تحریریه زندگی آنلاین : لازم است زنان برای حفظ سلامتی خود و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماریها تستهای غربالگری مختلف را انجام دهند.
با توجه به همهگیری کووید ۱۹، امسال شعار «سلامت زنان در دوره کرونا» برای هفته ملی سلامت زنان انتخاب شده است. انجام دادن تستهای غربالگری نقش مؤثری در پیشگیری از بروز بیماریهایی مانند سرطان، دیابت و پوکی استخوان دارد. این نوع تستها میتواند بیماریها را حتی پیش از بروز علائم تشخیص دهد. تستهای موردنیاز هر فرد بر اساس سن، سابقه خانوادگی و سابقه پزشکی او مشخص میشود. در ادامه به بررسی چند نمونه از تستهای غربالگری ضروری برای سلامت زنان میپردازیم:
غربالگری سرطان سینه
هر چه سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن مؤثرتر خواهد بود. زنان در دهه ۲۰ و ۳۰ سالگی زندگی خود باید هر یک تا سه سال، یکبار بهمنظور معاینه سینه به پزشک مراجعه کنند. اگر فرد عوامل خطرآفرین دیگر این بیماری را داشته باشد، باید تعداد دفعات معاینه را افزایش دهد. ماموگرافی یک ابزار تشخیص زودهنگام برای سرطان سینه است که میتواند توده سرطانی را پیش از اینکه فرد آن را احساس کند، تشخیص دهد. برخی متخصصان معتقد هستند که افراد پس از ۴۰ سالگی باید هر سال یکبار ماموگرافی انجام دهند و بین ۵۰ تا ۷۰ سالگی نیز میتوان این تست را بهصورت یک سال در میان تکرار کرد.
سرطان دهانه رحم
پیشگیری از بروز سرطان دهانه رحم آسان است. پزشکان معمولاً از تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV برای غربالگری این نوع سرطان استفاده میکنند. تست پاپ اسمیر سلولهای غیرعادی موجود در دهانه رحم زنان را تشخیص میدهد؛ بنابراین پیش از تبدیل شدن این سلولها به یک توده بزرگ میتوان آنها را از بین برد.
علت اصلی بروز سرطان دهانه رحم، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. واکسنهای HPV از زنان زیر ۲۶ سال در برابر بعضی انواع ویروس HPV محافظت میکند. البته همه انواع سرطانهای دهانه رحم با این ویروس آغاز نمیشود، به همین دلیل انجام منظم تستهای غربالگری از اهمیت بالایی برخوردار است.
پوکی و شکستگی استخوان
پوکی استخوان زمانی رخ میدهد که استخوانهای فرد ضعیف و شکننده میشود. تراکم استخوانی معمولاً پس از دوران یائسگی در میان زنان کاهش پیدا میکند و باعث بروز پوکی و شکستگی استخوان میشود. اولین نشانه این بیماری یک شکستگی دردناک پس از زمین خوردن جزئی یا پیچخوردگی است، اما میتوان از ابتلا به این بیماری پیشگیری و آن را درمان کرد.
تست سنجش تراکم استخوان که DXA نام دارد، میتواند میزان استحکام استخوانها را اندازهگیری کند و پوکی استخوان را پیش از بروز علائم آن تشخیص دهد. توصیه شده است که همه زنان بالای ۶۵ سال این تست را انجام دهند. اگر عوامل خطرآفرین این بیماری در افراد دیده شود، باید زودتر از سن اعلام شده این تست را انجام دهند.
سرطان پوست
سرطان پوست انواع مختلفی دارد که خطرناکترین آنها ملانوماست. این نوع سرطان باعث تغییر رنگ پوست میشود.
معمولاً عوامل ارثی بر ابتلا به سرطان پوست تأثیر میگذارد و قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب، احتمال ابتلا به آن را افزایش میدهد. توصیه شده است که افراد همیشه به تغییرات پوستی مانند بروز خال، لکه، تغییر اندازه و رنگ آنها توجه کنندو برای معاینه پوست خود بهصورت منظم به متخصص پوست مراجعه کنند.
فشارخون بالا
هر چه سن افراد زیاد میشود، خطر ابتلا به فشارخون در آنها افزایش پیدا میکند، بهخصوص اگر افراد اضافهوزن یا عادات غذایی نادرست داشته باشند. فشارخون بالا میتواند باعث بروز حملات قلبی یا سکته مغزی شود؛ بنابراین کاهش فشارخون میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و نارسایی کلیه را کاهش دهد. فشارخون معمولی در میان بزرگسالان کمتر از ۸۰/۱۲۰ است و فشارخون بالا به مقادیر بیشتر از ۸۰/۱۳۰ گفته میشود.
کلسترول بالا
کلسترول بالا باعث تجمع پلاک در رگها میشود که در نهایت به سکته قلبی یا سکته مغزی منجر میشود. فشارخون بالا، دیابت و مصرف دخانیات نیز باعث ایجاد پلاک در عروق میشود. به این نوع اختلال، تنگ شدن رگها یا آترواسکلروز گفته میشود. تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای خاص میتواند خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش دهد. بهمنظور بررسی کلسترول خون، افراد باید به مدت ۹ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشند. پزشکان با انجام آزمایش خون میتوانند میزان کلسترول کل، کلسترول بد، کلسترول خوب و تری گلیسیرید فرد را که همان چربی خون است، اندازهگیری کنند.