زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

برلیانت بزرگمهر؛ محقق و مشاور تغذیه و رژیم درمانی

چنانچه به مفهوم واژه گیاه خواری توجه كنیم درمی یابیم كه منظور از گیاه خواری استفاده از مواد خوراكی گیاهی در برنامه غذائی روزانه فرد است.

محصولا ت گیاهی كه شامل انواع سبزی ها، میوه ها، غلا ت، حبوبات و مغزها هستند از مواد غذائی مفیدی محسوب می شوند كه می توانند قسمت عمده ای از نیازهای تغذیه ای انسان را برآ‌‌ورده كنند و چنانچه به مقادیر لا زم و كافی در برنامه غذائی روزانه شخصی وجود داشته باشند به حفظ سلا مت فرد كمک زیادی خواهند كرد.

مواد غذائی گیاهی سرشار از ویتامین ها و املاح می‌باشند اما چنانچه گیاه خواری را به معنای استفاده مطلق از مواد گیاهی تصور كنیم، موضوع ابعاد دیگری خواهد یافت.

بعضی از افراد از رژیم گیاه خواری مطلق استفاده می كنند، به این ترتیب كه غذای روزانه آ‌‌نها را صرفا مواد گیاهی تشكیل می دهد و از هیچ نوع ماده حیوانی استفاده نمی كنند. در این مقوله به بحث درباره رژیم گیاه خواری در مادران باردار و شیرده و تاثیر آ‌‌ن بر جنین، كودک شیرخوار و مادر پرداخته خواهد شد.

همان‌گونه كه اشاره شد استفاده از مواد گیاهی در برنامه غذایی روزانه، بخصوص برای مادران باردار و شیرده بسیار مفید است و در حفظ سلا مت جنین، كودک شیرخوار و مادر تاثیر به‌سزایی دارد.

ولی منحصر شدن الگوی غذایی به محصولا ت گیاهی و عدم استفاده از مواد حیوانی می تواند در جذب، متابولیسم و كاربرد برخی از مواد مغذی در بدن اختلا ل ایجاد كرده و در نتیجه منجر به كمبود این مواد در انسان بشود، در این ارتباط می توان پروتئین، برخی از انواع چربی، املا حی مانند كلسیم، آ‌‌هن، روی و نیز ویتامین A12 را نام برد.

پروتئین

پروتئین برای تشكیل بافت ها و رشد و تكامل جنین، كودک و شیرخوار بسیار ضروری است، همچنین شیر وظایف مهم دیگری مانند ترمیم، تولید هورمون ها، آ‌‌نزیم ها و آ‌‌نتی بادی ها در بدن انسان به عهده دارد، بنابراین برای ادامه زندگی و حفظ سلا مت جنین، شیرخوار و مادر باردار و شیرده بسیار ضروری است.

در دوران جنینی، پروتئین از طریق خون مادر به بدن جنین وارد شده و وظیفه خود را در تشكیل سلول ها و تكامل جنین انجام می دهد.در دوران شیرخواری، پروتئین از طریق شیر مادر به كودک می رسد.

در مادرانی كه از رژیم گیاه خواری استفاده می كنند و هیچ نوع ماده حیوانی در غذایشان موجود نیست كاربرد پروتئین در بدن پایین آ‌‌مده و پروتئین مصرفی نمی تواند به مقدار كافی و لا زم مورد استفاده قرار گیرد، زیرا پروتئین موجود در گیاهان در برخی از اسیدهای آ‌‌مینه اساسی كمبود دارند و چون بدن انسان نمی تواند اسیدهای آ‌‌مینه اساسی را بسازد و باید از طریق غذا به ایشان برسد.

بنابراین رژیم گیاه خواری می تواند موجب كمبود پروتئین در مادر، جنین و كودک بشود و به رشد و تكامل و سلا مت جنین و شیرخوار لطمه وارد سازد و نیز سلا مت مادر باردار و شیرده را به مخاطره اندازد.

البته چنانچه مخلوطی از دو نوع پروتئین گیاهی مثلا  حبوبات و غلا ت یا حبوبات و مغزها و یا غلا ت و مغزها مصرف شود كیفیت پروتئینی غذا افزایش پیدا كرده و می تواند در بدن كاربرد مناسب تری داشته باشد.

چربی ها

چربی ها از منابع غنی انرژی محسوب می شوند و می توانند انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت های روزانه فرد و نیز اعمال حیاتی داخلی بدن را تامین كنند. بخصوص در دوران جنینی برای تامین رشد و تكامل جنین و نیز رشد و سلا مت نوزاد بایستی مقدار كافی انرژی به بدن مادر برسد. چربی ها از اسیدهای چرب تشكیل شده اند.

اسیدهای چرب اشباع نشده امگا–۳ در سلا مت و تكامل سیستم عصبی جنین و نیز سلا مت و قدرت بینایی شیرخوار تاثیر زیادی دارد. منبع مهم و اصلی اسیدهای چرب امگا–۳، ماهی و محصولا ت دریایی است. البته سبزی ها نیز حاوی مقداری از این نوع اسیدچرب هستند ولی مقدار آ‌‌ن زیاد نیست.

بنابراین در رژیم غذایی مادران باردار و شیردهی كه از مواد حیوانی (ماهی و محصولا ت دریایی) استفاده نمی كنند مقدار كافی اسیدهای چرب امگا–۳ وجود ندارد. تاثیر دریافت ناكافی اسیدهای چرب امگا–۳ نه تنها در دوران جنینی و شیرخواری بلكه در سنین بالا تر نیز می تواند به صورت اختلا لا ت مختلف در شخص بروز نماید...

برای خواندن بخش دوم- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.

برای خواندن بخش سوم- گیاه خواری در مادران باردار و شیرده- اینجا كلیك كنید.