هفته اول اسفند ماه در کشور با هدف تاکید بر سلامت مردان و حساس سازی مردان جامعه ایرانی برای توجه بیشتر به جنبه های مختلف پیشگیری از مخاطرات سلامت به هفته ملی سلامت مردان ایرانی «سما» نامگذاری شده وهدف آن آموزش و فرهنگ سازی و توجه بیشتر به اهمیت سلامت مردان و ایجاد فرصت کافی جهت انجام فعالیت ها و برنامه های مربوطه در نظر گرفته شده است. به همین مناسبت با دکتر شادی بشارتی گفتگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
با توجه به همزمانی این روزها با هفته سلامت مردان به نظرتان چرا چنین مناسبتی در تقویم بهداشتی ایران تعیین شده است؟
با توجه به این‌که آقایان بیشتر به کار خارج از خانه مشغول‌اند و متاسفانه کمتر به مسائل غربالگری و سلامتی جسمانی اهمیت می‌دهند، این روز برای یادآوری ارزش سلامتی مردان و اقداماتی که برای ارتقاء سلامتشان نیاز است نامگذاری شده است.
چه خطراتی تهدیدکننده سلامتی در مردان است؟
یک سری غربالگری‌ها به صورت مشترک بین زنان و مردان در سنین خاصی انجام می‌شود، مانند کنترل چربی خون شامل کلسترول و تری‌گلیسیرید که در برنامه غربالگری جهانی یک بار در کودکی و شروع غربالگری از۲۰ سالگی برای همگان توصیه می‌شود، غربالگری بیماری دیابت یا همان قند بالا از سن ۴۵ سالگی هر سه سال انجام می‌شود به جز در موارد خاص مانند وزن بالا ( BMI بیشتر از ۲۵ ) به علاوه یک «ریسک فاکتور» دیگر برای ایجاد دیابت مانند فشار خون بالا، چربی خون بالا شامل تری‌گلیسیرید بالا، سابقه بیماری قلبی عروقی، بی تحرکی، سابقه آزمایشات مختل در حد پره دیابتیک (مرحله قبل از ابتلا به دیابت) و ابتلا به ویروس HIV یا همان ایدز که در این موارد غربالگری از سن پایین‌تر آغاز می‌شود، مسئله مهم دیگر فشار خون بالا که قاتل خاموش هم نامیده می‌شود اکثراً به صورت اتفاقی در ویزیت‌های دوره‌ای تشخیص داده می‌شود و در بسیاری از افراد هیچ علامت خاصی ندارد و در زمان تشخیص ممکن است عوارض فشار خون ایجاد شده باشد.
انجام کولونوسکوپی بعد از ۴۵ سالگی جهت غربالگری سرطان‌های روده بزرگ توصیه می‌شود، انجام ورزش و تحرک بدنی منظم به طوری که هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه پیاده‌روی یا ورزش منظم داشته باشند.
استفاده از سیگار و الکل هم بسیار مضر است که باید توسط پزشک معتمد فرد به ترک آن توصیه شود.
خانم دکتر موضوعات روحی – روانی هم بر جسم تاثیر گذار است؛ در آقایان هم این نکته باید در نظر گرفته شود؟
بله اتفاقاً؛ مسئله دیگری که در آقایان اهمیت دارد مسائل روحی و روانی است، متاسفانه این آموزش از کودکی به فرزندان ذکور داده می‌شود که مرد باید محکم و قوی باشد، مرد نباید گریه کند و ... از ابراز مسائل مرتبط با اضطراب و افسردگی به خانواده و دیگران خودداری می‌کند و از آنجایی که بسیاری از بیماری‌ها مرتبط با اعصاب و روان هستند باعث ایجاد علائم جسمی زیادی در فرد می‌شود که با درمان‌های مدیکال بهبود نمی‌یابد.
مورد دیگر رسیدگی به سلامت پوست در آقایان است ظاهراً رسیدگی به سلامت پوست امروزه در مسائل زیبایی پوست خلاصه شده وقتی صحبت از رسیدگی به پوست می‌شود بیشتر توجه‌ها به تزریقات و اقدامات کلینیک‌های زیبایی می‌شود، در صورتی که مسئله مهم‌تر جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نور آفتاب است به همین دلیل به آقایان هم توصیه می‌شود حتماً در طول روز ضدآفتاب استفاده کنند، بهترین محافظت پوستی زمانی حاصل می‌شود که هر دو ساعت یک بار ضد آفتاب تمدید شود، به خالهای موجود در بدن نیز دقت کنید تغییر در تقارن، رنگ، اندازه، زخمی شدن و خونریزی خال نشانه تغییر ماهیت خال است و نیاز به نمونه برداری دارد، در صورت این تغییرات حتما به متخصص پوست برای نمونه برداری مراجعه کنید.
آخرین موردی که در جامعه بسیار رایج است غربالگری سرطان پروستات با آزمایش PSA است با توجه به بررسی‌های زیادی که در این زمینه انجام شده توصیه به انجام روتین این آزمایش در عموم جامعه نمی‌شود این آزمایش بیشتر در افرادی که سابقه سرطان پروستات و یا بیماری‌های پروستات داشته‌اند کمک کننده است و امروزه به عنوان غربالگری استفاده نمی‌شود.
برای دست‌یابی به مواردی که گفته شد چه توصیه‌هایی به آقایان دارید؟
حتما یک پزشک معتمد برای خود انتخاب کنند، ویزیت‌ها یا آزمایشات دوره‌ای را انجام دهند، از غربالگری‌های مرسوم کشوری مطلع باشند، سیگار و الکل را کنار بگذارند، از رژیم غذایی سالم و ورزش کافی استفاده کنند و علائم افسردگی و اضطراب را جدی بگیرند.
