حداقل 30 درصد بانوان در طول دوران باروری، پریود های نامنظم دارند. به گفته ی پروفسور امی آتری، متخصص زنان و زایمان و علوم تولید مثل دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، معمولاً پریود نامنظم خود بخود، مشکل محسوب نمی شود بلکه خود، نشانگر عوارض یک بیماری است.
چه زمان می توان گفت که پریود نامنظم است؟
طول دوره طبیعی بین دو قاعدگی 28 روز، بعلاوه یا منهای 7 روز خواهد بود. قاعدگی زمانی نامنظم خوانده می شود که زودتر از 21 روز شروع شود و یا خونریزی بیش از 8 روز ادامه پیدا کند. البته پریودهای دیرهنگام و یا خونریزی های کوتاه مدت نیز از علائم قاعدگی نامنظم است.
به گفته ی دکتر آتری برای تشخیص قاعدگی، از آخرین روز پریود قبلی و اولین روز پریود بعدی را شمارش کنید. به مدت سه ماه این کار را تکرار کنید.اگر تفاوت روزهای بین توقف و شروع پریود بعدی در طی این سه ماه خیلی زیاد شد، پریود شما نامنظم است.
علل پریودهای نامنظم
به گفته ی آتری در بسیاری از موارد، پریودهای نامنظم به بیماری عدم تخمک گذاری مربوط است. در واقع به این معنی که معمولاً به دلیل به هم خوردن شدید تعادل هورمونی، تخمک گذاری در چرخه ی قاعدگی انجام نمی شود.
گاهی نامنظم بودن قاعدگی، به دلیل به هم خوردن خفیف تعادل هورمونی است. ممکن است بدن شما همچنان عمل تخمک گذاری را انجام دهد اما هر ماه، زمان آن تغییرات بسیاری کند. عواملی مانند سبک زندگی یا شرایط سلامتی بدن، بر روی چرخه ی قاعدگی تأثیر گذار است.
عوامل زیر ممکن است موجب بر هم خوردن نظم قاعدگی یا توقف پریود شوند:
ورزش های سنگین یا رژیم لاغری شدید: ورزش بیش از حد ممکن است چرخه ی قاعدگی را به هم ریخته یا گاهی آن را متوقف کند. توقف پریود در ورزشکاران استقامتی رایج تر است. به گفته دکتر آتری وزن کم کردن شدید، چه از راه ورزش های سنگین، چه از راه رژیم های غذایی، اختلال در غذا خوردن و یا بیماری ها، می توانند بر چرخه ی قاعدگی اثرگذار باشند.
استرس: استرس حاد و یا مزمن و یا اضطراب کوتاه مدت برای مشکلی خاص، ممکن است بر روی تعادل هورمونی اثر مخرب داشته باشد که منجر به اختلال در چرخه ی قاعدگی می شود.
داروها: قرص ضد بارداری ممکن است موجب خفیف تر شدن خونریزی، کم و یا زیاد شدن دوره های قاعدگی و یا توقف خونریزی و یا به طور کلی توقف چرخه ی قاعدگی در طولانی مدت شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک: این وضعیت پزشکی زمانی رخ می دهد که کیست های کوچکی در تخمدان تشکیل شوند؛ این کیست ها در تخمک گذاری منظم، اخلال ایجاد می کنند. زنان مبتلا به این سندرم معمولاً سابقه ی پریودهای نامنظم دارند. بعلاوه این سندرم باعث ناباروری شده و احتمال حملات قلبی و دیابت را نیز افزایش می دهد.
بیماری های دیگر: اختلالات تیروئیدی در صورت بالا یا پایین بودن سطح هورمون تیروئید در خون، می توانند نظم پریود را بر هم زنند.
دیگر عوامل پزشکی بر هم زننده ی پریود: بیماری هایی که از طریق تماس جنسی حاصل می شوند، دیابت، فیبروئید، اختلالات در تغذیه و بیماری اندومتریوز.
سن: نوجوانانی که به تازگی پریودشان شروع شده، چرخه قاعدگی منظمی ندارند. ممکن است سال ها طول بکشد تا چرخه تثبیت شود. کم شدن خونریزی و یا توقف آن در زنانی که به دوران یائسگی نزدیکند بسیار شایع است.
پریود های نامنظم و یا توقف آن می تواند اولین نشانه ی یک بیماری باشد که نیازمند معاینه پزشکی است. به گفته ی آتری، اگر پریودهای نامنظم شما مدت هاست ادامه پیدا کرده، باید سندرم تخمدان پلی کیستیک در شما بررسی شود. این بیماری 10 درصد زنان در سن باروری را درگیر می کند. علاوه بر این باید اختلالات تیروئیدی و سایر بیماری های مرتبط به پریود نامنظم نیز بررسی شوند. پریود نامنظم، بارداری را نیز مشکل خواهد کرد، به خصوص اگر هر ماه تخمک گذاری انجام نشود. پزشک می تواند آزمایش هایی را تجویز کند که روند تخمک گذاری ماهانه شما، بررسی شود.
برای زنانی که قصد بچه دار شدن دارند اما پریودشان نامنظم است، عموماً دارو های باروری که تخمک گذاری را افزایش می دهند، تجویز می کنند. دکتر آتری اضافه می کند با اینکه زنان با پریود های نامنظم نیز به راحتی می توانند باردار شوند، اما این فرصت خوبی خواهد بود تا دکتر چکاپ کامل بر روی آنها انجام دهد تا مطمئن شود که مشکل خاصی وجود ندارد.
پیشگیری و درمان به هم خوردن نظم قاعدگی
اگر استرس عامل اصلی بر هم خوردن نظم پریود شماست، از تکنیک های مدیریت استرس استفاده کنید. تکنیک هایی مانند مدیتیشن، یوگا، تای چی، تجسم فکری و بیوفیدبک. از ورزش های خیلی سنگین و رژیم های افراطی اجتناب کنید، چراکه در نظم قاعدگی اخلال ایجاد می کنند. شاید شنیده اید که تاریکی کامل اتاق خواب به تنظیم قاعدگی کمک می کند، اما معلوم نیست که این کار واقعاً مؤثر باشد.
سالانه داشتن چند بار پریود نامنظم، مسئله ی چندان مهمی نیست. در کل بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید عدم تخمک گذاری و یا بیماری خاصی، دلیل آن نیست. به هر حال، دلیل این مشکل در برخی هم، باردار شدن است. به توصیه ی دکتر آتری اگر ماه گذشته رابطه ی جنسی داشته اید، اول تست بارداری انجام دهید. اگر تست منفی بود، برای بررسی سایر عوامل با دکتر خود مشورت کنید تا راهی برای تنظیم قاعدگی شما پیدا شود.
