اگر در حال اقدام برای بارداری هستید، احتمالا با اصول تخمک گذاری آشنا شده اید. در هر سیکل قاعدگی یک تخمک بالغ از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و برای باروری در دسترس قرار می‌گیرد. پنجره باروری (زمانی احتمال باروری بسیار بالا است) ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از تخمگ گذاری است.
تخمک گذاری تقریبا در میانه سیکل قاعدگی اتفاق می‌افتد. اما سیکل قاعدگی در هر زن متفاوت است و تخمک گذاری هر فرد نیز در هر دوره متفاوت با دوره قبل است. راه‌های مختلفی برای تشخیص زمان تخمک گذاری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از کیت تخمک گذاری است. اما روش استفاده از این کیت چگونه است و آیا با استفاده از آن می‌توان تعیین کرد؟ چه راهکاری برای استفاده از کیت تخمک گذاری برای دختردار شدن وجود دارد؟ این راهکار‌ها چقدر موثرند؟ پاسخ به تمام این پرسش‌ها، پیش روی شما قرار دارد.
تخمک گذاری تقریبا در میانه سیکل قاعدگی اتفاق می‌افتد. اما سیکل قاعدگی در هر زن متفاوت است و تخمک گذاری هر فرد نیز در هر دوره متفاوت با دوره قبل است. راه‌های مختلفی برای تشخیص زمان تخمک گذاری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از کیت تخمک گذاری است. اما روش استفاده از این کیت چگونه است و آیا با استفاده از آن می‌توان تعیین کرد؟ چه راهکاری برای استفاده از کیت تخمک گذاری برای دختردار شدن وجود دارد؟ این راهکار‌ها چقدر موثرند؟ پاسخ به تمام این پرسش‌ها، پیش روی شما قرار دارد.
کیت پیش بینی تخمک گذاری
کیت پیش‌بینی تخمک گذاری (OPK) یک آزمایش خانگی برای تعیین زمان تخمک گذاری است. از آنجایی که در حدود بازه تخمک گذاری، بدن در بارور‌ترین حالت قرار دارد، استفاده از این کیت‌ها می‌تواند شانس موفقیت در باروری را افزایش دهد.
نوار تست تخمک گذاری با اندازه گیری سطح هورمون لوتئینیزه (LH) در ادرار کار می‌کند. هنگامی که سطح هورمون LH به میزان خاصی بالا رود تخمک گذاری در عرض ۱۲ تا ۳۶ ساعت بعد رخ می‌دهد.
تخمک گذاری معمولا در نیمه سیکل قاعدگی اتفاق می‌افتد، بنابراین بهتر است از ۳ یا ۴ روز زودتر از آن، اولین تست را انجام دهید تا بهترین نتیجه را به دست آورید.
نوار تست تخمک گذاری با اندازه گیری سطح هورمون لوتئینیزه (LH) در ادرار کار می‌کند. هنگامی که سطح هورمون LH به میزان خاصی بالا رود تخمک گذاری در عرض ۱۲ تا ۳۶ ساعت بعد رخ می‌دهد.
تخمک گذاری معمولا در نیمه سیکل قاعدگی اتفاق می‌افتد، بنابراین بهتر است از ۳ یا ۴ روز زودتر از آن، اولین تست را انجام دهید تا بهترین نتیجه را به دست آورید.
روش استفاده از کیت تخمک گذاری برای دختردار شدن
استفاده از کیت تخمک گذاری برای دختردار شدن، در علم پزشکی امروزه تایید نمی‌شود. شتلز در دهه ۱۹۶۰ یک تئوری در این زمینه بیان کرده است که به روش شتلز (Shettles) معروف شده است. البته همانگونه که گفته شد، این تئوری با نتایج تحقیقات علمی امروزه سازگاری ندارد.
شتلز مهمترین عامل تعیین جنسیت جنین را «زمان مقاربت» می‌داند. از نظر او اگر رابطه جنسی در حوالی تخمک گذاری اتفاق بیفتد، احتمال پسر دار شدن بیشتر می‌شود. پس برای دختر دار شدن بایستی در این محدود زمانی رابطه جنسی نداشته باشید.
به عقیده شتلز اسپرم مردانه (Y) بسیار کوچکتر، ضعیف‌تر و سریع‌تر از اسپرم زنانه (X) است. همچنین اسپرم Y طول عمر کمتری نسبت به اسپرم X دارد. (البته تحقیقات پزشکی امروزه تفاوت سرعت میان اسپرم X و Y را رد کرده است.)
شتلز مهمترین عامل تعیین جنسیت جنین را «زمان مقاربت» می‌داند. از نظر او اگر رابطه جنسی در حوالی تخمک گذاری اتفاق بیفتد، احتمال پسر دار شدن بیشتر می‌شود. پس برای دختر دار شدن بایستی در این محدود زمانی رابطه جنسی نداشته باشید.
به عقیده شتلز اسپرم مردانه (Y) بسیار کوچکتر، ضعیف‌تر و سریع‌تر از اسپرم زنانه (X) است. همچنین اسپرم Y طول عمر کمتری نسبت به اسپرم X دارد. (البته تحقیقات پزشکی امروزه تفاوت سرعت میان اسپرم X و Y را رد کرده است.)
پارامترهای دیگری که در تئوری شتلز برای دختر دار شدن موثرند عبارتند از:
- pH واژن: اگر محیط واژن اسیدی باشد، احتمال دختر دار شدن بیشتر است. زیرا اسپرم Y در محیط اسیدی طول عمر کمی دارد و زود از بین می‌رود.
- زمان بندی رابطه جنسی: برای دختر دار شدن، بایستی از چهار روز قبل از تخمک گذاری تا ۲۴ ساعت پیش از آن برای بارداری اقدام کرد. زیرا اسپرم Y زودتر از بین می‌رود و اسپرم X در محیط رحم باقی می‌ماند تا با تخمک لقاح کند. بنابراین از یک روز قبل از تخمک گذاری بایستی از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- موقعیت (پوزیشن) در رابطه جنسی: شتلز توصیه می‌کند که برای داشتن جنین دختر، در پوزیشن missionary رابطه جنسی داشته باشید. بدین ترتیب که مرد در حالت خوابیده بر روی زن قرار داشته باشد.
- ارگاسم: به عقیده شتلز ارگاسم زن در رابطه جنسی موجب افزایش احتمال پسردار شدن می‌شود. در نتیجه برای داشتن جنین دختر بهتر است زن به ارگاسم نرسد.
شتلز ادعا می‌کند که این روش برای باروری جنین دختر ۷۵-۸۰ درصد اعتبار دارد. اگرچه مطالعات امروز این عدد را تایید نمی‌کند.
بهترین مارک کیت پیش بینی تخمک گذاری
در میان انواع گوناگون کیت‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری؛ Clearblue Easy و First Response از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. این تست‌ها با توجه به تکنولوژی مورد استفاده در آنها، قیمت‌های متفاوتی دارند. ارزان‌ترین آنها تست‌های کاغذی و گران‌ترین آنها انواع دیجیتال آن هستند.
روش کار کیت پیش بینی تخمک گذاری
پیش از استفاده از کیت پیش بینی تخمک گذاری طول چرخه قاعدگی خود را حساب کنید. طول چرخه قاعدگی تعداد روز‌ها از شروع پریود تا اولین روز پریود بعدی است. سپس میانه دوره را ملاک تخمک گذاری قرار دهید. اگر پریود‌های نامنظمی دارید، از کوتاهترین طول دوره خود این زمان را محاسبه کنید. اولین تست خود را سه یا چهار روز قبل از نیمه دوره انجام دهید.
دستورالعمل استفاده از کیت تخمک گذاری
- از ادرار صبح زود برای آزمایش استفاده نکنید، زیرا غلظت بالای آن احتمال خطا را افزایش می‌دهد.
- درون یک ظرف استریل ادرار کنید.
- نوار تست را در حالت عمودی نگه دارید و از سمتی که فلش دارد داخل ادرار فرو کنید.
- نوار را تقریباً به اندازه ۱ سانتی متر در ادرار فرو کنید و حداقل پنج ثانیه در آن نگه دارید (فرو بردن نوار برای مدت طولانی‌تر، نتیجه کاذب در پی نخواهد داشت)
- از خط نشانه عبور نکنید.
- نوار را بیرون آورده و روی سطح صافی قرار دهید.
- نتایج را پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه بخوانید. (از دستورالعمل نوشته شده روی بسته‌بندی کیت پیروی کنید.)
- اگر خط کنترل قابل مشاهده نباشد، آزمایش نامعتبر است.
- اگر خط تست مانند خط کنترل یا تیره‌تر از خط کنترل باشد، LH افزایش یافته است. در نتیجه تخمک گذاری در ۳۴ تا ۳۶ ساعت آینده شروع می‌شود.
- پس از افزایش LH (مشاهده خط تست تیره)، دیگر نیازی به ادامه آزمایش نیست.
- اگر دو خط قابل مشاهده باشد، اما خط تست کمرنگ‌تر از خط کنترل تیره باشد، سطح LH بالا نرفته است و بایستی در فواصل زمانی معین آزمایش را تکرار کنید.
برای داشتن پاسخ‌هایی دقیق‌تر بهتر است:
- سعی کنید هر روز آزمایش را در یک ساعت معین انجام دهید.
- به محض بیدار شدن آزمایش را انجام ندهید.
- از ۲ ساعت قبل از انجام آزمایش مایعات کمتری بنوشید. نوشیدن مایعات بیش از حد، ادرار را رقیق می‌کند و تشخیص افزایش LH را دشوار می‌سازد.
- نتیجه آزمایش را ظرف ۱۰ دقیقه بخوانید. نتیجه مثبت با گذشت زمان از بین نمی‌رود. اما برخی از نتایج منفی بعد از مدتی، خط کم‌رنگی را نشان می‌دهد که ممکن است به عنوان نتیجه مثبت کاذب گزارش شود.
- پس از انجام آزمایش، نوار تست را دور بیاندازید، زیرا قابل استفاده مجدد نیست.
میزان دقت کیت‌های تخمک گذاری
- کیت‌های تخمک گذاری در تعیین پنجره باروری، بسیار دقیق‌تر از روش‌های بر پایه تقویم قاعدگی یا اندازه گیری دمای پایه بدن هستند.
- در صورت استفاده صحیح، این تست با دقت ۹۹ ٪ زمان تخمک گذاری را پیش بینی می‌کند.
- البته گاهی اوقات افزایش هورمون LH در زنان منجر به تخمک گذاری نمی‌شود که به سندروم (Luteinized Unruptured Follicle Syndrome (LUFS معروف است. در این شرایط LH بالا می‌رود، ولی تخمکی آزاد نمی‌شود. از آنجایی که کیت‌های پیش بینی تخمک گذاری تنها افزایش هورمون را در بدن تشخیص می‌دهند و آزاد شدن تخمک را تایید نمی‌کنند، نتیجه تست نامعتبر است.
- در هر صورت، داشتن رابطه جنسی منظم در پنجره باروری بهترین راه برای افزایش احتمال بارداری است.
دلایل نتیجه منفی تست تخمک گذاری
دلایل مختلفی وجود دارد که موجب نتیجه منفی تست تخمک گذاری به دفعات می‌شود. برخی از آنها را می‌توانید خودتان برطرف کنید، اما برای برخی دیگر بایستی به پزشک مراجعه کنید.
۱. انجام تست در زمان نامناسب (خیلی زود یا خیلی دیر )
هورمون LH، حدود ۲۴-۳۶ ساعت قبل از تخمک گذاری افزایش می‌یابد. بسیاری از زنانی که چند روز قبل از تخمک گذاری آزمایش را انجام می‌دهند، با نتیجه منفی مواجه می‌شوند، زیرا LH در زمان مشخصی، به طور ناگهانی افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است این افزایش ناگهانی، پس از گذشت ۱۰ ساعت، کاهش یابد. بدین ترتیب اگر تنها یک بار در روز تست را انجام دهید، ممکن است پاسخ مثبت را دریافت نکنید. به همین دلیل برخی از پزشکان پیشنهاد می‌کنند که تست را دوبار در روز انجام دهید. اگر آزمایش را از چند روز قبل از زمان تخمینی تخمک گذاری، دو بار در روز و با فاصله حداقل ده ساعت انجام دهید، احتمال دریافت نتیجه مثبت افزایش می‌یابد.
۲. ناآگاهی از الگوی سیکل قاعدگی
افزایش LH در زنان در زمان‌های مختلفی اتفاق می‌افتد؛ بنابراین، هر فردی بایستی از سیکل قاعدگی خود آگاهی کامل داشته باشد. با بررسی چرخه قاعدگی در یک دوره شش ماهه، الگوی تقریبی آن به دست می‌آید. یافتن این الگو کمک می‌کند تا زمان تخمک گذاری را با دقت خوبی تخمین بزنید.
۳. انتخاب ساعت نامناسب برای انجام تست
دلیل دیگری که موجب منفی شدن تست تخمک گذاری می‌شود، زمان بندی نامناسب است. LH معمولا در ساعات اولیه عصر افزایش می‌یابد؛ بنابراین بهتر است آزمایش را بعد از ظهر انجام دهید. بهترین زمان برای انجام آزمایش تخمک گذاری بین ساعات ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر یا ۵ عصر تا ۱۰ شب است.
۴. اختلال در تخمک گذاری
از مهمترین دلایل منفی شدن تست تخمک گذاری، بروز مشکل در تخمدان‌ها و عدم تخمک گذاری است. دلایل احتمالی مشکلات تخمک گذاری عبارتند از:
- اضطراب، استرس و نگرانی
- عدم ترشح هورمون گنادوتروپین توسط غده هیپوتالاموس
- تولید اندک استروژن در تخمدان‌ها
- تولید بسیار اندک هورمون‌های LH یا تحریک کننده فولیکول توسط غده هیپوفیز
- تولید پرولاکتین بیش از حد توسط غده هیپوفیز
- قند خون بالا / ابتلا به دیابت
- ورزش سنگین
- تولید بیش از حد هورمون‌های مردانه در غدد فوق کلیوی همانند تستوسترون
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) (این سندرم کارکرد تخمدان‌ها را مختل می‌کند)
- مشکلات پزشکی خاص مانند کیست، تومور یا توده‌های دیگر
- چاقی یا کاهش وزن بیش از حد
- مصرف برخی دارو‌های خاص (به ویژه دارو‌های دارای استروژن و پروژستین)
اگر قادر به یافتن الگوی تخمک گذاریتان نیستید، یا نتیجه تست تخمک گذاریتان همواره منفی است، مساله را با پزشکتان در میان بگذارید.
سخن آخر
کیت‌های پیش بینی تخمک گذاری ابزار قدرتمندی برای افزایش احتمال بارداری در زنان هستند. آگاهی از زمان تخمک گذاری و پنجره باروری شانس موفقیت را بسیار بالا می برد. استفاده از کیت تخمک گذاری برای دختردار شدن اگرچه مورد تایید علمی قرار نگرفته؛ اما در میان مردم از محبوبیت بالایی برخوردار است. نکته مهم در این روش زمان برقراری رابطه جنسی است. اگر تمایل به دختر دار شدن دارید، بایستی از ۴ روز قبل از تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید و با مشاهده نتیجه مثبت کیت تخمک گذاری (حدودا ۲۴ ساعت قبل از موعد تخمک گذاری) از برقراری رابطه خودداری کنید.
