کوروش‌مگ: یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از بارداری خوردن قرص‌های پیشگیری از بارداری است. چون یک روش موقت و مقرون به صرفه است و هر زمان که بخواهید با قطع مصرف آن‌ها می‌توانید برای بارداری تصمیم بگیرید. این در حالی است که با روش‌های مطمئن دیگری مثل وازکتومی امکان باردار شدن تا ۹۹ درصد کاهش پیدا می‌کند، اما اگر تصمیم بگیرید دوباره باردار شوید احتمال آن بسیار اندک است.
از سوی دیگر استفاده از قرص‌های جلوگیری هم عوارض خاص خودشان را دارند که ۱۰ مورد از این عوارض از همه جدی‌تر هستند و ممکن است زندگی فرد را به صورت موقت مختل کنند. در این مقاله به شما می‌گوییم چند نوع روش و در عین حال قرص جلوگیری از بارداری وجود دارد و ۱۰ عارضه منفی که استفاده از قرص روی سلامت شما می‌گذارند، کدامند.
استفاده از قرص ضد بارداری از محبوب‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری در میان خانم‌ها است. همچنین می‌توان از این قرص‌ها برای درمان آکنه و فیبروم رحم نیز استفاده کرد. این قرص هورمونی در بدن ترشح می‌کند که مانع از بارور شدن تخمک می‌شود. قرص ضد بارداری انواع مختلفی دارد که میزان هورمون هر یک متغیر است. قرص ضد بارداری زمانی بالاترین میزان تاثیر را دارد که هر روز در زمان مشخص مصرف شود.
چند نوع قرص جلوگیری از بارداری وجود دارد؟
چندین نوع قرص جلوگیری از بارداری وجود دارد که همگی دارای اشکال مصنوعی هورمون پروژسترون، استروژن یا هر دو هستند.
منو فازیک (تک مرحله ای): میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون در تمام قرص‌ها یکسان است و قرص‌های LD و HD در این گروه جای می‌گیرند.
دی فازیک (دو مرحله ای): میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون در دو مرحله تغییر می‌کند.
تری فازیک (سه مرحله ای): در این قرص‌ها میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون در سه مرحله به تدریج افزایش پیدا می‌کند.
۱۰ عارضه جانبی قرص‌های ضدبارداری
در مورد قرص‌های روزمره یا قرص‌های ۲۱ روزه بهتر است بدانید یک بسته قرص روزمره ۲۸ روز طول می‌کشد، چون ۲۸ عدد قرص است، اما هفت عدد از این قرص‌ها غیرفعال هستند. یادتان باشد قرص‌های جلوگیری از انتقال بیماری‌های عفونی جلوگیری نمی‌کنند و فقط قابلیت پیشگیری از بارداری را دارند. برای پیشگیری از انتقال عفونت باید از سایر لوازم پیشگیری استفاده کنید. اگر چه به نظر می‌رسد بهترین و مطمئن‌ترین روش جلوگیری از بارداری همین قرص‌ها باشند، اما ۱۰ عارضه جانبی این قرص‌ها عبارتند از:
۱- لکه بینی و خونریزی‌های نامنظم
لکه بینی و خونریزی‌های نامنظم در سه ماه اول مصرف این قرص‌ها و در فواصل دوره‌های قاعدگی یک امر قابل پیش بینی است. اما اگر این لکه بینی ۵ روز بیشتر به طول انجامید بهتر است به پزشک زنان مراجعه کنید. علت لکه بینی‌های گاه و بیگاه در طول سه ماه نخست مصرف قرص این است که با مصرف این قرص‌های هورمونی لایه پوشاننده سطح رحم به حدی شکننده و نازک می‌شود که با کمترین تغییری در مقدار هورمون‌ها از جا کنده می‌شود و باعث خونریزی می‌شود. گاهی هم علت آن خوردن قرص با دوز پایین است که در این صورت حتما با پزشک مشورت کنید و در صورت صلاحدید از قرص‌های با دوز بالاتر استفاده کنید.
۲- حالت تهوع
حالت تهوع معمولا مربوط به روز‌های نخست مصرف قرص است و به تدریج برطرف می‌شود. این حالت تهوع شبیه حالت تهوع زمان بارداری است و گاهی حتی باعث می‌شود شما قرص را هم بالا بیاورید و این مسئله ریسک باردار شدن را هم بالا می‌برد. برای رفع این حالت بهتر است قرص را همراه با غذا یا موقع خواب میل کنید. اگر حالت تهوع شدید و ادامه‌دار باشد، مثلا سه ماه بعد از شروع مصرف قرص، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
۳- حساس و دردناک شدن سینه‌ها
قرص‌های جلوگیری از بارداری ممکن است سینه‌ها بزرگ و دردناک کنند. این مسئله در حالت عادی باید دو تا سه هفته بعد از مصرف قرص رفع شود. اما اگر درد مداوم و حساس بودن سینه‌ها مدتی بیشتر از این زمان ادامه پیدا کرد حتما با پزشک خود مشورت کنید. برخی راهکار‌های کاهش درد سینه هنگام مصرف قرص جلوگیری از بارداری کاهش مصرف نمک و کافئین است.
۴- سردرد و میگرن
شاید بهترین روش جلوگیری از بارداری مصرف قرص باشد، اما اگر سابقه میگرن داشته باشید این قرص‌ها احتمال بروز سردرد و میگرن (حتی برای کسانی هم که سابقه میگرن و سردرد ندارند) را افزایش می‌دهد. البته قرص‌هایی که دوز هورمون متفاوت دارند عوارض و نشانه‌های متفاوتی ایجاد می‌کنند. استفاده از قرص‌های با دوز پایین‌تر احتمال بروز سردرد را کاهش می‌دهد. این علائم معمولا در طول زمان بهبود پیدا می‌کنند در صورت تشدید این سردرد‌ها و شدید شدن سردرد‌های میگرنی حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
۵- اضافه وزن
مطالعات بالینی صورت گرفته در این زمینه ارتباط میان چاقی و اضافه وزن و مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری را نشان نمی‌دهند، اما ممکن است تجمع مایعات در اطراف سینه و باسن سبب افزایش حجم در این قسمت‌ها و اضافه وزن شود. این مسئله در مورد قرص‌های جلوگیری نسل قدیمی‌تر بیشتر رخ می‌دهد.
براساس یک مطالعه انجام شده در این زمینه به طور میانگین افزایش وزن ۲ کیلوگرمی در عرض ۱۲ ماه استفاده از قرص‌های جلوگیری روی می‌دهد. این میزان اضافه وزن در سایر روش‌های پیشگیری از بارداری هم مشاهده شده است. این در حالی است که برخی از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری با کاهش توده بدنی ارتباط دارند.
۶- تغییرات خلق و خو
مطالعات صورت گرفته حاکی از آن است که مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری ممکن است بر خلق و خوی فرد تاثیر بگذارند. علاوه بر این افزایش ریسک ابتلا به افسردگی در اثر مصرف این قرص‌ها هم محتمل است. در صورت بروز این مشکلات حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید. مسئله اینجاست که این نوع افسردگی با تغییر نوع دارو از بین نمی‌رود و گاهی فرد مجبور می‌شود از سایر روش‌های پیشگیری استفاده کند.
۷- اختلال در قاعدگی
حتی در صورت استفاده مناسب و منظم از قرص جلوگیری ممکن است یک دوره قاعدگی به اصطلاح از دست برود یا نامنظم شود و عقب بیفتد. این مسئله ممکن است به دلایلی مثل سفر، اختلال در غده تیروئید، استرس، بیماری و اختلالات هورمونی رخ دهند. اگر در زمان استفاده از قرص در روند عادت ماهیانه شما اختلال به وجود آورد یا یک دوره قاعدگی خیلی ضعیف و کوتاه مدت را سپری کردید حتما لازم است که یک تست بارداری بدهید و سپس دوره بعدی قرص را شروع کنید.
۸- بی‌میلی و سردی جنسی
کاهش میل جنسی یکی دیگر از عوارض مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری است. در صورت بروز این مشکل بهتر است برای عوض کردن قرص با پزشک خود مشورت کنید. برخی قرص‌های جلوگیری با میزان کمتر پروژسترون می‌تواند این مشکل را حل کنند. در برخی موارد هم از بین رفتن نگرانی‌ها بابت بارداری، کاهش درد‌های دوران قاعدگی، سندروم پیش از قاعدگی یا PMS و نیز حل مشکل فیبروز رحمی سبب افزایش میل جنسی می‌شود.
۹- ترشحات واژن
ترشحات واژن به دلایل مختلف رخ می‌دهد. رنگ این ترشحات بستگی به مشکل دارد. گاهی این ترشحات عفونی و به رنگ سبز یا زرد هستند، بوی نامطبوعی دارند و غلیظ هستند. تغییر در ترشحات عادی واژن به دنبال مصرف قرص‌های جلوگیری امری رایج است. از سوی دیگر این ترشحات ممکن است سبب خشکی واژن شوند. این تغییرات معمولا خطرناک نیستند، اما تغییرات بو و رنگ ممکن است نشانه عفونت باشد. اگر در مورد این تغییرات نگران هستید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
۱۰- تغییرات در بینایی
در طول مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری گاهی تغییراتی در ظاهر چشم و قرنیه مشاهده شده است. در حقیقت استفاده از این قرص‌ها در برخی موارد سبب ضخیم شدن قرنیه چشم می‌شود. اگر از لنز‌های چشمی تماسی استفاده میکنید این تغییرات در قرنیه ممکن است شما را با مشکل مواجه کنند.
روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری
علاوه بر استفاده از قرص جلوگیری از بارداری روش‌های دیگری نیز وجود دارند. طبیعتاً این روش‌ها نیز ۱۰۰% باعث جلوگیری از بارداری نخواهند شد. در این جا نگاهی به برخی از روش‌های دیگر برای پیشگیری از بارداری می‌اندازیم.
استفاده از کاندوم
استفاده از کاندوم علاوه بر اینکه باعث جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی می‌شود، یکی از بهترین روش‌های جلوگیری از بارداری است. کاندوم، در صورت استفاده صحیح، در جلوگیری از بارداری بیش از ۸۰ درصد موثر است. نحوه استفاده از آن بسیار مهم است. کاندوم باید پیش از استفاده چک شود تا از امنیت و سوراخ نبودن آن اطمینان حاصل شود. بیشتر کاندوم‌های مردانه از لاتکس ساخته شده‌اند. اما انواع دیگری از کاندوم هم وجود دارند. این کاندوم‌ها معمولا برای افرادی که به جنس لاتکس حساسیت دارند تولید می‌شوند.
دیافراگم
یکی دیگر از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده از دیافراگم برای زنان است. تخمین زده می‌شود که دیافراگم ۹۰ درصد در جلوگیری از باردار شدن تاثیر گذار است؛ بنابراین به عنوان یکی از بهترین روش‌ها در جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود. استفاده از دیافراگم چند ساعت قبل از مقاربت انجام صورت می‌گیرد. دیافراگم‌ها معمولاً مانع از عفونت‌های مقاربتی نمی‌شوند؛ بنابراین یکی از دلایلی که تعداد زیادی از افراد این روش پیشگیری مطمئن از بارداری را نمی‌پسندند، همین موضوع است.
اسفنج ضد بارداری
اسفنج ضد بارداری نیز به عنوان یکی از روش‌های مطمئن برای جلوگیری از بارداری شناخته می‌شود. اسفنج پیشگیری، ساخته شده از کف پلی اورتان و حاوی اسپرم کش است. اسفنج در بخش انتهایی واژن قرار می‌گیرد تا از ورود اسپرم به رحم جلوگیری کند. اگر اسفنج به تنهایی استفاده شود ۷۶ تا ۸۸ درصد در جلوگیری از بارداری موثر است. اما استفاده از آن با کاندوم احتمال بارداری و عفونت‌های مقاربتی را هم بسیار کاهش خواهد داد.
اسپرم کش شیمیایی
استفاده از قرص‌های ضد بارداری بهترین روش برای پیشگیری از بارداری هستند. اما برخی از مواد شیمیایی دیگر، چون اسپرم کش نیز وجود دارند که از سوی افراد استفاده می‌شوند. این ماده شیمیایی اسپرم را غیر فعال می‌کند. اسپرم کش معمولا به همراه کاندوم استفاده می‌شود. اگر به تنهایی از اسپرم کش استفاده کنید باید حداقل ۱۰ دقیقه قبل از رابطه جنسی این ماده را در دهانه رحم قرار دهید. اسپرم کش از زمان استفاده به مدت ۶۰ دقیقه تاثیر گذار است. این ماده پیگیری که معمولا به صورت ژل مصرف می‌شود تقریباً ۷۱% در جلوگیری از بارداری موثر است. اسپرم‌کش را می‌توانید در داروخانه‌ها و یا حتی فروشگاه‌ها و از طریق خرید اینترنتی تهیه کنید. بهتر است در مورد استفاده از این ماده شیمیایی در ابتدا با پزشک مشاوره کنید.
تزریق
یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده از تزریق است. تزریق پیشگیری از بارداری معمولاً توسط پزشک به هر ۱۲ هفته انجام می‌شود. در صورت استفاده صحیح از روش‌های تزریق، بدن در مقابل بارداری ایمن می‌شود. تزریق ۹۰ درصد باعث جلوگیری از بارداری می‌شود؛ بنابراین می‌توان از این به عنوان یکی از بهترین و تاثیر گذار‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری پس از قرص یاد کرد. اگر پس از مدتی تصمیم به باردار شدن گرفتید باید بدانید که حداقل ۱۰ ماه و یا بعضی اوقات بیشتر زمان لازم است تا اثر تزریق از بدن شما پاک شود. در آن زمان است که بدن به حالت طبیعی باز گشته و شما می‌توانید برای باردار شدن اقدام کنید.
دستگاه‌های داخل رحمی و ایمپلنت‌ها
یکی از راه‌های جلوگیری از بارداری دستگاه‌های داخل رحمی و ایمپلنت است. این راه‌ها معمولاً طولانی مدت بوده و بیش از ۹۹ درصد در جلوگیری تاثیر دارند. با این حال استفاده از این دستگاه‌ها باعث جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی نخواهد شد؛ بنابراین به دو دلیل استفاده از این دستگاه‌ها به عنوان بهترین روش توصیه نمی‌شود. یکی تاثیرات طولانی مدت آن‌ها و دیگری عدم جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی.
استفاده از روش کاشت
کاشت ایمپلنت نوع دیگری از روش کنترل هورمونی برای جلوگیری از بارداری است. ایمپلنت‌ها با روش ترشح هورمون پروژسترون در بدن از تخمک گذاری جلوگیری می‌کنند. ایمپلنت بیش از ۹۹ درصد در جلوگیری از بارداری موثر است. ایمپلنت‌ها از آنجا که باید تقریباً هر سه سال یکبار تعویض شوند یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از بارداری محسوب می‌شوند. در ضمن کسانی که قصد جلوگیری طولانی مدت دارند معمولا از این روش استفاده می‌کنند.
