زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

درمان‌های جديد سندرم آنتی فسفوليپيد

سندرم آنتی‌فسفولیپید (ARS) بیماری‌های جدیدی است كه در بسیاری از رشته‌های طب نمود دارد. مشخصه این بیماری ظهور ترومبوزهای عروقی یا مشكلات در طی حاملگی در بیماری است یكی از انواع آنتی‌بادی‌ها بر ضد فسفولیپید را دارا باشد. تست‌های معمولی كه برای تشخیص حضور آنتی‌بادی‌های فسفولیپیدی انجام می‌شود، شامل روش ELISA برای حضور آنتی‌بادی‌های ضدفسفولیپیدی یا كارپیولیپین و یا گلیكوپروتئین I و یا ظهور لوپوس آنتی‌كواگولان می‌باشد.

این بیماری علاوه بر ظهور ترومبوز كه می‌تواند شریانی یا وریدی باشد، عوارض غیرترومبوتیك نیز دارد كه شامل آنمی‌همولیتیك، بیماری‌های دریچه‌ای قلب و كاهش پلاكت و لیودورتیكولاریس (live do reticular is) در پوست است.

مكانیسم اثر آنتی‌بادی‌های ضدفسفولیپید در ایجاد ترومبوز تأثیر این آنتی‌بادی‌ها بر سلول‌های آندوتلیال، پلاكت، سیستم انعقادی و كمپلمان است.

این آنتی‌بادی‌ها در بیماری‌های مختلف بدون علامت هستند و در غالب موارد به اقدام خاصی نیاز ندارند. گرچه بسیاری بر اینباورند كه ظهور این آنتی‌بادی‌ها در بیماران لوپوسی حتی به فرم بدون علامت نیاز به درمان پروفیلاكتیك دارد، ولی در غالب موارد درمان بعد از ظهور علائم بالینی این بیماری آغاز می‌شود.

در صورت ترومبوز، درمان این بیماری استفاده از وارفارین است. توصیه جدید در مورد استفاده وارفارین در ترومبوز وریدی INR بین 2 تا 3 در ترومبوز شریانی 3 و در عدد ترومبوز بین 3 تا 4 به همراه آسپیرین با دوز پایین است.

در سقف‌های راجعه بدون ترومبوز از آسپیرین با دوز پایین به همراه هپارین یا enoxaparin پروفیلاكتیك در طی بارداری و ادامه هپارین 6 تا 12 هفته بعد زایمان و سپس ادامه آسپیرین با دوز پایین و در موارد سقط‌های راجعه همراه با سابقه ترومبوز عروقی از آسپیرین با دوز پایین به همراه هپارین یا enoxaparin پروفیلاكتیك استفاده می‌شود و وارفارین باید بعد از اتمام حاملگی ادامه یابد.

گاهی اوقات ترومبوز در سندرم آنتی‌فسفولیپید حاد و به صورت گسترده می‌باشد كه Catastrophic نامیده می‌شود. در این مورد علاوه بر آنتی كواگولان از استروئید به همراه IVIG یا تعویض پلاسما استفاده می‌شود.

به عنوان درمان‌های جدیدتر این بیماری می‌توان به داروهای ضدپلاكتی غیرآسپیرینی مثل ticlopedin یا clopidogrel اشاره كرد كه در پروفیلاكسی ثانویه TLA و Stroke مورد استفاده قرار گرفته است. تاثیر این داروها در سندرم آنتی فسفولیپید هنوز توسط مطالعات كلینیكی بزرگ ثابت نشده، ولی در مطالعات كوچك‌تر اثرات خوبی در پیشگیری از سكته‌های مغزی داشته است. از تركیبات دیگر مورد استفاده در این بیماری می‌توان از هیدروكسی كلروكین نام برد. این دارو علاوه بر اثرات ضدالتهابی، دارای اثرات ضدپلاكتی نیز می‌باشد. در بیماران لوپوسی كه به وفور از این دارو استفاده می‌شود، ریسك ترومبوز به طور چشمگیری كاهش یافته است.

یكی دیگر از تركیبات مورد استفاده در این بیماری استاتین‌ها هستند كه علاوه بر كاهش‌دهنده كلسترول خاصیت ضدالتهابی، ضداستئوپروز و ضدپلاكتی نیز دارند. هنوز نقش این داروها در درمان اولیه سندرم آنتی‌فسفولیپید مشخص نیست، ولی شاید در موارد همراهی هیپركلسترولی و این بیماری انتخاب مناسبی برای درمان هیپرلیپیدمی باشد؛ چرا كه علاوه بر خواص ضدكلسترول دارای خواص ضدپلاكتی نیز می‌باشد.

از داروهای دیگر مورد استفاده می‌توان از Ritnximab نام برد. این دارو مدت‌هاست برای درمان لنفوم B-cell غیرهوچكینی استفاده می‌شود و در سال‌های اخیر در درمان آرتریت روماتوئید و لوپوس نیز به كار رفتهاست. مورد استفاده این دارو در سندرم آنتی فسفولیپید در ترومبوسیتوپنی مقاوم و در فرم‌های كاتاسترونیك بوده، ولی هنوز استفاده روتین در این موارد نیازمند مطالعات كلینیكی دقیق‌تر می‌باشد. تركیبات دیگر شامل پروتئین C فعال شده انسانی، پروستاسیكلین و پروستاگلاندین E، درمان‌های ضدسایتوكین و مهار كمپلمان است كه هنوز مراحل اولیه تحقیقات را در این بیماری طی می‌كند.