تولد نوزاد یک فرایند فیزیولوژیک طبیعی است که بدن برای آن طراحی شده است. زایمان بخشی از چرخه طبیعی تولید مثل است. در اکثر موقعیت ها، به ویژه زمانی که مداخلات غیر ضروری لازم نیست، زایمان طبیعی یک روش کاملا بی خطر و سالم است که به دیگر روش های زایمان ترجیح داده می شود.
به هرحال بارداری و زایمان گرچه فرایندهای طبیعی هستند، اما بدون خطر هم نیستند. آگاهی از نتایج و مزایای احتمالی انواع تولد به شما کمک می کند تصمیم درستی بگیرید. به علاوه لازم است به یاد داشته باشید که گرچه زایمان طبیعی دارای خطراتی هست، اما عوارض و خطرات آن در مقایسه با سزارین کمتر است.
سزارین به عنوان یک روش اورژانسی استفاده می شود و در مواقعی توصیه می شود که نوزاد و مادر را خطر تهدید می کند. در ادامه به برخی از عوارض زایمان طبیعی اشاره می کنیم و همچنین نکاتی بیان می کنیم که به کاهش خطرات کمک می کند.
1. پارگی پرینیال Perineal
پرینیوم یا میاندوراه perineum بافت نرمی است که بین واژن و مقعد قرار دارد. این بافت نرم کشیده می شود تا فضا را برای تولد نوزاد فراهم کند، اما پارگی کوچک و حتی شدید ممکن است اتفاق بیفتد. پارگی اتفاقی است که بسیاری از خانم های باردار انتظار آن را دارند و از آن می ترسند.
با اقدامات زیر می توانید خطر بروز پارگی پرینیال را کاهش دهید:
*از اپیزیوتومی* episiotomy غیر ضروری اجتناب کنید
*به حالت ایستاده یا عمودی زایمان انجام شود. به این ترتیب فشار به عضلات کف لگن و پرنیوم کاهش پیدا می کند.
*تصمیمات اگاهانه در مورد استفاده از داروهای ضد درد بگیرید. اگر در هنگام زور زدن چیزی احساس نمی کنید، خطر پارگی افزایش پیدا می کند، چرا که قادر نیستید سیگنال های بدن خود را درک کنید و محافظت کافی به پرینیوم ارائه نمی شود.
*در هنگام زور زدن از پرینیال خود محافظت کنید
*استفاده از کمپرس گرم بر روی پرینیوم می تواند گردش خون را به این قسمت افزایش داده و انعطاف پذیری پوست را در این قسمت بهبود بخشد.
* اپیزیوتومی episiotomy : يك برش جراحي در ناحيه پرينه يا مياندوراه (ناحيه عضلاني بين واژن و مقعد) است و قبل از انجام برش بيحسي موضعي داده مي شود.
* فورسپس forceps : دستگاهی است که به وسیله آن نوزاد را از رحم مادر بیرون می کشند.
نکات بیان شده به کاهش شدت پارگی یا اجتناب از پارگی کمک می کند.
2. آسیب دیدن عضله کف لگن بعد از زایمان طبیعی
در برخی موارد در هنگام تولد نوزاد عضلات کف لگن دچار آسیب دیدگی می شوند. برای خانم هایی که دچار آسیب عضله کف لگن می شوند، نتیجه آن ممکن است موقت باشد یا درد مزمن کف لگن بروز کند.
فیزیوتراپی و دارو به رفع این مشکل کمک می کند، اما در مورد بعضی خانم ها این عارضه بعد از زایمان تشخیص داده نشده باقی می ماند و تصور می شود این درد طبیعی است. در مورد برخی خانم ها هم عضلات کف لگن در زمان زایمان دچار آسیب جسمی می شود. برخی دیگر نیز وزن ناشی از بارداری به عضلات کف لگن فشار وارد می کند.
بنابراین حتی در صورت سزارین هم ممکن ااست دچار مشکلات مربوط به عضلات کف لگن (و رابطه جنسی دردناک) شوید. اگر آسیب دیدگی به عضله کف لگن رخ دهد، حتما درمان های لازم را انجام دهید. بهبود این شرایط کمی طول خواهد کشید.
3. پرولاپس احشاء لگن Pelvic Organ Prolapse
گاهی در نتیجه آسیب دیدگی عضله کف لگن فرد ممکن است دچار پرولاپس احشاء لگن Pelvic Organ Prolapse شود. این شرایط زمانی رخ می دهد که مثانه، رحم یا روده بزرگ به داخل واژن نفوذ کرده یا در بیرون واژن برآمده می شود.
البته زایمان طبیعی تنها عاملی نیست که باعث بروز پرولاپس احشا لگن می شود، افزایش وزن دوران بارداری نیز به بروز این مشکل منجر خواهد شد. سیگار کشیدن و چاقی نیز عوامل دیگری هستند که باعث بروز این مشکل می شوند. با این حال فشار مداوم، روش های کمک زایمان (مانند استفاده از فورسپس) و آسیب دیدگی عضله کف لگن عواملی هستند که احتمال بروز پرولاپس احشا لگن را افزایش می دهند.
سیستوسل cystocele یا پرولاپس مثانه زمانی رخ می دهد که مثانه وارد واژن می شود و رکتوسل rectocele زمانی رخ می دهد که انتهای روده به داخل واژن کشیده می شود. این مشکل درجه های مختلفی دارد و به جز مواردی که خیلی شدید هستند، در بقیه موارد استراحت و فیزیوتراپی به بهبود و درمان کمک خواهد کرد.
این مشکل شرایط دیگری است که معمولا تشخیص داده نمی شود، گاهی به دلیل شرم بیمار و گاهی به دلیل تجربه کم پزشک.
4. خطر زایمان طبیعی: درد مداوم پرینیال یا واژن
این درد می تواند ناشی از آسیب عضله کف لگن یا پارگی پرینیال باشد، اما گاهی نیز این درد با هیچ مشکل قابل مشاهده دیگری همراه نیست. این درد ممکن است ناشی از آسیب دیدن برخی عصب ها، التهاب واژن یا زخم در این ناحیه باشد.
اگر دچار درد مداوم هستید، لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید، به ویژه اگر این درد بیشتر از چند هفته یا تا دو ماه بعد از زایمان طول کشید.
اینکه اولین رابطه جنسی بعد از زایمان کمی ناراحت کننده باشد طبیعی است، اما درد مزمن در زمان برقراری رابطه جنسی طبیعی نیست و باید درمان شود. با این حال بررسی ها نشان داده اند خانم هایی که سزارین کرده اند دو برابر بیشتر از خانم هایی که زایمان طبیعی داشته اند در رابطه جنسی خود بعد از تولد نوزاد دچار درد می شوند.
5. پرولاپس بند ناف Umbilical Cord Prolapse
پرولاپس بند ناف یک عارضه بسیار نادر است و زمانی رخ می دهد که بند ناف قبل از نوزاد بیرون می آید. بند ناف ممکن است فشرده شود و این مسئله جان نوزاد را به خطر می اندازد. در این شرایط بلافاصله سزارین اورژانسی انجام می شود، گر اینکه تولد نوزاد اجتناب ناپذیر باشد.
شرایطی مانند پاره شدن کیسه آب مادر یا وضعیت بد نوزاد در داخل رحم یا پاره شدن غشا داخلی رحم عواملی هستند که احتمال بروز پرولاپس بند ناف را افزایش می دهند.
کلام آخر : به طور کل بدن و نوزاد برای زایمان طبیعی طراحی شده اند. حتی با وجود خطرات و عوارض زایمان طبیعی، باز هم این روش ایمن ترین گزینه برای مادر و نوزاد محسوب می شود. سازمان جهانی بهداشت بیان می کند در 10 تا 15 درصد موارد زایمان ها با سزارین انجام می شود که این آمار نشان می دهد زایمان طبیعی بین 85 تا 90 درصد بی خطر است.
به علاوه لازم است به یاد داشته باشید که وجود خطر لزوما به معنای رخ دادن آن نیست و به نوعی احتمال دادن وقوع آنهاست.
منبع : سیمرغ
