به قلم : هلیا قویمی
تحریریه زندگی آنلاین : آمارهای جهانی نشان داده که ایران یک کشور با میانگین سنی بالا است و این امر اهمیت وجود برنامه‌ریزی برای بازنشستگی و سرمایه‌گذاری سالمندان را دوچندان کرده است. برنامه‌ریزی بازنشستگی فرآیند تصمیم‌گیری در مورد اهداف بازنشستگی شما و اقدامات و تصمیماتی است که باید برای به ثمر رسیدن این اهداف انجام دهید. این فرآیند شامل تخمین هزینه‌ها، روش‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و شناسایی منابع درآمد بالقوه بازنشستگی است. امور مالی آینده شما، هدف برنامه‌ریزی بازنشستگی شمارا تعیین می‌کند و اهمیت این فرآیند تصمیم‌گیری را برای شما شفاف می‌کند. در این مقاله نحوه ایجاد یک برنامه‌ریزی مناسب برای دوران شیرین سالمندی را توضیح داده‌ایم.
بیشتربخوانید:
پاتوقی برای دورهمی های بازنشستگان
هدف مشخص برای برنامه‌ریزی بازنشستگی سالمندان
در ابتدا شما به یک نقشه راه مشخص ازآنچه می‌خواهید به دست آورید، نیاز خواهید داشت. برای این کار می‌توانید با یک برنامه‌ریز مالی کارکنید تا در این امر به شما مشورت دهد و راهنمای شما در این مسیر باشد. عواملی که تعیین می‌کنند ارقام پس‌انداز و سرمایه‌گذاری شما چقدر بالا یا پایین است شامل: نوع سبک شما برای زندگی، کارهایی که علاقه‌مند هستید در دوران بازنشستگی انجام دهید و در آخر اینکه دوست دارید در چه سنی بازنشسته شوید.روش‌های مختلفی برای محاسبه رقم پس‌انداز شما وجود دارد. برخی از برنامه‌ریزان مالی توصیه می‌کنند که از قانون ۲۵درصد استفاده کنید. بدین معنا که ۲۵درصد از درآمد سالیانه خود را برای اهداف سالمندی پس‌انداز کنید. به‌عنوان‌مثال؛ اگر در حال حاضر ۹۰ میلیون در سال درآمد و هزینه شما است باید ۲۵درصد از آن را محاسبه کرده و پس‌انداز کنید. بنابراین به مبلغ ۲۲ میلیون خواهید رسید. از موارد منفی این روش می‌توان به افزایش هزینه سالانه اشاره کرد. می‌توان افرادی را به یاد آورد که مبلغی را برای پس‌انداز کنار گذاشته و باقی‌مانده پول را به‌طور کامل خرج می‌کنند، در انتها با مقدار زیادی بدهی مواجه خواهند بود که هیچ راهی برای گریز از آن پیدا نکرده‌اند. علاوه بر آن ممکن است که هزینه‌های شما پس از بازنشستگی تغییر کرده و مطابق با برنامه‌ریزی بازنشستگی شما پیش نرود. بااین‌حال اگر این روش را برای برنامه‌ریزی بازنشستگی در نظر داشته باشید، باوجود هزینه‌هایی مانند استخدام شخصی برای کمک به کارهای خانه و هزینه‌های درمان و پزشکی، درصورتی‌که در ۶۵ سالگی بازنشسته شوید، می‌توانید در آسودگی تا ۹۰ سالگی عمر کنید. دیگر مشاوران مالی معتقدند باید از قانون ۸۰درصد در برنامه‌ریزی بازنشستگی استفاده کرد. بدین معنا که باید ۸۰درصد از درآمد سالانه شما پس‌انداز شده و مابقی درآمد را خرج کنید. بنابراین اگر سالانه ۹۰ میلیون درآمد دارید باید ۷۲ میلیون از آن را پس‌انداز کنید تا اگر در سن ۶۵ سالگی بازنشسته شدید، بتوانید ۲۰ سال آینده را در آسودگی و بدون دغدغه مالی زندگی کنید. در اکثر موارد مشاهده می‌شود که سالمندان برای تأمین هزینه‌ها و علایق سالمندی‌شان با مشکل مواجه‌اند که این امر به دلیل عدم استفاده از برنامه‌ریزی بازنشستگی و سرمایه‌گذاری سالمندان است. بنابراین انتخاب هدف و برنامه‌ریزی مالی بر اساس آن را جدی بگیرید.
سرمایه‌گذاری آینده دار
اعلام بازنشستگی شما بدان معنا نیست که باید سرمایه‌گذاری خود را متوقف کنید. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از مراکز نگه‌داری از سالمندان، می‌توان انتظار داشت هر فرد سالمند پس از بازنشستگی ۲۰ سال یا بیشتر زندگی کند و این مدت‌زمان زیادی است که شما می‌توانید به بهترین نحو آن را ادامه دهید. در اقتصاد ایران تورم اتفاق می‌افتد و بر ارزش پولی که برای آینده پس‌انداز کرده‌اید، تأثیر می‌گذارد. بنابراین توصیه می‌شود برای ایجاد درآمد و محافظت از ثروت خود در برابر تورم، محافظه‌کارانه و با علم اقدام به سرمایه‌گذاری کنید تا سرمایه‌گذاری آینده داری داشته باشید.
بیشتربخوانید:
افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ چگونه است؟
تنظیم برنامه‌ای مشخص برای رسیدن به هدف
اکنون‌که از میزان درآمد سالانه‌تان مطلع شدید، قدم بعدی آن است که بفهمید چه مقدار باید برای اهداف آینده‌تان، به‌طور سالیانه کنار بگذارید. در این مورد می‌توانید با مشاور مالی خود صحبت کرده یا تنها بر اساس اهدافتان از یک ماشین‌حساب استفاده کنید. عوامل تعیین‌کننده در این قدم، سن کنونی شما، سن بازنشستگی شما و مفروضات و علایق شما در مورد آینده است. به‌طورکلی مبلغ پس‌انداز سالانه تحت شرایط مختلف قابل‌تغییر است. به‌عنوان‌مثال؛ درصورتی‌که کار شما ارتقا پیدا کرد، ارثی به شما رسید یا درآمد شغلی شما افزایش یافت، می‌توان میزان پس‌انداز را افزایش داد. در این حالت می‌توانید با مشاور مالی خود مشورت کرده و درصد پس‌انداز سالیانه خود را افزایش دهید تا زودتر به اهداف مالی خود برسید.
پس‌انداز مالی در برنامه‌ریزی دوران بازنشستگی
برای پس‌انداز موفقیت‌آمیز، باید درآمد بیشتری کسب کنید و هزینه کمتری داشته باشید. بنابراین توصیه می‌شود با توقعی کم زندگی کرده و سبک زندگی کم درآمدی را برنامه‌ریزی کنید. هنگامی‌که پس‌انداز خود را بر اساس برنامه‌ریزی بازنشستگی آغاز کردید، باید برنامه خود را مرتباً بررسی کنید تا پیشرفت خود را پیگیری کرده و مطمئن شوید که همچنان در مسیر درست و مناسب قرار دارید.
حقوق بازنشستگی
در برنامه‌ریزی بازنشستگی و سرمایه‌گذاری سالمندان، شما هرگز نباید شغل و کار خود را رها کنید. درصورتی‌که در یک شرکت شکست‌خورده (ورشکسته) کار میکنید یا اگر کارفرمای شما قصد تعطیلی و اتمام شغل را دارد، به یاد داشته باشید که همواره حقوق بازنشستگی شامل حال شما می‌شود. بنابراین از شغل حال حاضر خود غافل نشوید، در عوض آن را پیگیری کنید.
بیشتربخوانید:
ضوابط برقراری مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و بازماندگان
تحقیق درباره روش‌های جایگزین کسب درآمد
گاهی اوقات ممکن است متوجه شوید که رقم پس‌انداز برنامه‌ریزی بازنشستگی شما با پس‌انداز ماهانه یا سالیانه شما مطابقت ندارد. در این حالت شما باید راه‌هایی برای افزایش درآمد و به دنبال آن افزایش میزان پس‌انداز سالیانه یا ماهیانه باشید. یکی از روش‌های که می‌توانید به‌کارگیرید، کاهش هزینه‌های زندگی روزمره‌تان است. نکته مفید دیگر، یافتن راه‌های جایگزین برای کسب درآمد بیشتر است. شما می‌توانید سرگرمی خود را به یک تجارت جانبی تبدیل کنید. به‌عنوان‌مثال؛ عشق شما به مد می‌تواند باعث ایجاد فروشگاه اینترنتی در بازار شود یا می‌توانید در روزهای هفته در خانه زبان خارجی بیاموزید. مواردی را که در آن‌ها مهارت دارید شناسایی کرده و به دنبال راه‌های کسب درآمد از حرفه‌های خود باشید.
استفاده از مزایای دولت
از مزایای دولت استفاده کنید و مطمئن شوید که به‌موقع برای دریافت مواجب بازنشستگی درخواست میکنید. به‌عنوان‌مثال؛ در کشور کانادا، شما باید ۹ ماه زودتر برای برنامه بازنشستگی و دریافت سنوات اقدام کنید تا بتوانید به‌موقع پرداخت‌های خود را دریافت کنید. بنابراین باید با روند درخواست و دریافت حقوق بازنشستگی در کشور خود آشنا شوید.
بررسی نیازهای بیمه‌های خود
توصیه می‌شود برای اطلاع از نیازهای بیمه خود در جامعه، با مشاور مالی خود مشورت کنید. با افزایش سن، نیازهای بیمه شما دست‌خوش تغییر می‌شوند. همچنین بر اساس شغل شما ممکن است نیاز به بیمه‌های شغلی و محافظت از محیط کاری خود نیز داشته باشید. به‌عنوان‌مثال؛ ممکن است شما نیاز به بیمه سلامت یا طول عمر داشته باشید. همچنین بیمه مسکن، محل کار و… را نیز نباید فراموش کرد. بااین‌حال، بیمه سلامت و بیمه طول عمر موضوعی است که باید موردبررسی قرار گیرد. متأسفانه، با نزدیک شدن به ۶۰ سالگی، یافتن مزایای بیمه‌ها دشوار خواهد بود. بنابراین به‌محض احساس ضرورت، باید خط‌مشی مناسبی را در نظر بگیرید.
داشتن شغلی مناسب در سالمندی
برای زمانی طولانی، زندگی شما صرف مراقبت از فرزندان، رفتن به محل کار و مراقبت از شریک زندگی‌تان است. بنابراین بسیار حائز اهمیت است که خود را به شخصی قدرتمند حتی در امور سرمایه‌گذاری تبدیل کنید. اعتمادبه‌نفس و قدرت ریسک‌پذیری ازجمله عواملی است که شمارا در این امر یاری می‌کند. پس‌ازآن شما نیاز به حمایت خانواده و شریک زندگی‌تان دارید.
انتخاب سبک زندگی مناسب در دوران سالمندی
این واقعیت که شما به‌اندازه کافی و بر طبق برنامه‌ریزی بازنشستگی پس‌انداز کرده‌اید به این معنا است که در کنترل امور مالی خود مهارت دارید و این امر باید تا زمان بازنشستگی ادامه یابد. بنابراین بهتر است هزینه‌های خود را ثبت کنید و این موارد را با آنچه پیش‌بینی کرده بودید، مقایسه کنید تا از شیوه درست هزینه‌های زندگی هم اطمینان حاصل کنید. همچنین اگر قصد مسافرت دارید، بهتر است اهداف مالی را در نظر داشته باشید و درست و به‌صرفه هزینه کنید. این امر به معنای سختی کشیدن در سفر نیست. شما باید با یک برنامه‌ریزی مناسب، برنامه‌ای بچینید که در عین لذت‌بخش بودن، کمترین هزینه‌ها را لازم داشته باشد.
پرداخت بدهی‌ها قبل از بازنشستگی
اگر عاری از بدهی‌های مالی باشید، تمرکز مالی شما در دوران بازنشستگی شامل بیمه درمانی، مسافرت، مصرف غذاهای سالم و کمک‌های گاه‌به‌گاه به فرزندانتان خواهد بود. بااین‌حال اگر در خانه اجاره‌ای زندگی میکنید یا بدهی باقی‌مانده‌ای دارید، کمی عقب خواهید افتاد. شما باید تمامی بدهی‌های خود را قبل از بازنشستگی تسویه کنید. برای صرفه‌جویی و پرداخت کمترین هزینه، توجه کنید وام‌هایی با کمترین بهره را انتخاب کنید و در پرداخت به‌موقع و سروقت آن کوشا باشید. آمارها نشان می‌دهند از هر سه بازنشسته در ایران یک نفر همچنان بدهکار است.
نکات مهم برنامه‌ریزی بازنشستگی و سرمایه‌گذاری سالمندان
طب آمار اداره سرشماری، ۶.۷ میلیون از سالمندان بالای ۶۵ سال باوجود بازنشستگی، همچنان مشغول به کار هستند که بر این اساس انتظار می‌رود این آمار به بالای ۱۱ میلیون نفر برسد. در این میان باید توجه داشت که خوشبخت‌ترین بازنشستگان کسانی هستند که هرگز به‌طور کامل بازنشسته نمی‌شوند. بدین معنا که پس از بازنشستگی همچنان مشغول کار هستند، هرچند این کار سبک بوده و درآمد کمتری نسبت به موقعیت قبلی داشته باشد. می‌توانید اشتیاق و علایق خود را به یک تجارت کوچک مانند سوپرمارکتی یا فروشگاه لباس آنلاین تبدیل کنید یا حتی می‌توانید از حرفه آموزش زبان خارجه خود بهره‌مند شوید. توصیه می‌شود هر شغلی که شمارا خوشحال می‌کند دنبال کنید. انجام دادن کار از بروز افسردگی جلوگیری می‌کند چراکه شما به‌طور مداوم با افرادی که هم‌فکر و هم تخصص شما هستند ارتباط برقرار میکنید و از هدف و لذت مسئولیت برخوردار هستید. در عصر مدرن شما می‌توانید با کارفرمای خود صحبت کرده و به‌صورت دور کار، وظایف شغلی خود را انجام دهید. این مزیت قابل‌توجهی است که در عین بهره‌مندی از آرامش منزل، می‌توانید به کسب درآمد مشغول باشید. به نظر شما شگفت‌انگیز نیست؟ ازجمله دلایلی که سالمندان همچنان کار می‌کنند می‌توان به آن مورداشاره کرد که بسیاری از آن‌ها نمی‌خواهند کار خود را متوقف کنند یا توانایی مالی اقدام به بازنشستگی کامل را ندارند. حتی کسانی هم که مبلغ خوبی پس‌انداز کرده‌اند، هنوز هم آمادگی بازنشستگی کامل را ندارند. آمارها نشان می‌دهد، امروزه طول عمر افراد بیشتر از مردم گذشته است. ازاین‌رو نیاز به درآمد بیشتر برای تأمین زندگی، بسیار چشمگیر شده است. بر طبق آمار یک زن سالمند ۶۵ ساله، می‌تواند تا ۸۶ سال عمر کند. این در حالی است که مرد سالمند ۶۵ ساله به‌طور میانگین ۸۴ سال عمر می‌کند. همچنین از هر ده نفر در سن ۶۵ سالگی، ۱ نفر به ۹۵ سالگی می‌رسد.
لزوم برنامه‌ریزی برای بازنشستگی
سالمندی زمانی است که پس از چندین سال تلاش و سخت‌کوشی برای محافظت و حمایت از خانواده، باید با فراغ آسایش در محلی پر از آرامش قرارگرفته و به‌دوراز دغدغه‌های مالی گذر عمر کنید. باوجود تورم‌های موجود در جامعه پس‌انداز برای آینده باید از جوانی آغاز شود و بر اساس یک برنامه‌ریزی بازنشستگی مناسب تداوم یابد. برای محقق شدن این امر توصیه ما بهره‌مندی از یک فرد مشاور و مدیر مالی است. بهتر است تمامی درآمدها و هزینه‌های زندگی روزمره‌تان را برآورد کرده و در اختیار مشاور مالی خود قرار دهید تا با ایجاد یک برنامه‌ریزی بازنشستگی و سرمایه‌گذاری سالمندان مناسب، زندگی عالی‌ای را برای شما محیا کند.
