زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

همه‌چيز درباره IUD

انواع IUD از بدو تولید انبوه كه به حدود 110 سال قبل برمی‌گردد تا به حال دستخوش تغییراتی شده است و براساس شكل ظاهری مثلاً به شكل عدد یا اشكال مختلف دیگر بوده است. همینطور مواد فلزی كه قدرت اثر ضدبارداری را بالا می‌برد، در زمان جنگ جهانی اول در آلمان با استفاده از نقره بوده است و امروز هم از فلزاتی مثل طلا، نقره و پلاتینیوم در ساختن قسمت فلزی IUD استفاده می‌شود. مزیت طلا یا نقره به مس در این است كه شانس خورده شدن و تكه شدن‌شان كمتر است. در بعضی از IUD ها مس را با یك رشته از طلا یا نقره درست می‌كنند مثلاً  NOvat380  كه IUD مسی معروف و پر مصرفی است حاوی یك رشته نقره می‌باشد كه فقط جهت استحكام مس به آن اضافه شده است. امروزه در چین IUDهای بدون نخ ساخته و در آن كشور مصرف می‌شود. در مالزی و اسپانیا انواع IUD با فلز طلا و در مجارستان با فلز نقره ساخته می‌شود. ولی همانطور كه گفته شد امروزه در دنیا نوع مسی پر مصرف‌ترین است. IUD یا دستگاه جلوگیری‌‌كننده از حاملگی كه در داخل رحم خانم‌ها قرار داده می‌شود امروزه یكی از سالم‌ترین و موثرترین روش‌های تنظیم خانواده است. در بازار ایران 2 نوع IUD رواج بیشتری دارد كه به نام مسی و هورمونی شناخته شده‌اند.  در بازار آمریكا و كانادا هم این دو نوع رایج‌ترین هستند. جنس IUD پلاستیكی است و مس یا پروژستین برای بالا بردن اثر ضدبارداری به آن اضافه می‌شود. به پلاستیك IUD سولفات باریم اضافه شده كه بتوان با عكسبرداری (X-Ray) آن را در محل قرار گرفتن رویت كرد.

منافع IUD

1- بیش از 99 درصد در جلوگیری از بارداری تأثیر دارد.

2- طولانی اثر است. یك IUD مسی CUT 380 بین 10 - 20 سال می‌تواند در رحم بماند و مؤثر باشد.

3- پس از خروج IUD در صورتی كه فرد تصمیم به حامله شدن داشته باشد به راحتی و در زمان كوتاهی می‌تواند حامله بشود.

4- نیاز به مراقبت روزانه و زیاد توسط خود فرد ندارد (برخلاف قرص ضدبارداری و كاندوم).

5- عوارض جانبی كمی دارد.

6- حتی خانم‌های زیر 20 سال و زایمان نكرده هم می‌توانند از این روش استفاده كنند. پس از سزارین و زایمان، پس از سقط، و پس از خطای كاندوم یا

عقب‌كشی هم بكار می‌رود.

7- خانم‌هایی كه به هر دلیل نمی‌توانند یا نمی‌خواهند روش ضدبارداری بكار ببرند كه حاوی استروژن باشد می‌توانند از

IUD بهره ببرند.

8- شانس سرطان آندومتر و دهانه رحم را كم می‌كند. كم كردن شانس كانسر آندومتر به دلیل ریزش آندومتر با

IUD مسی و آتروفی آندومتر است و كم كردن شانس كانسر سرویكس به دلیل بالا بردن دفاع سیستم ایمنی سلولی در اثر تحریك با نخ است كه از باقی ماندن HPV جلوگیری می‌كند.

نحوه تأثیر ضدبارداری IUD

به چند طریق است. IUD در داخل رحم یك جسم خارجی و بیگانه است لذا باعث ایجاد التهاب استریل و غیرعفونی می‌شود كه از:

1- لقاح و جایگزینی جلوگیری می‌كند.

2- مواد مترشحه حاصل از این التهاب در لوله‌ها و داخل رحم خاصیت كشندگی اسپرم (تخمك مرد) را دارند.

3- این مواد مترشحه برای تخمك زن هم كشنده‌اند.

4- این مواد التهابی قدرت حركت نطفه مرد را كم می‌كند و عمر اسپرم را كوتاه كرده و توانایی نفوذ اسپرم را كاهش می‌‌دهد.

5- در انـواع مــسی، مــس و اكسیدهای تولید شده مس در داخل رحم برای اسپرم و اووم سمی و كشنده‌اند و لذا قدرت ضدبارداری این IUD‌ها از انواع ساده بدون حس بیشتر است. در انواع پروژستینی تغییراتی هم در غلظت ترشحات دهانه رحم، در مخاط لوله‌ها و در آندومتر رحم به وجود می‌آید كه مانع و سدی برای عبور و فعالیت اسپرم می‌شود. لذا نتیجه می‌گیریم كه IUD باعث سقط نمی‌شود بلكه مانع لقاح و لانه‌گزینی می‌شود.

موارد منع مصرف

1- عفونت لگنی حاد  2- حاملگی 3- اختلالات آناتومیك رحم مثل رحم

2‌شاخ 4- انسداد دهانه رحم و یا به هم خوردن شدید فرم داخل رحم مثلا در اثر میوم رحمی یا چسبندگی رحمی 5- خونریزی رحمی به دلیل نامعلوم

 ممنوعیت نسبی

1- از آنجایی كه انواع مسی خونریزی را كمی طولانی‌تر یا دردناك‌تر می‌كنند در كسانی كه خودشان خونریزی و درد قاعدگی شدید دارند ممنوعیت نسبی دارد. این درد و خونریزی به مصرف مسكن‌هایی مثل بروفن و مفنامیك اسید خوب جواب می‌دهد و كم می‌شود.

2- اگر كسی سابقه حاملگی با IUD، دفع IUD، خونریزی شدید یا حتی سوراخ شدن رحم را با IUD داشته باشد ممنوعیت مطلق برای استفاده مجدد از IUD را ندارد و هنوز می‌تواند دوباره اقدام كند اگرچه افراد high risk تلقی می‌شوند.

كسانی كه IUD استفاده می‌كنند نسبت به خانمی كه روش ضد حاملگی بكار نمی‌برند، 10 برابر كمتر در معرض حاملگی خارج رحمی‌اند، ولی در فردی كه IUD دارد و حامله شده شانس اینكه این حاملگی خارج رحمی باشد بیشتر است تا فردی كه IUD نداشته است. اگر در سه هفته اول پس از گذاشتن IUD فرد دچار عفونت شود پس از این مدت شانس و احتمال عفونت مثل كسانی است كه IUD ندارند. IUD‌های قدیمی به دلیل اینكه نخ چند رشته‌ای داشتند و اندازه بزرگ‌تری داشتند، با عوارض عفونی بیشتری همراه بودند ولی در انواع امروزی این طوری نیست لذا موارد منع مصرف كم شده است كه مثلاً در بیماران با دریچه قلبی مصنوعی یا نقص ایمنی ممنوعیت مصرف وجود ندارد. كنترل موقعیت IUD با معاینه توسط پزشك و یا كنترل سونوگرافیك است. اگر فاصله قسمت فوقانی IUD تا فوندوكس بیش از 20 میلی‌متر باشد یعنی جابجایی صورت گرفته است و بسته به نوع IUD و هدفی كه از گذاشتن IUD داشته‌ایم (ضد باردار یا كنترل خونریزی) و نیز میزان جابجایی پزشك تصمیم می‌گیرد كه آیا لازم است برداشته شود یا خیر. در مورد IUD هایی كه تا سرویكس نزول داشته‌اند توصیه به برداشتن می‌شود. با مشاوره و انتخاب فرد مناسب برای گذاشتن دستگاه، انتخاب نوع مناسب دستگاه و همكاری فرد برای مراجعه و كنترل آن، زوجین بدون ترس از حاملگی ناخواسته می‌توانند روابط زناشویی داشته باشند و فاصله دلخواه بین فرزندانشان را انتخاب كنند.