دكتر لادن سیفی
همانطور كه همه مسلمانان اطلاع دارند، خانم‌ها در دوران خونریزی ماهیانه، حاملگی و شیردهی مجازند كه روزه نگیرند؛ اما بعضی از زنان دوست دارند از قوانین شرعی سبقت بگیرند و خونریزی ماهیانه خود را در ماه رمضان بهم بزنندویا خانم‌هایی هستند كه در حاملگی و شیردهی مسرندكه روزه بگیرند.
این در حالی است كه یك خانم ایرانی در تمام عمرش كه به‌طور متوسط 75 سال است، تنها در چند ماه رمضان، حاملگی یا شیردهی دارد.
با توجه به اینكه خوشبختانه امروزه براساس آمار تعداد فرزندان هر خانوار بطور متوسط دو فرزند است، حداكثر حاملگی و شیردهی در دوران باروری یك زن 5-6 رمضان را بیشتردر بر نخواهد داشت و با توجه به مسئولیت مهم انسان‌‌سازی، به‌ویژه در دوران حاملگی و شیردهی حتماً توصیه شرع به روزه نگرفتن مورد تأیید است و دلایل ان عبارتند از:
خوردن مایعات فراوان
روزه‌داری باعث ایجاد مواد كتونی در بدن می‌شود. این مواد بر مغز جنین تأثیر منفی دارند؛ لذا ناشتا ماندن به مدت بیش از 6 ساعت برای مغز جنین، به ویژه در مرحله تكامل مغزی، مضر است.
فرد حامله به دلیل هورمون پروژسترون مترشحه از جفت بیشتر از فرد غیرحامله دچار یبوست می‌شود؛ بنابراین اگر آب و سایر مایعات را هم محدود كند (با روزه‌داری) دچار یبوست بیشتر و عوارض حاصل از آن می‌گردد.
زن حامله بیشتر از فرد عادی در معرض عفونت سیستم ادراری است كه عارضه‌ای خطرناك برای مادر و جنین می‌باشد. محدود كردن مایعات مثلاً در روزه‌داری از عواملی است كه این احتمال را افزایش می‌دهد.
مواد لخته‌كننده خون در عروق زن حامله بیشتر از فرد غیرحامله است و احتمال ترومبوفلبیت یا لخته شدن خون در رگ‌ها رادر خانم‌های حامله بالا می‌برد. این عارضه بسیار خطرناك است و می‌تواند كشنده باشد. با كم آبی بدن در ماه رمضان غلظت خون بیشتر شده و احتمال این پدیده افزایش می‌یابد.
تأثیر رشد و كاهش حركات. در روزه‌داری چون غذا و مایعات محدود می‌شود، جنین دچار تأخیر رشد و كاهش حركات خواهد شد.لذا با توجه به افزایش احتمال شش عارضه فوق در خانم حامله روزه‌گرفتن به‌ویژه در روزهای بلند و گرم فصل تابستان برای خانم حامله توصیه نمی‌شود.
بعضی از خانم‌های حامله غیرشاغل برای روزه گرفتن از سحر تا نزدیكی افطار می‌خوابند كه گرسنه و تشنه نشوند. این برخلاف فلسفه ماه رمضان است. ما باید طعم گرسنگی و تشنگی را بچشیم و فعالیت معمول‌مان را هم داشته باشیم. خانم روزه‌داری كه صبح تا شب می‌خوابد و بی‌حركت یا كم فعالیت است، بیشتر در معرض لخته شدن خون در عروق (عارضه پنجم) قرار دارد.
تعداد دفعات غذا را زیاد كنید
خانم‌های حامله در سه ماهه اول معمولاً به درجاتی تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی و ویار حاملگی دارند. توصیه‌ای كه به این افراد می‌شود، این است كه تعداد دفعات غذا را زیاد و مقدار هر نوبت را كم كنند؛ چون پُر یا خالی بودن معده هر دو می‌تواند تهوع و استفراغ را تشدید كند.
در ضمن به این افراد توصیه می‌شود كه مایعات را در فاصله غذا و به مقدار كافی بنوشند تا دچار كم‌آبی ناشی از استفراغ نشوند. به نظر شما آیا روزه‌داری را می‌شود به این افراد توصیه كرد؟ مطمئن هستم جواب شما منفی است.
روزه‌داری در دوران شیردهی
در مورد خانم‌های شیرده یكی از عوامل مهم در افزایش حجم شیر، مصرف مواد غذایی، به‌خصوص مایعات است؛ پس محدود شدن مایعات به مدت 10-12 ساعت روزه‌داری حجم شیر را كم می‌كند؛ به‌ویژه در روزه‌داری تابستان كه تعریق هم بیشتر می‌شود. وقتی روزه‌داری منجر به كاهش غذای اصلی كودك، یعنی شیر مادر شده و نوزاد مجبور به استفاده از شیرخشك شود، بدون شك به ضرر بچه و اجتماع خواهد بود؛ لذا روزه‌داری در این افراد توصیه نمی‌شود.
خانم‌های در سن باروری غیرحامله و غیرشیرده كه اصرار دارند تمام ماه رمضان را روزه بگیرند و قاعدگی نداشته باشند و از این‌رو قرص ضدحاملگی را مصرف می‌كنند، باید بدانند كه با هر شروع قرص احتمال لخته شدن خون در عروق بالا می‌رود؛ یعنی اگر كسی فقط برای ایام ماه رمضان قرص‌های ضدبارداری را به جای 21 روز تا 30 روز مصرف كند، بیشتر از فردی كه قرص را مثلاً در یك سال می‌خورد، در معرض ترومبوفلبپت است.
حالا این فرد كه قرص ضدبارداری را شروع كرده، فاكتورهای انعقاد خونش بالا رفته و اگر مایعات كم بخورد و به خاطر روزه‌داری فعالیتش هم كم شود، بدیهی است كه بیشتر در معرض این عارضه خطرناك قرار می‌گیرد. گرما و تعریق هم خون را غلیظ تر می‌كند و چاقی، سن بالای 40 سال، سیگار و فشار خون بالا هم از عوامل خطر برای این افراد هستند.
ترومبوز سینوس كاورنوس همه ساله تعدادی از خانم‌هایی را كه در ماه رمضان قرص ضدحاملگی را شروع كرده‌اند، با علائم سردرد و اختلال حسی و حركتی و علائم سكته مغزی در بخش‌های داخلی یا اعصاب بستری و بار مالی درمان را به دولت و جامعه تحمیل می‌کند. لذا به خانم‌ها توصیه می‌شود كه طبیعت خود را به هم نریزند و طبق دستور شرع درباره رمضان رفتار كنند و در طول قاعدگی، حاملگی و شیردهی به بدن خود فشار وارد نكنند.
