دکتر صدیقه نوبان
سـنجد
بوی برگ و شكوفه درخت سنجد، محرك عشق و دلباختگی است. نمادی از زایش و تولد و بالندگی و برکت است. سنجد نماد سنجیده عمل کردن است. سنجد را بر این باور بر سفره میگذارند که هرکس با خویشتن عهد کند در آغاز سال هر کاری را با سنجش انجام دهد. سنجیدن نشانه گرایش به عقل و احترام به تفکر و ترویج و خردمندی است.
سنجد شامل مواد قندی گلوکز و شامل مقادیری چربی و مواد پروتئینی نیز است. بدین ترتیب خاصیت غذایی نیز دارد. میوه سنجد بییشتر نقش دارویی دارد و در طب سنتی به عنوان تانن مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند ضد تهوع بوده و برای درمان اسهال مفید باشد.
سمنو
مائده تهیه شده از جوانه گندم كه یادآور بخشی از آیینهای باستانی ایران است. نماد خوبی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان است. سمنو مظهر صبر و مقاومت و عدالت و قدرت است. سمنو سرشار از انرژی بوده و برای درمان کم خونی برای زنان باردار مفید است و ماده مغذی و مفیدی از نظر تامین انرژی و مواد پروتئینی برای کودکان در حال رشد محسوب میشود.
سمنو سرشار از مقادیر زیادی مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، منیزیم، روی و سلنیوم است. این مواد مغذی برای رشد استخوانها و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان و کمخونی به خصوص در زنان باردار و شیرده بسیار مفید است. ویتامینهای B1 B2، نیاسین و اسید فولیک، کاروتن و ویتامینE موجود در سمنو از ابتلا به نوعی کمخونی پیشگیری میکند و کاروتن و ویتامین E نیز از آنتی اکسیدانهای مفیدی هستند که با از بین بردن رادیکالهای آزاد به وجود آمده از متابولیسم مواد غذایی در سلولها احتمال ابتلا به سرطان را کاهش میدهند.
سمنو ماده غذایی بسیار مفید برای ورزشکاران است. اگرچه سمنو در فرهنگ غذایی ایرانیان در ایام نوروز تهیه میشود و در سفره هفت سین قرار میگیرد، اما در نظر گرفتن این منبع مفید انرژی در برنامه غذایی روزمره توصیه میشود.
سیب سرخ
سیب یک میوه بهشتی است و سومین «سینی» است که بر سفره مینهند. سیب نماد سلامتی و عشق میباشد. سیب به دلیل داشتن ویتامینهای گروه B، منیزیم و فسفر دارای اثرات آرام بخش است. مواد مغذی موجود در سیب مانند ویتامینها، مواد معدنی، پروتئین ایجاد انرژی مناسب برای بدن میکند. فیبر موجود در سیب به نام پکتین است که موجب کاهش کلسترول خون میشود.
سیر
سیر نماد مناعت طبع است یعنی انسان باید همواره با قناعت بر جهان بنگرد. با مصرف سیر دستگاه گوارش بیمه میشود. معمولا سیر به عنوان چاشنی و طعم دهنده غذاها مورد استفاده قرار میگیرد. سیر دارای ترکیبات کاهش دهنده فشار خون و کلسترول خون است و با تاثیرگذاری بر تجمع پلاکتها سبب کاهش خطر ابتلا به سرطان به خصوص سرطان معده و روده میشود.
سیر شامل ترکیبات گوگرددار و سولفور میباشد و موجب از بین بردن رادیکالهای آزاد سلولها میشود. برخی نیز سیر را برای بهبود برخی عفونتها و مارگزیدگی استفاده میکنند.
سرکه
سرکه نماد پذیرش ناملایمات و نماد رضا و تسلیم است. واقف بر این نکته هستیم که زندگی پیوسته توام با رنج و مشقت و زحمت است و هیچ انسان متعهد و با مسئولیتی نیست که بدون دغدغه بتواند به زندگی ادامه دهد. خداوند، زمین و آسمان و انسان را آسوده و بیغم نیافریده است و در هر مشقتی که میرسد، حکمتی نهفته است و سرکه گویای تسلیم در برابر حکمت خداوند بزرگ و حکیم است.
سرکه از مواد قندی موجود در گیاهان مانند، انگور، کشمش، سیب و برنج به وسیله تخمیر تهیه میشود. سرکه بیشتر به عنوان طعم دهنده و چاشنی غذا محسوب میشود، اما خواص دارویی نیز دارد. سرکه دارای مقادیری از مواد معدنی و ویتامینها است و اشتها را نیز افزایش میدهد و ایرانیها با استفاده از سرکه انواع ترشیجات را نیز تهیه میکنند.
سپند
سپند یا اسفند، در زمانهای قدیم مقدس بوده و در مراسم نیایشی بکار برده میشده است و دوركننده بیماریها و دافع چشم بد است.
سماق
سماق نماد صبر و بردباری و تحمل دیگران است. صبر به انسان میآموزد که در زندگی، خستگی را باید زدود و کامیابی را باید دریافت. سماق مرهمی برای دردهای رماتیسمی و نقرس است و در طب سنتی از سماق برای بیماریهای رماتیسمی، نقرس و همچنین درمان تهوع و بیاشتهایی استفاده میشود.
سماق دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است و از بروز بسیاری از سرطانها پیشگیری میکند. معمولا میوه سماق را به شکل خشک کرده و کوبیده شده به صورت پودر به عنوان یک چاشنی و طعم دهنده مورد استفاده قرار میدهند. خواص تحریک اشتها، افزایش میل به خوردن غذا، خاصیت دیورتیک و ادرار آور بودن سماق مورد توجه است. سماق به دلیل داشتن تانن که یک قابض میباشد، در بهبود اسهال نیز موثر است.
سایر ارکان هفت سین
قرآن والاترین کتاب مقدس هر آیین در جهان.
تخممرغ با پوست سفید یا رنگی نمادی از نطفه و نژاد است.
ماهی قرمز یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است و وجود آن باعث برکت و باروری میگردد.
سکه طلا و نقره نماد برکت کیسه است.
نقل نمادی از شیرینی و شیرین کامی است.
شیرینی نمادی از شیرین کامی است.
آجیل و انواع مغزها نمادی از ُپر بار شدن و تقویت بدن و برکت سفره است.
انار، پُردانگی انار نشان از برکت و باروری است.
نیز معمول نبوده است، هر چند اخیراً سفره هفتسین در میان زرتشتیان شهرنشین معمول شده است. امروزه، برخی اقلام سفره هفت «سین» فراموش گشته و یا «سین» های آن در برخی خانوادهها جابجا گشته است.