روی
یكی دیگر از مواد مغذی كه در سلامت جنین، كودک شیرخوار و مادر در دوران بارداری و شیردهی بسیار ضروری است روی است. روی در ساختمان بسیاری از آ‌‌نزیم ها موجود است و از این طریق در واكنش های حیاتی داخلی بدن شركت فعال دارد.
روی در تجزیه و سنتز كربوهیدرات ها، لیپیدها و پروتئین ها موثر است و در تركیب بسیاری از پروتئین ها نقش ساختمانی دارد. روی یكی از مواد موثر در حفظ قدرت ایمنی بدن است. در سلا مت پوست، مو و ناخن ها موثر است. روی از عوامل بسیار موثر در رشد محسوب می شود و كمبود آ‌‌ن در كودكان و نوجوانان می تواند موجب كوتاهی قد بشود.
این ماده مغذی همچنین در بلوغ جنسی در نوجوانان تاثیر دارد. در دوران بارداری و شیردهی به علت رشد جنین و كودک شیرخوار، نیاز به روی افزایش می یابد.بهترین منابع غذایی روی عبارتند از: گوشت، ماهی، مرغ و جگر.
البته بعضی از محصولا ت گیاهی مانند سویا و سایر حبوبات، مغزها، غلات كامل نیز از منابع غنی روی محسوب می شوند، ولی جذب روی موجود در منابع گیاهی به خوبی منابع حیوانی نیست و عوامل مختلف ممكن است جذب آ‌‌نها را دچار اختلا ل كند.
از آ‌‌نجایی كه در دوران بارداری و شیردهی نیاز به روی افزایش پیدا می كند لذا لا زم است خانم های گیاه خوار در این دوران از منابع گیاهی غنی از روی به مقدار كافی استفاده كنند تا عوارض ناشی از كمبود روی گریبان گیر جنین، كودک و مادر نشود. استفاده از محصولا ت گیاهی غنی شده با روی نیز می تواند مقدار لا زم روی را برای آ‌‌نان تامین كند.
ویتامین A12
این ویتامین برای متابولیسم در تمام سلول ها بخصوص سیستم عصبی، دستگاه گوارش و مغز استخوان ضروری است و كمبود آ‌‌ن باعث ایجاد اختلا ل در تقسیم سلولی به خصوص در دستگاه های ذكر شده می شود.مواد غذایی غنی از ویتامین A12 شامل منابع حیوانی از قبیل جگر، كلیه، گوشت، شیر، پنیر، ماهی و تخم مرغ است و محصولا ت گیاهی فاقد این ویتامین هستند.
از آ‌‌نجایی كه این ویتامین برای حفظ سلا مت انسان ضروری است و كمبود آ‌‌ن ایجاد عوارض جدی و وخیم می نماید لذا لا زم است خانم های باردار و شیرده گیاه خوار به این مسئله توجه می‌شود.كمبود ویتامین A12 ایجاد عارضه ای به نام كم خونی وخیم یا كشنده می كند كه با عوارض عصبی همراه است و چنانچه درمان نشود می تواند خطرناک و كشنده باشد.
البته عوارض ناشی از كمبود این ویتامین خیلی تدریجی است و در درازمدت تظاهر كرده و ۶-۵ سال طول می كشد تا بروز نماید. به همین علت ممكن است شخص مبتلا تا سالها متوجه این كمبود نشود. مادران باردار گیاه خوار بخصوص چنانچه به مدت طولا نی از رژیم گیاه خواری پیروی كرده باشند نمی توانند نیاز جنین را به این ویتامین تامین كنند.
همچنین شیرمادران گیاه خوار حاوی مقدار كافی ویتامین A12 برای تامین نیاز كودک نیست، لذا نوزاد نمی تواند مقدار لا زم از این ویتامین را از شیرمادر دریافت كند.
در خانواده هایی كه والدین و به خصوص مادر از رژیم گیاه خواری پیروی می كند معمولا این عادت به سایر اعضای خانواده نیز منتقل شده و كودكان آ‌‌نان هم از برنامه گیاه خواری استفاده می كنند، لذا ممكن است اعضای خانواده و به‌خصوص كودكان در معرض كمبودهای ناشی از دریافت ناكافی مواد مغذی قرار گیرند.
لازم است خانم های باردار و شیرده گیاه خوار به اختلالاتی كه ممكن است به علت عدم مصرف برخی مواد حیوانی ضروری، در جنین، كودک شیرخوار و مادر بروز نماید توجه كنند و بعضی از مواد حیوانی مفید مانند شیر و لبنیات، تخم مرغ و ماهی را در برنامه غذایی خود بگنجانند تا سلا مت خود و فرزندشان را هر چه بیشتر تامین كنند.
برای خواندن بخش اول- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.
برای خواندن بخش دوم- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.
