چند سالی است که برخی از جوانان ایرانی ٣١ اکتبر (نهم آبانماه) یکی از مناسبتهای غربیها را جشن میگیرند. شبی از آن جشنهای بیاصل و نسب در سنت و آیین کشورمان که بهنظر میرسد لباسها و گریمهای عجیبوغریبش دل مهمانانش را ربوده تا به این بهانه دور هم جمع شوند و با تقلید از غربیها جشنی که هیچ گونه سنخیت و ارتباطی با فرهنگ ایرانی ندارد را در میان خود و خانوادههایشان جا بیندازند و سیل عظیمی از تصاویر افرادی با لباسها و آرایشهای عجیبوغریب را در اینستاگرام و شبکههای مجازی به راه بیندازند. تصور کنید تمام خانوادههای اروپایی و آمریکایی به هنگام پایان زمستان و فرا رسیدن بهار سفره هفتسین بچینند و دور آن حاضر شوند و سال جدید را تبریک بگویند! شاید عجیب و خندهدار به نظر برسد اما هنگامی که برخی ایرانیها جشن کریسمس، ولنتاین و هالووین برگزار میکنند همینقدر رفتارشان مضحک و نامانوس به چشم میآید.
تاریخچه جشن هالووین
هالووین یکی از جشنهای مذهبی در کشورهای غربی است که مراسم آن در شب ۳۱ اکتبر هر سال برگزار میشود و این روز در کشورهایی نظیر آمریکا، ایرلند، اسکاتلند و کانادا تعطیل رسمی اعلام شده تا همه مردم بتوانند در این جشن شرکت کنند. در این روز مردم لباسهای عجیب و غریب میپوشند و کودکان برای جمع آوری آجیل و شکلات درب خانهها را می کوبند. تاریخچهی این جشن به ۲۰۰۰ سال قبل باز میگردد. شبی که به اعتقاد راهبان شب مقدس نام گرفت و ریشه در آیین و رسوم ساکنان جزایر بریتانیا از جمله ایرلند دارد. این جشن در حقیقت یک جشن مذهبی است و از قرن نهم میلادی رواج پیدا کرده، فردای شب هالووین را روز تمام مقدسین نام نهادهاند و مسیحیان این روز را جشن می گیرند.
راهبانی که این آیین را بنا نهادند، بر این باور بودند که در این شب دروازهی بین دو دنیا گشوده میشود و خدای جهان مردگان همراه با ارواح، اجنه و دیوها به روی زمین میآید. برای همین در این شب مردم با پوشیدن لباسهای ترسناک و کوبیدن بر طبل و اشیایی مثل دیگ و بشقاب و ایجاد صدا، سعی میکنند تا دیو و اجنه را فراری دهند. از دیگر رسوم این شب این است که کدو تنبل تو خالی را برداشته و برای آن دهان و چشم به صورتی ترسناک در میآورند و داخل آن شمعی روشن میکنند که به عنوان فانوس شب هالووین معروف است و جک فانوس نامیده میشود.
هالووین و ارتباط آن با ریشههای شیطان پرستی؛ جشن سنتی یا جنگ با دین و اخلاق؟
"آنتوان لاوی" (Anton Lavey) متولد ۱۹۳۰ مؤسس و کاهن اعظم کلیسای شیطان، نویسنده کتاب "انجیل شیطانی" و بنیانگذار شیطانپرستی لاوینی است. وی در سال ۱۹۶۶ در حالی که سر خود را (به عنوان رسم آئین جدید) تراشیده بود، بنیانگذاری کلیسای شیطان را اعلام کرد، همان سال را سال اول "عهد شیطان" و خود را نیز کاهن اعظم کلیسای شیطان نامید. "لاوی" در کتاب انجیل شیطانی به بیان تعالیم کلیسای شیطان، آئین پرستش، رسوم و تشریفات دینی پرستش شیطان و غیره میپردازد و شیطان را فرمانروای زمین معرفی میکند.جالب اینجاست که روز مرگ "لاوی" با روز مراسم قدّیسین مسیح در قرون گذشته، که اکنون به مراسم "هالووین" تغییرماهیت داده، مصادف شده است.
اکنون دهها سال است که هالووین، به جشنی برای پرستش شیطان، مضحکه کردن دین و مورد اهانت قرار دادن راهبههای مسیحی تبدیل گردیده است.بیقیدی تام جنسی، مصرف موادمخدر و افراط در مشروبات الکلی، از جمله ستونهای شیطانی است که "لاوی" برای اولین بار بنا نهاد. نوع نگاه ضدّدینی و شیطانپرستانه جشنهای "هالووین"، انزجار و مخالفت کلیسا، صاحبان ادیان گوناگون و اخلاقمداران را برانگیخته است. اسقف اعظم، "ولفگانگ هوبر" (Wolfgang Huber) رئیس شورای ایالتی کلیساهای پروتستان آلمان، آداب و رسوم هالووین را "بسیار پوچ" دانسته و میگوید:«هالووین، مثل ویروسی خطرناک از آمریکا آمد و به ما تحمیل شد. بعید میدانم که به این زودیها بتوان به این سرگرمی بیمحتوا پایان داد.»
"لودویگ شیک" (Ludwig Schick) اسقف اعظم شهر بامبرگ آلمان درباره برگزاری جشنهای هالووین به شیوههای امروزی، به پورتال خبری کاتولیکهای جهان گفت:«شیطانگرایی و ارتباط با جن و ارواح در هالووین، باعث نابودی ارزشها میشود. ما نباید اجازه دهیم بیفرهنگی شیطانی، فرهنگ مسیحیمان را له کند. من از تمام خانوادهها، معلّمین مدارس، مسئولان تربیتی و مربیان مهدکودکها میخواهم جلوی جشنهای هالووینی را بگیرند. "جشن قدّیسین" از قرنها پیش در مسیحیت ریشه داشته و قرار بوده پیامهای مهمی مانند کرامت، جایگاه ابدی انسان، مرگ، رستاخیز و غیره را به همکیشان ما انتقال دهد. این اعمال، از وحشت مرگ در دلهای بشر میکاست، اما تفکر هالووین، یک بسته شیطانی است که نگاه نوستالژیک به این جشن را نابود کرده است.»
کلیسای کاتولیک در لهستان نیز با شیطانی خواندن هالووین، در سایت خود نوشت: «ترویج هالووین، جوانان را به فساد میکشاند. ابداعکننده شیطانپرستی مدرن، "آنتون لاوی" شب هالووین را بزرگترین جشن پرستش شیطان میدانست و ما باید نسبت به آداب شیطانی این جشن هوشیار باشیم.»
تبلیغات لباس خون آشامی با گریم جادوگر در ایران!
چند سالی میشود که جشنهای اروپایی در ایران رایج شده به گونهای که برخی از این جشنها از اعیاد ملی و مذهبی خودمان نیز پیشی گرفته و جوانان از چند روز قبل برای این مراسم مذهبی آماده میشوند. شیرینیفروشیها، برخی مزونهای لباس و آرایشگاهها و حتی آژانسهای مسافرتی نیز چند سالی است که در بساط مشتریانشان، کار مهمانان جشن هالووین را هم راه میاندازند.این روزها اگر سری به پاساژهای معروف شهر نیز بزنید جسته و گریخته مغازه هایی را که هالووینی شدهاند و مشغول فروش ماسک و وسیلههای تزئینی برای جشن هالووین هستنند را خواهید دید.
کلام آخر
اصلاً بحث این نیست که جشن هالووین خوب است یا بد؟ یا فلسفه جشن هالووین که در غرب برگزار میشود چیست؟ بلکه بحث این است که چرا باوجود مناسبتهای مختلف ملی و مذهبی، چنین جشنهایی به فرهنگ ایرانی راه پیدا میکند؟ هالووین یک مراسم سالانه مختص غربیها است با کمترین سنخیت با فرهنگ ایرانی به همین دلیل هم رونق آن در بخشی از جامعه باعث ناراحتی سایر ایرانیان شده است. در حالی که انواع و اقسام مناسبتهای تاریخی و ملی و مذهبی با رفتارهای منطبق بر منطق و عقلانیت در فرهنگ ایرانی وجود دارد اما عدهای علاقهمندند همرنگ جماعت غربی شوند و نتیجهاش نیز برگزاری جشنهایی مثل جشن هالووین، جشن طلاق و غیره است.