دکتر حسین ابراهیمی مقدم : عضو تیم تخصصی مشاوره انجمن ازدواج و خانواده کشور
تحریریه زندگی آنلاین : با توجه به اثرات مخرب سرزنش دختران و پسران مجرد توسط والدین به دلیل عدم ازدواج و تشکیل زندگی مستقل، چنین سرزنشهایی درنهایت فضای خانه را برای فرزندان ناخوشایند کرده و این در حالی است که احساس آرامش و راحتی در خانه و خانواده لازمه ازدواج موفق فرزندان است.
لازمه ازدواج موفق این است که دختران و پسران نسبت به خانواده ساختار ذهنی خوبی داشته و خانواده را محل آرامش، راحتی و خوشبختی بدانند و در خانواده احساس راحتی و آرامش کنند تا با هدف ساختن چنین خانوادهای ازدواج و تلاش کنند این در حالی است که سرزنش فضای خانه را ناخوشایند میکند.
بیشتر بخوانید:
طلاق به دلیل ازدواج مجدد امکان پذیر است؟
کلمات نسنجیده "پیر پسر" و "دختر ترشیده" و عدم لیاقت والدین
استفاده از عبارتها و کلماتی نسنجیده نظیر دختر ترشیده یا پیر پسر عمدتاً ریشههای فرهنگی داشته و در برخی موارد بیانگر احساس خودکمبینی و عدم لیاقت والدین است، خیلی از والدین این توانایی را در خود احساس نمیکنند که میتوانند در محیط خانواده زندگی توأم با آرامش و رفاه برای خود و خانواده ایجاد کنند؛ بنابراین فرزندان را به سمت ازدواج هول میدهند. چنین تفکراتی میتواند تبعات روانی زیادی برای دختران و پسران نظیر احساس سربار بودن و زیادی بود و دوست داشته نشدن از سوی پدر و مادر و طرد شدن و کنار گذاشته شدن را دارند و ازاینرو تصور میکنند با هر کسی که ازدواج کنند بهتر از در خانه ماندن است که خود تفکری آسیبزا است.
موارد یاد شده در حالی است که خود والدین از بیان این الفاظ احساس گناه کرده و در تعارض هستند که آیا این "هول دادن فرزندان به ازدواج" کار درستی است یا تبعات منفی خواهد داشت؟ و عملاً چنین رفتاری ناپسند محسوب میشود.
فرار از سرزنش والدین به زندگی مجردی و تبعات آن
متأسفانه برخی دختران و پسران برای فرار از این سرزنشها تصمیم میگیرند که جدا از والدین زندگی کنند و زندگی مستقلی داشته باشند، من حتی بهطور خاص زندگی مجردی را برای پسران هم توصیه نمیکنم چراکه این زندگی اشکالات فراوانی را ایجاد میکند که به عوامل مختلفی نظیر عوامل فرهنگی معطوف میشود و احتمال ازدواج آنها را کمتر میکند.
برای مثال در بسیاری از مواقع در خواستگاری، وقتی خانواده پسر متوجه میشوند دختر زندگی تنها و مجردی داشته خیلی حس خوبی پیدا نمیکنند و این احتمال را نمیدهند که شاید دختر در این زندگی مستقل و تنها به تحصیل و یا معنویت میپرداخته است. خیلی کم پیدا میشوند خانوادههایی که نسبت به ازدواج پسرشان با دختری که تنها زندگی کرده رضایت دارند، البته شرایط استثنایی مثل انتقال به شهر دیگر برای تحصیل و زندگی مجردی و یا مهاجرت خانواده به کشوری دیگر متفاوت است و موارد یاد شده در ارتباط با حضور اعضای خانواده و در عین حال زندگی مجردی فرزندان صدق میکند.
بیشتربخوانید:
برای ازدواج باوجود اختلاف طبقاتی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
سرزنش بیشتر دختران نسبت به پسران به دلیل عدم ازدواج در سنین بالا
در تمام فرهنگها و خرده فرهنگهای جامعه اینگونه نیست که تنها دخترها به دلیل ازدواج نکردن سرزنش شوند، در برخی خرده فرهنگها سرزنش دختران در این مسائل نسبت به پسران بیشتر است که البته دلایل خاص خود را دارد. شاید یکی از دلایل این موضوع این است که توانایی تولید مثل و فرزندآوری در دختران یک سن طلایی دارد که اگر از آن سن بگذرد شاید فرزندآوری آنطور که شایسته است اتفاق نیفتد، بنابراین طبیعی است که در ادوار و زمانهای گذشته خانوادهها نسبت به این قضیه حساسیت بیشتری نشان میدادند چراکه مردان تا زمان پیری هم توانایی فرزند آوری را دارند.
اکنون با تغییر نوع نگاهها، تمایز بین دختر و پسر در خانوادهها کمتر شده و دختران با فعالیت اقتصادی و تحصیلی خود چنین نگاههایی را کاهش دادهاند، هرچند چنین نگاههایی نسبت به عدم ازدواج دختران همچنان وجود دارد که متأسفانه منجر به ایجاد استرس و بار روانی اضطرابی و ازدواجهای ناصحیح در دختران میشود.
سرزنش والدین از عدم ازدواج فرزندان و تن دادن به ازدواج نامناسب
کما اینکه در بسیاری از موارد شاهدیم دختران به دلیل این سرزنشها تن به ازدواجی داده که خیلی مناسب و خوب نبوده است چراکه تصور میکردند اگر این ازدواج را نپذیرند دیگر مورد مناسب یا دلخواه آنها پیدا نخواهد شد. در این موارد شاهد افزایش حالتهای افسردگی و حسرت گذشته در دختران هستیم که در آن نتوانستند خودشان انتخابگر همسرشان باشند.
تصورات والدین از ازدواج نکردن فرزندان
امروزه با توجه به مسائل روانشناختی، نیازهای اقتصادی و جنسی جوانان، والدین احساس میکنند اگر در چارچوب درستی ازدواج برای فرزندان میسر نشود، امکان دارد بچهها به خطا بروند و ازاینرو دائماً فرزندان را به ازدواج سوق میدهند و این در حالی است که اگر تربیت و راهکار درستی در این زمینهها به فرزندان ارائه شده باشد نیازی به این نگرانیها نیست. ازدواج برای فرار از یک موقعیت، یک اجبار و یا احساس نیاز شدید و بیمارگونه به ازدواج را منجر به تشکیل زندگی نادرست و بدون شادی میشود. تن دادن به چنین ازدواجهایی باعث میشود فرد در زندگی آینده خود نیز احساس روانی خوبی تجربه نکند. البته میتوان تا حدی به والدین حق داد که نسبت به آینده فرزندان نگران بوده و اگر میبینند فرزندشان به ازدواج فکر نمیکند بهصورت منطقی و اصولی و درست تلنگری به او زده و توصیههای خاص را به او بدهند، اما اجبار به ازدواج در هر سنی تبعات ناخوشایندی برای فرزند خواهد داشت.
بیشتربخوانید:
تقسیم یا شکستن عاطفه؟!
یاد بگیرید به کدام سرزنش والدین پاسخ دهید
واقعیت این است که دختران ما هرچقدر هم که تحت تأثیر تکنولوژی و فناوری جدید و دنیای اینترنت باشند باز هم میزان بالای تأثیری که گرفتهاند از خانواده بوده است. بنابراین اگر تفکرات خانواده نسبت به ازدواج دختران این چنین سرزنش کننده باشد؛ در آینده همین دختران مادرانی خواهند شد که تفکراتی از این دست را خواهند داشت. پسران و بهویژه دختران باید یاد بگیرند در چه موقعیتها و در چه زمانهایی نسبت به این سرزنشهای والدین از خود حساسیت نشان دهند. این را فهم کنند که والدین بر اساس کدام ضوابط ادوار گذشته و ضوابط تاریخی و نوع نگاه و الگوهای فکری سخنانی از این دست را بیان میکنند و دلیل این سرزنشها نگرانی آنها است.
دختران و پسران مجرد در برابر این سرزنشها آرامش خود را حفظ کنند تا به دلیل تحتفشار اضطراب و استرس بودن با فردی نامناسب و بیکفایت ازدواج نکنند. از طرف دیگر فراموش نکنند که باید دنیای پدیدار شناختی والدین را شناخت و دانست که براساس چه نیاز و تجارب و دوره تاریخی والدین چنین حرفهای سرزنش کنندهای میزنند. والدین تنها دلسوزان واقعی فرزندان هستند که بیهیچ چشمداشتی سعی دارند برای فرزندان بهترینها رقم بخورد و باید با دید مثبت به سخنان آنها نگاه کرد.
نباید فرزندان شرایط ایجاد شده را بر اساس لجبازی با والدین پیش ببرند بلکه با نگاه درست و احساس خوب توأم با احترام و ارتباط انسانی باید شرایطی را فراهم کرد که فرزندان و والدین حرف یکدیگر را خوب بفهمند.
اثرات ازدواج خوب بر زندگی جوانان
هستند جوانانی که به خاطر ترس از مسئولیت همسر بودن یا نداشتن مهارت لازم برای تشکیل زندگی مشترک یا تجارب ناخوشایند مشاهده شده از رابطه پدر و مادر در محیط خانواده خود تن به ازدواج نمیدهند، قویاً به این جوانان توصیه میکنم که راه اشتباهی میروند و حتماً باید راه خود را اصلاح کنند. ازدواج خوب و انتخاب خوب میتواند شرایط مناسبی را برای افراد ایجاد کند، طبق بررسیها عمدتاً کسانی که ازدواج خوبی دارند از نظر روانی، پزشکی و جسمانی وضعیت سلامت بهتری نسبت به مجردان دارند. این به آن معنا نیست که کسانی که مجردند لزوماً دچار بیماری میشوند اما کسانی که ازدواج درست و انتخابهای درستی میکنند از وضعیت سلامت روانشناختی و جسمانی بهتری برخوردارند. توصیه داریم افراد برای داشتن انتخابهای خوب و درست فعالانهتر تلاش کنند و اتفاقاً اگر مورد مناسبی هم هست شرایطی را فراهم کنند تا آن پسر یا دختر به سمت آنها کشیده شود. در این راستا میتوانند با بزرگترها صحبت و شرایط ازدواج خود را بازگو کنند. بعضاً دختران در ارتباط با نیاز خود به ازدواج با کسی صحبت نمیکنند و شانسهای خود را از دست میدهند. چه اشکالی دارد با دوستان خانوادگی خود مساله را مطرح کنیم که اگر مورد مناسبی برای ازدواج سراغ دارند به ما معرفی کنند؟، اینگونه با معرفی کردن افراد، اجبار به ازدواج وجود ندارد و در عین حال احتمال ازدواج نیز وجود دارد. از طرفی تجربه و اعتماد به نفس ما افزایش مییابد.