حسین خدنگ
همه چیز برای دختربچهها نخست از یک بازی کودکانه آغاز میشود. دختربچهها خیلی زود میخواهند شبیه مادرانشان بشوند. کفشهای مادرانشان را میپوشند، روبه روی آینه مینشینند و با لوازم آرایش صورت و دستها و پاهایشان را رنگ میزنند.
خیلی از ما این تقلیدها را دیدهایم و به این شیرین کاریهایشان خندیدهایم اما هیچکدام باور نکردهایم این بازی در آینده نزدیک تا چه حد برایشان جدی و واقعی میشود.
بازی کودکانهای که این روزها با کاهش سن آرایش و استفاده از لوازم آرایشی در ایران به زیر 14 سال از دختربچههای ایرانی زنانی با صورتهایی آرایش کرده میسازد.
کودک - زنانی که با تب تند خرید لوازم آرایشی ایران را به رتبه دوم خاورمیانه و رتبه چهارم دنیا رسانده اند.
این خبر را چندی پیش حسین نورالدین حاج حسینی در حاشیه برگزاری جشنواره، همایش ملی و نمایشگاه سلامت، بهداشت و زیبایی کشور در شرایطی اعلام کرد که تا پیش از این در نبود آمارهای رسمی تا پیش از این آمارهای نهادهای ناظر بین المللی، ایران را دومین مصرف کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین واردکننده لوازم آرایشی در جهان عنوان میکردند.
طبق این آمارها که از سوی برخی از نهادهای رسمی کشور نیز تایید شده است 17 میلیون زن ایرانی هر ساله 10 تریلیون و 200 میلیارد تومان برای خرید لوازم آرایشی هزینه میکنند!
این در حالی است که بین 80 تا 90 درصد بازارهای لوازم آرایشی ایران در اختیار چین، ترکیه و تایلند قرار گرفته است و این کشورها هر ساله میلیونها دلار از صادرات لوازم آرایشی بهداشتی به ایران سود میبرند!
برخی آمارهای حکایت از آن دارد که زنان ایرانی بزرگترین مصرف کنندگان لوازم آرایشی غیراصل هستند و این محصولات با نام برندهای معروف آمریکایی و اروپایی عرضه میشوند، اما در چین و کشورهای دیگر ساخته میشوند.
نکته جالب این است که در این سه کشور علاوه بر تولیدات خود، برندهای معروف خارجی در این زمینه به صورت تقلبی ساخته شده و به بازارهای ایران فرستاده میشوند!
بر اساس آخرین ارقام، هر ساله 850 میلیون دلار لوازم آرایشی قاچاق وارد کشور شده، در حالی که سهم واردات قانونی لوازم آرایشی تنها 150 میلیون دلار است!
در این بین برخی از بانوان ایرانی به دلیل علاقه زیاد به لوازم آرایشی و ارزان از نسخه تقلبی برندها استقبال میکنند و همین مساله باعث بروز انواع و اقسام بیماریهای پوستی شده است.
*تزریق روزانه 9 کیلوگرم سم به زنان ایرانی!
کارشناسان بر این باورند که در ایران به دلیل افزایش مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی روزانه 9 کیلو انواع مواد سمی از طریق پوست وارد بدن میشود.
این در حالی است که سن مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران خیلی پایین است و ادامه این روند در جامعه فاجعهای بزرگ را برای نسل آینده به همراه خواهند داشت چون سن استفاده از لوازم آرایشی در جامعه ایران به 14 سال رسیده و برای تامین بازار مصرف ایران سالانه 850 میلیون دلار لوازم آرایشی قاچاق وارد کشور میشود که گاه بدون هیچگونه نظارت کیفی در بازارها به فروش میرسند!
بنا به اعتراف مسوولان بازار اکنون بیش از 80 درصد از لوازم و کالاهای آرایشی در ایران به صورت قاچاق از طریق مرزهای شرقی و غربی وارد ایران میشوند و آن دسته از این لوازم که دارای مارکهای معروف اروپایی یا آمریکایی هستند تقریبا همه قلابی بوده و به طرز ماهرانهای در چین، تایلند و ترکیه جعل و روانه بازار ایران میشوند.
با توجه به کاهش سن آرایش در کشور و رتبه بالایی که در مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در دنیا داریم، میبایست به گونه ای برنامه ریزی و رفتار کرد که به سمت اصلاح روشهای استفاده از این قبیل محصولات رفت.
آمارها نشان میدهد سرانه مصرف لوازم آرایشی در بین زنان ایرانی 5 برابر زنان در منطقه خاورمیانه است و این سرانه بالا بازاری سودآور برای قاچاقچیان به وجود آورده است به گونه ای که بیش از 80 درصد از محصولات موجود در بازار کشور به صورت قاچاق و از مجاری غیر رسمی وارد کشور میشود که یکی از مهمترین علتهای آن وجود تعرفههای گمرکی بالا است.
در این راستا ابوترابی رییس اتحادیه واردکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی با بیان اینکه سالهاست با وزارت بهداشت، صنعت، معدن و تجارت و گمرک برای کاهش تعرفهها مذاکره میکنیم، تاکید دارد که جلوی قاچاق را بجز نظام تعرفهای به هیچ شکل دیگری نمیتوان گرفت چراکه در قاچاق باید سود قاچاقچی را کاهش و ریسکش را افزایش داد.
وی ضمن گلایه از اینکه 30 درصد عوارض میدهیم و بعضا نیز چند ماه برای ترخیص اجناس خود معطل میشویم، میگوید: این در حالی است که در حال حاضر قاچاقچیها کالاها را با هفت الی هشت درصد از سود میگیرند و در تهران 48 ساعته تحویل میدهند.
بنابراین باید تعرفه را کاهش داد تا برای قاچاقچی صرف نکند. بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته بیش از 10 هزار تن لوازم آرایشی و زیبایی و بهداشتی به ارزش حدود 50 میلیون دلار به کشور وارد شده است که نسبت به سالهای قبل افزایش داشته است.
به نظر میرسد نسبت واردات ثبت شده مواد آرایشی و بهداشتی به کل واردات رقمی بسیار متفاوت است.
از سوی دیگر عمده لوازم وارد شده از کشورهای فرانسه و ترکیه بودهاند و چین سهم زیادی از این واردات ندارد در حالی که بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی موجود در بازار در حال حاضر چینی است و از این کشور وارد میشود.
به این ترتیب بخش اعظمی از واردات این لوازم در کشور قاچاق است که مشخص نیست از چه سطح کیفی برخوردار است و در مقابل عدهای از پزشکان معتقدند که برخی از این مواد تاثیر بسیار بدی روی پوست و ایجاد بیماریهای پوستی دارند.
بر اساس پژوهشهای موسسه تحقیقاتی امتیبی 296 عارضه در کمین کسانی است که مواد آرایشی بهداشتی تقلبی را استفاده میکنند.
کلروفومها، پارابنها و فرمالدئید از مهمترین مواد شیمیایی است که در لوازم آرایشی استفاده میشود و این مواد پتانسیل بالایی برای ایجاد بیماریهای پوستی ایجاد میکنند؛ به طور کلی این مواد شیمیایی در اثر استفاده زیاد سبب تضعیف شدید پوست در مقابل بیماریها شده و فرد را در معرض پیری زودرس قرار میدهند!
*مرگ تدریجی بخاطر یک پوست آرایش شده!
به عقیده کارشناسان مصرف بالای لوازم آرایشی در کشور، باعث شده تا شاهد عرضه برندهای تقلبی داخلی و حتی وارداتی از کشور چین به بازار ایران باشیم.
بعضی مواد آرایشی دارای مقادیری مواد روغنی غیر مجاز هستند که باعث بروز آکنه در پوستهای مستعد میشوند. این مواد روغنی در لوازم آرایشی غیر استاندارد به میزان بسیار بالاتری وجود دارد، به همین دلیل ایجاد جوشهای سرسیاه و آکنه از عوارض استفاده از لوازم آرایشی غیر مجاز و قاچاق است.
استفاده کنندگان این نوع فرآوردهها باید خطرات و عوارض مصرف محصولات قاچاق و تقلبی را جدی بگیرند، زیرا نه تنها ترکیبات آنها نامعلوم است، بلکه آلودگیهای زیادی در آنها مشاهده شده است که خطرات زیادی از قبیل حساسیت پوستی، کچلی، آکنه شدید و صدمات کبدی جبران ناپذیری در بدن مصرفکننده ایجاد میکند.
دکتر مریم صفوی، متخصص پوست در این زمینه میگوید: با توجه به وجود بیش از 800 ترکیب شیمیایی دارای سمیت عصبی در مواد آرایشی و عطرهای صنعتی، استفاده مداوم از اینگونه لوازم آرایشی موجب جذب سالانه دو کیلو و 500 گرم مواد شیمیایی به بدن میشود که سلامتی مصرف کننده را تهدید میکند.
وی با بیان اینکه تحقیقات نشان میدهد که استفاده از مواد آرایشی قاچاق و تقلبی باعث افزایش رشد سلولهای سرطانی میشود، تاکید میکند که ترکیب شیمیایی استفاده شده در اینگونه مواد مانند مواد محافظ از جمله مواد پارابنها و فتالاتها ارتباطی مستقیم با رشد تومورهای سرطانزا به ویژه تومورهای سرطان سینه دارند.
این متخصص پوست با اشاره به اینکه آزمایش روی محصولات 33 شرکت تجاری تولیدکننده رژ لب نشان داد که 61 درصد از این محصولات میزان بالایی سرب دارند، میافزاید: سرب مادهای سمی است که مهمترین اثرش را بر سامانه اعصاب میگذارد و آلودگی آن در دراز مدت، سبب کاهش یادگیری، دشواری در زبان آموزی و ایجاد اختلالات رفتاری در افراد میشود.
صفوی با اشاره به اینکه زنان باردار و کودکان از آسیبپذیرترین گروهها در برابر آلودگی با سرب به شمار میروند، میگوید: این ماده به راحتی از جفت عبورکرده، وارد مغز جنین میشود و از رشد و تکامل طبیعی آن جلوگیری میکند.
جامعه شناسان با هشدار نسبت به افزایش استفاده از لوازم آرایشی در میان جوانان معتقدند بررسیها نشان میدهد سن استفاده از مواد آرایشی به دوران راهنمایی رسیده است.
بر اساس آموزههای علوم اجتماعی جوانانی که از آرایشهای غلیظ و افراطی استفاده میکنند به نوعی دچار " آنومی اجتماعی " یعنی فروریختگی ارزشهای فرهنگی، اعتقادی، دینی و هنجارهای اجتماعی شدهاند.
محققان در یک تحقیق پژوهشی با بررسی 1500 زن و 100 مرد دریافتند 70 درصد دخترها از سن 11 سالگی و 54 درصد پسرها از سن 16 سالگی تمایل دارند تا خود را آراسته کنند.
در این میان کشورهای توسعه یافته و کشورهای آسیایی در شمار بیشترین مصرف کنندگان لوازم آرایش هستند و گزارشها نشان میدهد در کشورهای آسیایی دختران به شدت تمایل به چهره آرایی دارند و گروه سنی 15 ساله یکی از مشتریان لوازم آرایشی است.
هر ساله نوجوانان دختر با نرخ نزدیک به شش درصد در سال به سن جوانی رسیده و وارد بازار مصرف لوازم آرایش کشور با 2 میلیارد دلار هزینه سالانه میشوند و در حال حاضر جمعیت 17 میلیون نفری زنان ایرانی 29 درصد و به عبارتی 2/1 میلیارد دلار از بازار 7/2 میلیارد دلاری خاورمیانه را به خود اختصاص دادهاند.
*واردات 2 میلیارد دلاری لوازم آرایشی!
بر اساس آمارهای رسمی سهم ایران از بازار لوازم آرایشی در خاورمیانه 2 میلیارد و یک صد میلیون دلار است که این یعنی 30 درصد بازار فروش این لوازم به ایران تعلق دارد!
البته موسسه تحقیقات بینالملل در لندن این رقم را در ایران 5 میلیارد دلار اعلام کرده است!
به گزارش ایسنا، واردات رسمی این محصولات سال گذشته کمتر از 50 میلیون دلار بوده است. از سوی دیگر آن دسته از این لوازم که دارای مارکهای معروف اروپایی یا آمریکایی هستند تقریبا همه قلابی بوده و به طرز ماهرانهای در چین، تایلند و ترکیه جعل و روانه بازار ایران میشوند. ایران دومین کشور مصرفکننده لوازم آرایشی در خاورمیانه و هفتمین کشور در جهان است.
این خبر زمانی از اهمیت دو چندان برخوردار میشود که بدانیم زنان ایرانی به نسبت زنان خاورمیانه به میزان 2/1 میلیارد دلار از بازار 7/2 میلیارد دلاری فروش لوازم آرایشی در خاورمیانه را در اختیار دارند و به عبارتی خریدار یک سوم لوازم آرایشی در بازار خاورمیانه هستند.
بر اساس این آمار ارزانترین این محصولات از چین با قیمت هر کیلو 5 دلار و گرانترین آن از ایتالیا و با قیمت هر کیلو 58 دلار وارد شده است، همچین متوسط قیمت گمرکی فراوردههای واردتی برای آرایش لب حدود 12 دلار برای هرکیلوگرم است.
همچنین فهرست اقلام وارداتی گمرک در فصل بهار نشان میدهد که در این مدت نزدیک به 41 تن «لوازم ارایشی تحت عنوان فراوردههای آرایش چشم» از کشورهای چین، آلمان، امارات، ایتالیا، ترکیه، کره، فرانسه و هلند وارد ایران شدهاست که مجموعا واردات این نوع کالای آرایشی برای کشور نزدیک به 765 هزار دلار ارزبری داشته است.
ارزش ریالی واردات لوازم آرایشی چشم از این کشورها برای ایران چیزی حدود دو میلیارد دلار بوده است و بر این اساس بیشترین حجم این نوع لوازم آرایشی نیز از ترکیه به کشور وارد شده است.
*آخر بازی!
طبق آمارهای موجود زنان از 20 نوع لوازم آرایش استفاده میکنند، که در این مواد بیش از 800 نوع ترکیب و عنصر شیمیایی و عصبی بکار رفته است که انباشت این محصولات و ورود مواد زیان آور آنها به خاک و آب میتواند عوارض غیر مستقیمی داشته باشد که تا کنون کمتر توجهی به آن شده است.
بی شک در سالهای اخیر و با رشد بیش از پیش استفاده از لوازم آرایش مشکلات فراوانی برای بسیاری از زنان پیش آمده است که آنان را در زمره کسانی قرار داده که حالا پشیمان هستند از بازی کودکانهای که سالها قبل به تقلید از بزرگترها آغاز کردهاند.