به قلم : محمد رضا دژکام ، روان شناس و مشاور خانواده
تحریریه زندگی آنلاین : در جامعه مدرنتیه امروزی که همگان دم از روشنفکر بودن می‌زنند، گاهگاهی در برخی از اقشار جامعه چه قشر متوسط، چه قشر مرفه و چه افرادی که به اصطلاح تحصیل کرده هستند، برخوردها و واکنش‌هایی را می‌بینیم که شاید به جرأت بتوان گفت که تأسف و تأثر همگان را بر می‌انگیزد! آری سخن از دعواهای زن و شوهری و به نوعی رفتارهای غیر عادی و خارج از مقوله رابطه زناشویی است که حتی به خشونت نیز گاهی منجر می‌شود. بررسی این موضوع و شناخت علل و عوامل پیدایش، گسترش و شیوع و نیز توصیه‌ها و راهکارهای روان‌شناسی برای برطرف کردن این مقوله، موضوع این نوشتار است که امیدوارم مورد پسند شما خوانندگان خوب قرار بگیرد.
نشانه‌هایی از این که چگونه یک دعوا و مشاجره بین زن و شوهر به وجود می‌آید!
دعوا قبل از این‌که بین زن و شوهر علنی و اشکار شود، مدت‌ها در درون کسی که فعلاً آن را ابراز می‌کنند، پیدا کرده است. این احساسات منفی در طول زندگی مشترک فرد آشکار و پنهان، شدید و خفیف وجود داشته است و هر وقت شرایط اقتضا کرده آن را بر سر کسی خالی کرده است.
فراموش نکنیم که دعواهای زن و شوهرها، اغلب به یک دعوای خانوادگی تبدیل می‌شود که متأسفانه بدرفتاری با فرزندان از مهم‌ترین نتایج سوء آن است! این رفتار که بیشتر بر پایه سلطه مرد بر زن است، به شدت بچه‌ها را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد. آن‌ها علاوه بر احساس ناامنی، خشم و ترهم، خود را در بن‌بست عاطفی می‌بینند، زیرا مجبورند از یکی از والدین طرفداری کنند و به این ترتیب در عمق روح خود از عدم وفاداری به دیگری احساس گناه می‌کنند!
علت شروع دعوای زن و شوهر چیست؟
علت شروع یک دعوای زن و شوهری، اغلب موضوعی بسیار پیش پا افتاده و کوچک که در ظاهر علت آن محسوب می‌شود. اما به واقع نقش جرقه کوچکی را دارد که آتش آماده را به هیزیم‌هایی که از مدت‌ها و حتی سال‌ها قبل جمع شده‌اند را می‌رساند! به همین دلیل وقتی یکی از دو طرف دعوا، بیهوده خود را مسئول شروع آن می‌داند، به نوعی در آن مشارکت فعالانه دارد. مشارکتی که همیشه به ضرر او (چه زن و چه شوهر) و خانواده او تمامی خواهد شد.
بیشتربخوانید:
10 راهکار عالی برای آرام کردن همسر عصبانی
ویژگی‌ها و شرایط مشترک در همه دعواهای زن و شوهری:
برای ایجاد و پیدایش اختلاف، مشاجره و دعوا و تداوم آن بین زوج‌ها چند شرط احساس لازم است:
* دلیل شروع دعوا: این عامل اغب اوقات در شرایط و اوضاعی معمولی و پیش پا افتاده شروع می‌شود. در واقع عامل دعوا از کوچک‌ترین بهانه‌های می‌تواند برای روشن کردن آتش خشم خود استفاده کند! هیچ عذر و بهانه‌ای را نمی‌پذیرد و بی‌محابا حمله می‌کند.
همکاری ناآگاهانه و بی‌دلیل اطرافیان: این همدستی اغلب بیانگر دو نوع راهکاری است که همدستان در پیش می‌گیرند:
الف) یا با جانب‌دای غلط به کمک یکی از طرفین می‌آیند، یا در نقش ناجی زوج عمل می‌کنند. عکس‌العمل اشتباه این اطرافیان اغلب باعث می‌شود تا یکی از زوج‌ها، احساس تنهایی، عدم درک دیگران، دلسردی و یأس و ناامیدی و احساس حقارت در خود نماید و به این نتیجه برسد که روی هیچ کمک فرد دیگری نباید و نمی‌تواند حساب باز کند.
عامل مشاجره و دعوا: شخص (زن یا شوهر) است که قادر نیست بدون دعوا، خشم و عصبانیت خود را فرو بنشاند. او ناتوان از درمیان گذاردن احساسات خود برای جلب همدردی و درد و دل کردن است. تنها راه استفاده
ابزار خشم، لحن تند و آزار دهنده همراه با کینه و نفرت، اتهام و توجیه است!
آمارها چه می‌گویند؟!
آمارها به ما نشان می‌دهند که 95 درصد عامل خشونت، دعوا و مشاجره‌های خانوادگی زن و شوهرها، «مردان» هستند! بعضی مطالعات و تحقیقات بیووژیکی و روان‌شناختی، علت را به میزان آندروژن بالا در بدن مردان نسبت داده‌اند! آن‌ها ادعا می‌کنند که آندروژن، هورمون، تهاجم و تمایل، به مقدار زیاد در بدن مردان ساخته می‌شود و همین دلیل توجیه کننده رفتار تهاجمی و پرخاشگرایانه آن‌هاست!
توصیه‌های کاربردی روان‌شناسی برای دعواهای زن و شوهری و عوامل ایجاد کننده آن:
همواره درصدد کشف علت رفتار و اعمال خود باشید: یعنی اتفاقی را که هم‌اکنون و همین‌جا افتاده را بی‌چون و چرا قبول نکنید! بهتر است نگاه دوباره‌ای به خود، گذشته و درون کودکی خود بیندازید.
بیشتربخوانید:
شیوه مدیریت همسران بدخلق
همواره نصیحت مادر بزرگ‌ها و پدزبزرگ‌ها را به یاد داشته باشید: با خبر شدن مهم است، اما کافی نیست!
از دام رفتارها و توصیه‌های خود فریبانه خارج شوید: متهم کردن دیگران و متهم و سرزنش کردن خود را کنار بگذارید.
در صورت ضرورت از مشاوره‌های گروهی یا فردی توسط مشاوران خانواده بهره‌مند شوید: در کلاس‌های مشاوره روابط خانوادگی، زناشویی و نوع برخورد با همسر شرکت کنید و پرسش‌های خود را از روان‌شناسان و مشاوران خانواده که در این حوزه تخصص، مهارت و دانش کافی دارند، سودمند شوید.
راهکارها و توصیه‌های طلایی روان‌شناسی برای بهبود بخشیدن بر روابط زناشویی و طولانی نشدن دعوای زن و شوهری:
به‌خاطر داشته باشید که یک رابطه صمیمی عاشقانه، بر مبنای وفاداری و گذشت دو طرف (زن و شوهر) شکل می گیرد
مراقب باشید و اجازه ندهید فرد سومی درباره شما، زندگی‌تان و اتفاقاتی که در رابطه‌تان می‌افتد، حرفی بزنی.
توجه داشته باید که در ریسمان یک رابطه زناشویی موفق و بادوام، همیشه دوسر دارد.
تردید و آشفتگی بین احساس و روابط را طولانی نکنید.
احترام و رعایت اصول ارتباطات زناشویی، خانوادگی و دوستانه را جدی بگیرید.
یاد بگیرید نیاز و آرزو را با یکدیگر اشتباه نگیرید.
به یاد داشته باشید که در یک رابطه زناشویی با دوام 4 رکن اساسی باید همیشه وجود داشته باشد.
الف) احترام ب) اعتماد ج) تعهد د) صمیمیت
بیشتربخوانید:
سیاست های زنانه در همسرداری
کلام پایانی روان‌شناس :
آنچه به زن و شوهرهای سرزمین مادری‌ام می‌توانم بگویم این که در زندگی زناشویی گاهگاهی چالش‌هایی ایجاد می‌شود که یا خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ندانسته باعث خلق آثاری مهلک و مخرب می‌گردد! آنچه در این بین می‌توان راهگشا باشد این است که دو طرف این چالش یا به عبارت بهتر زن و شوهر، باید مهارتهای زندگی زناشویی را بدانند. نحوه‌ی درست مدیریت، کنترل خشم و عصبانیت و جلوگیری از پیامدهای منفی، تلخ و گزنده یک مشاجره، را بایستی بیاموزند این که جریان زندگی به‌خاطر یک اتفاق یا رویکرد کوچک تبدیل به میدان جنگ و نبرد نشود ! ز ن و شوهر ایرانی باید بدانند که زندگی مشترک همواره در شرایطی اتفاقاتی را با خود به همراه دارد که شاید آستانه تحمل دو طرف را می‌خواهد بیاموزد! این که دعوا گزینه انتخابی زن یا شوهر یا هر دو باشد، قشنگ نیست. این که یاد بگیریم به جای گزینه «دعوا» از گزینه «صحبت و گفتمان» بهره بگیریم قابل تحسین و تمجید است. نحوه برخورد و نگاه به آینده و اهداف از پیش تعیین شده در زندگی زناشویی باعث خواهد شد که زن و شوهر، به جای این‌که شمشیر را از رو ببندد و مشاجره و دعوا و خدایی ناکرده خشونت را انتخاب کنند، زیبنده انسان مدرنیته امروزی نیست! نه! امیدوارم و توصیه می‌کنم که زن و شوهرهای این مرز و بوم، اندکی صبر، گذشت، حوصله، مهربانی، هم‌دلی و هم‌کلامی را جایگزین رفتارهای غلط به جا مانده از روزگاران قدیم کنند و در کنار هم با هم و برای هم به آینده‌ای روشن و همواره با عشق و مهربانی نگاه کنند.
در پایان شمارا به مطالعه کتاب «بیا با هم عاشقانه زندگی کنیم!» نوشته محمدرضا دژکام که توسط «نشر دنیس» منتشر شده است دعوت می‌کنم.
