالاتر بودن سطح هورمون گنادوتروپین در حاملگی‌های چندقلویی، بیشتر است.
کم‌خونی طی بارداری و خونریزی پس از زایمان در مادران چندقلو را بیشتر مشاهده می‌شود.
زمینه ارثی
بانوانی با زمینه فامیلی ارثی مثل مادریا خواهر، یا برادرانی دوقلو، احتمالی دو برابر دیگران به دوقلوزایی دارند.
ارتباط مستحکم میان دوقلوها
والدین دوقلوها می‌گویند فرزندان‌شان با زبانی خاص با همدیگر صحبت می‌کنند.
تحقیقات نشان داده‌اند که این ارتباط بین چند قلوها به شکلی است که از هفته چهاردهم بارداری حرکاتی عمدی نسبت به یکدیگر انجام می‌دهند.
مطالعات بیشتری لازم است تا دانشمندان به این نکته پی ببرند که آیا این مورد برای سه قلوها و چند قلوها نیز وجود دارد یا خیر؟
پس از تولد
ورود یک نوزاد به خانه مستلزم وقت و توجه بسیاری است چه رسد به دوقلو یا چند قلوها.
برنامه‌ریزی و کمک گرفتن از اقوام نزدیک بهترین چاره کار است. اگر مادر دوقلوها هستید می‌توانید هر کدام از بچه‌ها را در زمان شیردهی از یک سینه تغذیه نمایید.
تا همدیگر را بخوبی زمان جنینی حس کنند.
حتی زمانی که در گهواره آنها را می‌خوابانید بهتر است در یک گهواره باشند.
آنها به بودن در کنار یکدیگر عادت دارند. حتی موقع بیدارشدن یکدیگر را صدا می‌کنند.
نقاط ضعف و قوت
دوقلوها و چندقلوها ممکن است در خیلی موارد شبیه هم باشند، اما والدین باید به‌خاطر داشته باشند آنها را تشویق کنند و هیچ‌وقت با هم مقایسه نکنند.
هر کودکی نقاط ضعف و قوت خود را دارد و الزاما شبیه هم نیستند.
گاهی اوقات، جدا کردن دوقلوها نیز مفید است.
به گفته کارشناسان این به نفع آنها است که از هم جدا شوند و گروهی از دوستان خود را بدست آورندو هرکدام زمان جداگانه‌ای با والدین و تاریخ و زمان بازی‌های مخصوص خود داشته باشند.
این کار تصمیم‌گیری مستقل را در آنها تشویق می‌کند.
آنها می‌افزایند دوقلوها در رشد خود در کنار یکدیگر هستند، با هم بازی می‌کنند، بزرگ می‌شوند و باهم تجربه می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
وزن مادر دوقلوها، باید چند کیلو اضافه شود؟
