مواد غذایی مفید برای افزایش وزن جنین در دوران بارداری:
یکی از نگرانی مادران در دوران بارداری این است که پزشک به آنها اعلام میکند که جنین خوب رشد نکرده و باید برای رشد جنین در چند روز وزن گیری داشته باشید. در این مقاله موادغذایی که به سلامت مادر و جنین و وزن گیری جنین کمک می کند ذکر شده است:
تخم مرغ:
تخم مرغ سرشار از پروتئین، فولات، آهن و کولین (Choline) است. مصرف آن چه به صورت آب پز، سرخ شده، املت یا هر شکل دیگری مفید است. تخم مرغ علاوه بر پروتئین حاوی کولین نیز می باشد. کولین برای رشد مغز جنین حیاتی است و احتمال نقص نخاع را کم می کند. اما برای دستیابی به کولین باید تمام تخم مرغ را مصرف کنید. کولین در زرده تخم مرغ موجود است. کولین در گوشت گاو نیز وجود دارد. با مصرف تخم مرغ که حاوی امگا 3 است به رشد و تقویت مغز جنین کمک کنید.
سیب زمینی شیرین:
سیب زمینی شیرین سرشار از فیبر، ویتامین ب6، پتاسیم، ویتامین ث، آهن، مس و بتا کاروتن می باشد. بتا کاروتن (beta carotene) آنتی اکسیدانی است که بدن آن را به ویتامین آ تبدیل می کند و همان طور که می دانید ویتامین آ به رشد چشم ها، استخوان و پوست جنین کمک می کند. سیب زمینی شیرین حاوی آهن نیز می باشد. همچنین مس موجود در آن به جذب آهن کمک می کند.
آجیل ها:
این میان وعده حاوی چربی سالم (امگا3)، پروتئین، فیبر و ویتامین ها و مواد معدنی است. همچنین مصرف آجیل منیزیم لازم را نیز فراهم می آورد. مصرف موادغذایی غنی از منیزیم باعث کاهش احتمال زایمان زودهنگام (علائم زایمان زود رس) و بهبود سیستم عصبی جنین می شود. یک چهارم پیمانه بادام حاوی 98 میلی گرم منیزیم است. اگر این روزها احساس گرسنگی می کنید پسته بخورید. پسته باعث سیر شدن می شود.
لوبیا و عدس:
اگر تمایلی به مصرف گوشت ندارید، لوبیا و عدس بخورید این حبوبات سرشار از پروتئین، فولات، فیبر، کلسیم و آهن هستند. لوبیا غنی از روی می باشد. لوبیا سرشار از مواد معدنی موردنیاز برای مادر و جنین است بنابراین افرادی که سبزیخوار هستند می توانند از این مواد استفاده کنند. لوبیا همچنین غنی از روی (مصرف روی احتمال زایمان زودهنگام را کاهش می دهد و از کم بودن وزن نوزاد جلوگیری می کند) است. سایر منابع غنی از روی گوشت، مرغ، شیر، حبوبات، نخودفرنگی، صدف و خرچنگ است.
ماست:
ماست بیشتر از شیر حاوی کلسیم است. ماست حاوی مواد مغذی لازم برای رشد استخوان مانند پروتئین، ویتامین ب و روی است. کلسیم برای حفظ سلامت استخوان و دندان ضروری است. مادر روزانه باید 3 وعده کلسیم مصرف کند تا احتمال زایمان زودهنگام یا کم بودن وزن جنین به حداقل برسد. اگر کلسیم مورد نیاز تامین نشود، بدن کلسیم موردنیاز برای جنین را از استخوان های مادر تامین می کند بنابراین سلامتی مادر به خطر می افتد.
گوشت بدون چربی:
گوشت گاو سرشار از پروتئین و حاوی آهن و ویتامین ب می باشد. جنین در حال حاضر برای رشد عضلات نیاز بیشتری به پروتئین دارد (حدود 25 گرم پروتئین اضافه در روز). عدم دریافت مقدار کافی آهن باعث رشد ناکافی جنین می شود و احتمال زایمان زود هنگام و کم بودن وزن نوزاد را افزایش میدهد. آهن برای مادر نیز مهم است. زیرا برای تشکیل گلبول های قرمز خون مورد نیاز است (برای جلوگیری از کم خونی). در طول بارداری حجم خون افزایش می یابد بنابراین باید مصرف آهن نیز افزایش یابد (27 میلیگرم در روز). گوشت تامین کننده ویتامین ب6 (به رشد مغز و بافت جنین کمک می کند و حالت تهوع مادر را کاهش می دهد) و ب 12 (به حفظ سلامت اعصاب و گلبول های قرمز کمک می کند) می باشد.
همچنین می توانید ویتامین ث را از موادی مثل بروکلی، گوجه فرنگی، توت فرنگی، فلفل قرمز و مرکبات دریافت کنید. آب پرتقال همچنین حاوی ویتامین د نیز می باشد که باعث افزایش جریان خون و جذب بهتر کلسیم در بارداری می شود.
سوپ جو:
جو حاوی فیبر، پروتئین و ویتامین ب6 است. روز خود را با مصرف یک ظرف سوپ جو شروع کنید. تمام دانه ها برای افزایش انرژی شما مفید هستند. مصرف فیبر از یبوست در طول بارداری جلوگیری می کند. سوپ جو حاوی پروتئین و ویتامین ب6 میباشد که به رشد جنین کمک زیادی می کند.
سبزیجات برگ دار:
این سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان و مواد مغذی هستند. سبزیجاتی که در این دسته قرار می گیرند شامل اسفناج، مارچوبه، بروکلی و کلم می باشند. این مواد غذایی برای سلامت مادر و رشد جنین لازم می باشند. علاوه بر آنتی اکسیدان موجود در این مواد، سبزیجات برگ دار حاوی کلسیم، پتاسیم، فیبر، فولات و ویتامین آ می باشد. به دلیل این که ویتامین آ به بینایی جنین و رشد استخوان ها و پوست کمک می کند مصرف مواد غذایی غنی از آن ضروری است. پرتقال نیز منبعی مناسب است.
ماهی قزل آلا:
این ماهی سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 می باشد. در طول بارداری هفته به هفته از مصرف ماهی قزل آلا غافل نشوید. امگا 3 موجود در آن به رشد مغز جنین کمک می کند، باعث افزایش هوش جنین، بهبود مهارت های حرکتی و کاهش بیماری ها و مشکلاتی عصب شناسی می شود. امگا3 برای بهبود بینایی جنین نیز مناسب است. توصیه های لازم در مورد مصرف امگا3 در بارداری را بخوانید. ماهی قزل آلا منبع پروتئین نیز می باشد. سعی کنید هفته ای یک بار ماهی مصرف کنید. مقدار مجاز مصرفی ماهی در بارداری را بدانید.
آب پرتقال:
مصرف یک لیوان آب پرتقال در روز به تامین فولات، پتاسیم و ویتامین ث کمک می کند. مصرف فولات و فولیک اسید از تولد زود هنگام و ناقص جلوگیری می کند. برای اطمینان از بارداری سالم روزانه 600 میلی گرم فولات مصرف کنید. پتاسیم موجود در آب پرتقال برای حفظ عملکرد عضلات، سوخت و ساز و سلامت کلی بدن ضروری است. خانم باردار نیاز به مصرف پتاسیم دارد زیرا باعث افزایش حجم خون می شود. آب پرتقال غنی از ویتامین ث می باشد و به جذب بهتر آهن کمک می کند و دندان ها و استخوان های مادر و جنین را سالم نگه می دارد.
عوامل تاثیرگذار در تولد نوزاد کم وزن:
1- رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب مادر در طول مدت بارداری و تلاش برای لاغر ماندن (شایع در بین مادران جوان)
2- فاصله کم بین موالید
3- سن مادر (هم پایین بودن و هم بالا بودن سن)
4- استرس روانی
5- تاخیر در شروع مراقبتهای بارداری به هر دلیل که باشد، از جمله نامرتب بودن عادت ماهیانه مادر، ترس و یا تابوهای اجتماعی
6- عوامل شغلی نظیر صدا، خشونت و ضربات
7- وضعیت معیشتی خانواده
8- مشکلات رفتاری در بین مادران نظیر سیگار کشیدن، اعتیاد و استفاده از الکل و مواد مخدر
9- انواع عفونت ها و واژینوز
10- بیماری مادر در طول دوران بارداری مانند سرخجه، سیتومگالو ویروس و برخی ناهنجاری های رحمی مادر، حملات شدید اسم و نارسائی متوسط یا شدید کلیه (وجود اوره یا پروتئین در ادرار مادر)
11- افزایش وزن ناکافی مادر در دوران بارداری
12- کوتاهی قد مادر
13- وزن مادر قبل از شروع بارداری (چه کمبود وزن و چه اضافه وزن)
14- عوامل ژنتیکی
15- پره اکلامپسی و فشار خون بالا
16-عوامل محیطی (مانند حشره کشها، مواد ضد عفونی کننده اب، استرس ناشی از سرما و گرما و حتی فصل)
نکات مهم درباره وزن گیری مناسب جنین :
یک مادر باردار برای وزن گیری مناسب خود و جنین باید نکات زیر را رعایت نماید:
- تعداد وعده غذایی باید 5 تا 6 وعده باشد.
- روش پخت و پز باید تغییر کند و به جای سرخ کردن از کباب کردن ، پختن و یا بخارپز کردن استفاده شود.
- از مصرف میان وعده های پرکالری مانند کیک، شیرینی، شکلات، شیرینی و چیپس اجتناب کنید.
- نوشیدن آب فراوان( 8 لیوان روزانه) و اجتناب از خوردن نوشابه های گازدار توصیه می شود.
- کنترل میزان نمک غذا سفارش می شود.
- از مصرف ادویه و فلفل و سس به میزان زیاد خودداری کنید.
-داشتن استراحت کافی برای زنان باردار بسیار ضروری است.
- حفظ سلامت جسمی در دوران بارداری به تنهایی کافی نیست، بلکه بایستی به سلامت روانی خود نیز توجه داشته باشید. هر نوع استرس و اضطراب میتواند بر سلامت شما و جنین تأثیر بگذارد.
منبع : نی نی بان