به قلم :محمد رضا دژکام؛ روان شناس ، مشاور ازدواج و خانواده
تحریریه زندگی آنلاین : يكي از مقوله هايي كه بسيار در مورد آن گفته و نوشته شده بحث (( حسادت )) است . متأسفانه اين واژه ، گاهگاهي آن چنان تأثيرات منفي بر زندگي آدميان به جا مي گذارد كه ديگر از ياد بردن پيامدهاي آن به اين آساني نيست !
اين رفتار ، به نوعي در همه انسان ها البته با شدت و ضعف خاصي وجود دارد و هيچ كس نمي تواند منكر آن شود حال مي خواهيم در اين مقاله ، درباره ي حسادت و تأثير آن در زندگي زناشويي با شما خوبان هميشگي شخن بگوييم .
تعريف حسادت از نگاه روان شناسي
حسادت نوعي اختلال رفتاري در كودكان ، نوجوانان و حتي بزرگسالان است و در اكثر موارد زماني رخ مي دهد كه رقابت و چشم و هم چشمي در ميان باشد . اين واكنش از 1 تا 5 سالگي طبيعي تلقي مي شود و در بزرگسالي حالت اختلال رفتاري و رواني به خود مي گيرد .
بیشتر بخوانید:
راز داشتن یک زندگی عاشقانه فاش شد!
اشتباه در انتخاب همسر چه دلایلی دارد؟
حسادت و رابطه ي آن با زندگي زناشويي
اگر شما ديگر علاقه اي به همسرتان نداشته باشيد و براي رابطه تان ارزشي قائل نباشيد ، در اين صورت به هيچ گونه تهديدي در اين رابطه حسادت نخواهيد كرد . اما اگر رابطه تان براي شما اهميت داشته باشد و خود را به آن متعلق بدانيد ، هر خطري را تهديد آميز تلقي مي كنيد و در برابر آن حسادت از خود نشان خواهيد داد .
حسادت مي تواند افراد را مجبور به انجام كارهايي كند كه پيش از اين هيچ وقت انجام نداده اند ! مانند جاسوسي طرف مقابل يا اقدام به ضرب و شتم عامل تهديد و يا حتي كشتن او !
ويژگي هاي رفتاري و شخصيتي افرادي كه حسادت در زندگي زناشويي شان وجود دارد
بسياري از اوقات ، كساني كه با بحران حسادت دست و پنجه نرم مي كنند ، احساس مي كنند كه عقل شان را از دست داده اند !
گاهي اوقات آن ها در نتيجه همين احساسات اقدام به كارهاي عجيب و غريب و حتي خشونت آميز مي كنند . حسادت يك مشكل شايع در روابط زناشويي زوج ها از نگاه روان شناسي محسوب مي شود.
زن يا شوهري كه از شدت حسادت ، آرامش نداشته و همواره بي قراري در رفتارش ديده مي شود ، احتمالا” شخصي كاملا” ناراضي ، ناخشنود و نگران است كه در زندگي زناشوي با همسرش همواره به مشكل بر مي خورد و با يكديگر رابطه اي خوشايند و مطلوبي ندارند .
حسادت معمولا” به خودي خود ، يك هيجان ساده با شمار نمي رود ، بلكه معمولا” با اضطراب شديدي همراه است . علاوه بر اين افكار و اعمال وسواسي ، خشم ، پرخاشگري و شرايط ابتلا به اختلال هاي دو قطبي و افسردگي در افرادي كه حسادت در زندگي زناشويي شان حكمفرماست ، به وضوح ديده شده و مي شود . اين ها از جمله فرايندهايي است كه از بعد روان شناسي مي تواند همراه با حسادت بروز نمايد . اساسا” افرادي كه ابتلا به حسادت دارند ، براي حفظ موقعيت ، امنيت و رضايت خويش ، شرايطي را تعيين مي كنند ! آنان اين گونه تصور مي كنند كه بايد همسرشان را از آن خود سازند !
بیشتربخوانید:
حسادت چه بلایی سر زندگی مشترک می آورد؟
پيامدها و رهاوردهاي ناشي از حسادت در زندگي زناشويي
در رابطه اي كه بر پايه ي اعتماد و امنيت بنا شده است ، حسادت مي تواند نقش (( يادآور )) را ايفا كند و به طرفين متذكر شود كه تا چه حد براي يكديگر اهميت قائل هستند ! ولي در واقع حسادت به طرفين يادآوري مي كند كه رابطه شان چه امنيت و اهميتي به زندگي زناشويي شان بخشيده است !
از سوي ديگر ، وقتي حسادت مشكلي پايدار و هميشگي و دائمي است در آن در آن صورت احساس امنيت و اعتمادي كه زير بناي هر رابطه ي زناشويي است را مورد تهديد قرار مي دهد .
بنابراين درگيري هميشگي با حسادت اين مكان را دارد كه باعث از پا افتادگي جسماني و رواني زوجين شود و در نتيجه منجر به دل زدگي از روابط زناشويي مي گردد . اينك با اين توضيح ، به پيامدها و رهاوردهاي ناشي از حسادت در زندگي زناشويي به طور مختصر مي پردازيم :
1 – اضطراب و افسردگي
معمولا” اختلال هاي اضطراب و افسردگي در افرادي كه حسادت در وجودشان رخنه كرده به وجود مي آيد و به خاطر داشتن يك سري افكار غير منطقي و ناراحت ، خشم در اين افراد ، پديده اي پايدار شده و در صورت عدم بروز ، منجر به افسردگي و اضطراب دائمي مي شود .
2 – شخصيت پارانوئيد ( سوء ظن داشتن و بدبين شدن )
با توجه به اينكه خيانت همسر در ذهن افرادي كه حسادت در آنان حاكم شده است و با عنايت به اينكه حساسيت بيش از حد آنان به اين موضوع حس كنجكاوي آنان را بر مي انگيزد ، بنابراين بايد چنين بيان كرد كه شكل گيري شخصيت بدبينانه و داشتن سوء ظن ، بدبيني ، شكاك شدن و ساير تصوراتي كه شايد وجود خارجي نداشته باشند ، در اين افراد شكل مي گيرد .
3 – نياز و احتياج شديد به عاطفه و محبت
افرادي كه حسادت در شخصيت آنان جا افتاده ، اساسا” به مانند يك كودك ، نياز شديدي به كسب محبت ، عشق ، صميميت و عاطفه از همسرشان دارند تا شايد بدين شكل اين خلاء عاطفي احساسي خود را پر نمايد .
4 – يأس ، نا اميدي ، خشم و دلسردي
يأس ، نا اميدي ، دلسردي ، خشم ، كينه ، عصبانيت ، كدورت و ..... از جمله ويژگي هاي پاسخ هاي حسادت آميزي است كه ريشه در افكار غير منطقي و غير اخلاقي دارند . بنابراين چنين طرز نگرشي ، هميشه فردي كه با حسادت دست و پنجه نرم مي كند را نگران و آشفته و هراسان نموده و آرامش خاطر و حتي روح و روان را از او دور مي سازد .
5 – خسته شدن و پريشان حالي همسر
اين مقولخ بيش از ساير موارد مي تواند باعث پيدايش مشكلات در روابط زناشويي شود . كنار آمدن با رفتار خوشايند همسر در ابتداي امر شايد قابل توجه باشد ولي به مرور زمان اين پديده به وقوع مي پيوندد و باعث خستگي روحي رواني و آشفتگي و پيدايش نابساماني و پريشان شدن همسر فرد حسود مي گردد .
شايد به جرأت بتوان گفت كه فردي كه حسادت دارد ، همسر خويش را بسيار محدود كرده و تمام رفتارها و برخوردهايش را زير نظر دارد تا اينكه سرانجام همسر وي از اين گونه رفتارهاي او به ستوه مي آيد و خسته و آزرده خاطر مي شود !
روش هاي رفتاري برخورد با افرادي كه حسادت در زندگي زناشويي شان وجود دارد :
1 – تغيير دادن افكار ، عقايد و باورهاي غير منطقي و غير اصولي .
2 – توصيه و سفارش به صبر و تحمل بيشتر در قبال رفتار فردي كه حسادت دارد .
3 – آموزش دادن به همسر فردي كه حسادت دارد .
4 – نشان دادن پيامدها و رهاوردهاي منفي ناشي از حسادت .
5 – جانشين نمودن رفتارهاي ديگري به جاي حسادت در افراد .
6 – از بين بردن نياز وابستگي داشتن به ديگران .
7 – به كار گيري روش هاي درماني شناختي ( شناخت درماني ) در جهت رفع اين مشكل .
8 – توجيه كردن افراد حسود مبني بر اينكه مي توانند حسادت خود را تحت كنترل خويش در آورند .
و كلام آخر
اميدواريم روزي فرا برسد كه ديگر شاهد پيدايش ، گسترش و دامن گير شدن اين قبيل رفتارها در زندگي زناشويي زوج هاي جوان اين مرز و بوم نباشيم به اميد آنكه پيوندهاي سبز كه از ابتدا با سبزي فصل بهار آغاز مي شوند همچنان پايدار و استوار ، بهاري بمانند و هيچ پديده اي از جمله حسادت ، خيانت ، بدبيني و ...... در زندگي زناشويي نبينيم و شاهد گسترش اعتماد ، اعتقاد ، اطمينان و خود باوري و ديگر باوري در بين زن و شوهرها باشيم .
