دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه
شیرمادر طوری طراحی شده كه بدون كمترین تلاشی از جانب شما بهترین تغذیه را برای نوزادتان فراهم میكند.
با این حال، كیفیت شیرمادر منعكس كننده رژیم غذایی اوست.
ما میدانیم كه برخی تركیبات شیر برحسب آنچه مادر میخورد تغییر میكند.
هنگامی كه مادر رژیم غنی از چربیهای غیراشباع میخورد، چربیهای غیراشباع بیشتری نیز در شیر او وجود خواهد داشت، هنگامی كه اسیدهای چرب ناسالم ترانس بیشتری میخورد نیز در شیرش به مقدار بیشتری وارد میشود.
سطح برخی ویتامینها و مواد معدنی نیز تحت تاثیر رژیم غذایی مادر قرار میگیرند.
به طور كلی بهتر است مادر شیرده همان اصول رژیم غذایی دوران بارداری را در دوران شیردهی نیز رعایت كند.
كافئین و الكل باید محدود شوند زیرا آنها در شیرمادر وارد میشوند و نشان داده شده كه روی رفتار نوزاد تاثیر دارند.
مادران شیرده هرچند به مقدار كمتری نسبت به بارداری، اما هنوز برای دو نفر غذا میخورند.
شما باید برای دریافت 500 كیلو كالری اضافه برنامهریزی كنید، شامل 20 گرم پروتئین اضافی نسبت به زمانی كه باردار نبودید- در حدود آنچه از یك فنجان ماست ساده كم چرب یا یك ساندویچ كوچك مرغ دریافت میكنید.
اگر نگران كاهش وزن پس از بارداری هستید، به یاد داشته باشید كه هرگونه كاهش وزنی باید تدریجی باشد، مجبور نیستید كالری دریافتی خود را شدیدا محدود كنید زیرا شیردهی بسیاری از آنها را برای شما میسوزاند.
همچنین مهم است كه دریافت كلسیم و فسفر را بالا نگهدارید– روزانه 1200 میلیگرم از هركدام – در غیر این صورت این عناصر از استخوانهای شما برداشت میشود كه منجر به استئوپروز خواهد شد.
نوشیدن روزانه سه لیوان هشت اونسی1 شیر كمچربی یا بدون چربی ، 24 گرم پروتئین، 300 تا400 كالری اضافه و بیشتر كلسیم و فسفر اضافی كه نیاز دارید را فراهم میكند كه معادل خوردن روزانه 3 تا 4 جانشین از محصولات لبنی مانند ماست یا پنیر است.
فسفر همچنین به مقدار فراوان در محصولات غنی از پروتئین مانند ماهی، گوشت، حبوبات و آجیل نیز وجود دارد.
اگر لبنیات كافی مصرف نمیكنید، كلسیم كمی كمیابتر خواهد شد، اما كلسیم درخمیر سویا، بروكلی، سبزیهای برگ سبز و ماهیهایی نظیر سالمون و خال مخالی میتواند یافت شود.
با دكتر خود درباره كافی بودن كلسیم رژیم غذاییتان صحبت كنید و در صورت كمبود از مكملهای كربنات كلسیم برای جبران كمبود مصرف لبنیات استفاده كنید.
رژیمهای خاص
زنانی كه از رژیمهای خاص پیروی میكنند لازم است برای اطمینان از متعادل بودن رژیمشان برای شیردهی با پزشك خود مشورت كنند.
گیاهخواران مخصوصا نسبت به كمبود ویتامین12 B آسیب پذیرند چون این ویتامین در منابع گیاهی پروتئین یافت نمیشود.
در سال 2001، مركز كنترل و پیشگیری از بیماریها هشداری را بیان كرد مبنی بر دو مورد كمبود ویتامین 12 B در نوزادانی كه توسط مادران گیاهخوار شیردهی شده بودند.
این نوزادان تاخیر رشد شدید داشتند كه تنها بخشی از آن به وسیله مكمل ویتامین 12 B جبران شد.
هر مادر شیردهی كه گیاهخوار است باید مكمل 12 B دریافت كند، و باید رژیم خود را با پزشكش بازبینی كند تا اگر تعدیلهای دیگری نیز لازم است انجام شود.
رژیم غذایی شما، معده كودك شما
گاهی غذایی كه شما میخورید ممكن است روی سیستم گوارشی نوزادتان شما تاثیر بگذارد.
هر بچهای دچار نفخ میشود اما برخی از آنها ممكن است در پاسخ به برخی از غذاهایی كه مادرانشان میخورند گاز و ناراحتیهای رودهای را تجربه كنند.
كولیك، شرایطی كه با گریههای طولانی و تحریكپذیری شناخته میشود، در برخی از موارد با قطع مصرف شیرگاو توسط مادر بهبود مییابد.
معمولا خوب است باز هم كمی محصولات لبنی مانند ماست و پنیر مصرف كنیم، مخصوصا در حجم كم.
اما نوشیدن شیرهای بدون لاكتوز كمكی نخواهد كرد، چون پروتئین موجود در شیرگاو موجب واكنشهای حساسیتی و آلرژیك میشود نه لاكتوز.
در حالیكه تئوریهای زیادی در باره غذاهایی كه در رژیم مادر موجب ایجاد گاز در نوزاد شیر خوار میشوند وجود دارد، هیچ مدركی مبنی بر اجتناب از هیچ غذای خاصی وجود ندارد.
بعضی از مادران در مییابند كه عدم مصرف غذاهایی كه در آنها ایجاد گاز و ناراحتی میكند میتواند مشكل را در نوزادانشان نیز كاهش دهد.
سعی كنید رژیمتان را تعدیل كنید و اگر مشكل برطرف نشد برای مشورت با پزشكتان تماس بگیرید.