1) ژنتیك: مهم‌ترین عامل كه قبلا هم به آن اشاره شد، ژنتیك است؛ یعنی فرزند این حالت را از پدر و مادر ارث می‌برد. 2) تاثیر محیط (محیط‌های پر سر و صدا، گرما و سرمای شدید و وجود افرادی كه سبب تحریك فرد و بروز خشم او می‌شود) 3) برخی مشكلات هورمونی 4) محرومیت‌های اجتماعی 5) حساسیت به برخی غذاها و كمبود برخی ویتامین‌ها و املاح در بدن 6) كم‌خونی شدید 7) بیماری‌هایی مثل سرطان و بیماری‌های مغزی8) عواملی از قبیل احساسی و عاطفی بودن (زودرنجی، حساسی، انتقادپذیر نبودن، كم‌تحمل بودن، مورد قدرنشناسی قرار گرفتن)
رابطه خشم و عصبانیت
از آنجایی كه خشم و عصبانیت یك احساس قوی، طبیعی و لازم برای بقای انسان است، انرژی زیادی همراه خود دارد. این انرژی می‌تواند نابودكننده و یا سازنده باشد. چنانچه از كودكی عصبانی شدن و ابراز احساس خشم در خانواده منع شود و یا حتی كودك به خاطر ابراز این احساس طبیعی مثلا تنبیه شود، پیامی كه دریافت می‌كند این است كه احساس عصبانیت و ابراز آن خطرناك است.
به درون ریختن احساسات و ترس از ابراز هر نوع احساس به تدریج تبدیل به افسردگی می‌شود. ترس از عصبانیت موجب می‌گردد فرد نتواند در مقابل افراد عصبانی ابراز وجود كند و در روابط خانوادگی و یا شغلی با مشكلات گوناگون روبه‌رو شود. برای مثال كسانی كه علی‌رغم قابلیت بسیار، دائم احساس كمبود كرده و یا در مقابل كسی كه حرف زور می‌زند، نمی‌توانند ایستادگی كنند، در واقع از هر نوع ابراز عصبانیت می‌‌ترسند؛ چه ابراز عصبانیت خودشان و چه ابراز عصبانیت دیگران.
به این ترتیب، انرژی خشم و عصبانیت در این افراد به درون ریخته و موجب آزار درونی شخص می‌شود. بسیاری از اوقات احساس خشم و عصبانیت می‌تواند به دلخوری، نفرت و كینه تبدیل شود. انباشته شدن این احساسات منفی و آزاردهنده به شكلی و در زمانی بروز خواهد كرد.
چگونه خشم خود را كنترل كنیم؟
در واقع سه روش مهم برای برطرف كردن منطقی خشم وجود دارد:
1) ابراز خشم 2) سركوب خشم 3) آرام كردن خود
ابراز خشم به معنی این است كه خشم خود را جسورانه و منطقی و نه با پرخاشگری شدید، نشان دهید. این كار را باید بدون صدمه زدن به دیگران و بدون قلدری و استفاده از زور انجام داد. سركوب خشم به معنی مهار كردن و تبدیل آن به رفتارهای سازنده است؛ ولی این كار یك پیامد دارد و آن اینكه موجب افزایش فشار خون و یا افسردگی می‌شود.
از این‌رو سركوب خشم چندان توصیه نمی‌شود. فرو نشاندن خشم و آرام كردن خود یعنی تسكین دادن خود و كنترل خشم. این روش، یعنی مدیریت خشم، باعث كاهش عصبانیت و برانگیختگی فیزیولوژیكی می‌شود. گاهی اوقات نمی‌توانید از دست مردم و یا چیزهایی كه شما را عصبانی می‌كنند رهایی یابید. شما نمی‌توانید شرایط را تغییر دهید، ولی می‌توانید واكنش‌های خود را كنترل كنید.
روش‌های كنترل خشم
می‌دانید كه هیجان‌ها بخش جدایی ناپذیر ساختار جسمی و روانی ما هستند. هر نوع هیجان برای موجود زنده ارزش حیاتی داشته و نشان دادن آن در سلامتی نقش زیادی دارد و می‌دانیم كه رفتار بیرونی ترس، فرار و رفتار بیرونی خشم پرخاشگری است.
ابتدا باید بدانید كه چرا عصبانی می‌شوید تا بتوانید آن را كنترل كنید. عصبانیت و خشم می‌تواند در اثر عوامل بسیاری ایجاد شود. سپس با توجه به دلیل خشم خود با چند كار ساده سعی در مهار و كنترل آن نمایید.
. چند نفس عمیق بكشید
. عباراتی تسكین‌دهنده مثل «سخت نگیر» را با خود تكرار كنید.
. در ذهن خود یك تجربه خوب و خوشایند را تصور كنید.
. اگر خشم شما خیلی شدید است، سعی كنید در منزل نمانید و به بیرون از خانه بروید. قدم بزنید، پیاده‌روی كنید و هر كار دیگری كه باعث فروكش كردن خشم شما شود.
. با خنك كردن بدن (مثلا دوش گرفتن) می‌توان به كاهش خشم كمك كرد.
. بخندید؛ حتی اگر خنده شما تصنعی باشد.
برای خواندن بخش اول- خشم خود را مدیریت كنیم- اینجا کلیک کنید.
