تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
زمانی که کودکان در سن آمادگی و دبستان هستند، اجتماعیتر از قبل میشوند، اولویتبندی را گسترش میدهند، و بطور فزایندهای دوستانی برای خودشان بر میگزینند. با وجودی که شما ممکن است نسبت به زمانی که فرزندتان کوچکتر بود به فرزند دبستانیتان کمتر بگویید با چه کسی بازی کند، اما شما هنوز میتوانید به فرزندتان در ایجاد روابط سالم و شاد کمک و راهنمایی کنید. در اینجا توصیههایی ارائه شدهاند که با آنها میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا دوستان جدیدی بیابد.
خودتان الگو و مدل خوبی باشید. به فرزندتان نشان دهید که چقدر دوستانتان برای شما ارزشمند هستند، و شما چه چیزهایی را به یکدیگر میبخشید یا از هم میگیرید. با فرزندانتان بازیهایی کنید که بر سهیم شدن، مشارکت، صبر و شکیبایی و سایر مهارتهای مهم در دوستیابی تمرکز دارند.
تشویق کنید اما اجبار نکنید. اگر فرزندتان خجالتی است، خصوصا در موقعیتها و شرایط جدید، به او فرصت و زمان دهید تا با سرعت و شیوه خودش اجتماعی شود. پسر من از آن دسته کودکانی بود که چند هفته اول آمادگی یا دبستان را مثل گچ به پای من میچسبید. معلمان او کار جالبی انجام میدادند، و سرانجام، او از من جدا میشد، به آرامیبا معلمش رابطه برقرار میکرد، و شروع میکرد به پیدا کردن دوست در کلاس؛ و سرانجام از من جدا میشد.
او را به کلاس ورزش یا فعالیتهای مورد علاقهاش ببرید. انجام کارهایی خارج از مدرسه مانند: بازی فوتبال یا کلاس سفالگری، شانس و فرصت فوقالعاده دیگری برای فرزندتان است تا دوستان جدیدی بیابد. از او بپرسید که با کدام بچهها دوست دارد بازی کند و او را تشویق کنید تا آنها را در خلال زمان بازی دعوت کند تا با هم بازی کنند، و با آنها دوست شود.
او را به سمت روابط جدید هدایت کنید. داشتن دوست خوب فوقالعاده است، اما اگر او فقط میخواهد تمام مدت با یک نفر بازی کند، تلاش کنید تا محدوده و افق دید او را گسترش دهید. به او توضیح دهید که با وجودی که داشتن یک دوست خاص و صمیمیفوقالعاده عالی است، اما این امر به هیچ وجه بدین معنی نیست که او نمیتواند با سایر بچهها هم بازی کند و دوست شود. به او بیاموزید که میتواند دوستان بسیاری بیابد و با آنها همبازی شود و اوقات خوشی داشته باشد.
زمانی پس از مدرسه را در نظر بگیرید تا با کودکانی از جنس مخالف هم، بازی کند. به گمان من، غیر قابل اجتناب است. حول و حوش زمانی که پسرم کلاس اول را تمام میکرد، پسرم که سابقا عاشق این بود که با دوستان دخترش«مامان بابا» بازی کند ناگهان اظهار کرد که دخترها را دوست ندارد. اما دوست شدن با کودکی از جنس مخالف میتواند به فرزندتان کمک کند تا کارآزموده و جامع الاطراف بماند. بله، پسرها هنوز هم تمایل دارند تا عموما بازیهای خشن انجام دهند و مدام با هم بجنگنند و دخترها دوست دارند تا عروسکهایشان را ردیف کنند تا چای بخورند و خاله بازی کنند، اما خیلی خوب است که آنها را تشویق کنیم تا با هم (و با دوستانی از جنس مخالف) بازی کنند.
زمان بازی با دوست را با زمان تنهایی متوازن و متعادل نمایید. به خلق و خو فرزندتان توجه کنید و تقویم اجتماعی او را خیلی پر نکنید. من متوجه شده بودم که پسرم اگر برخی مواقع زمان ساکتی را فقط برای خودش نداشته باشد کلافه و عصبی میشود. او عاشق بازی با دوستانش در اطراف خانه است، و زمانهای خاصی را با دوستان خاصش بازی میکند. با این وجود او گاهی اوقات میخواست که تنها باشد، نقاشی کند یا با اسباب بازیهای فكری مورد علاقهاش بازی کند.
به سبک او احترام بگذارید. شما ممکن است پروانهای اجتماعی باشید که نیاز دارد مردم دائما در اطرافش باشند تا احساس مثبت و خوبی داشته باشد و انرژی بگیرد. اما اگر فرزند شما در زمینه یک به یک بهتر است یا دوست دارد گهگاهی تنها باشد، آنچه میخواهد را در اختیارش بگذارید.
تعامل او با دیگر کودکان را تماشا کنید. شما با نگاه کردن به فرزندتان هنگام تعامل و ارتباط با سایر کودکان میتوانید بیشتر در مورد او بیاموزید. این امر در صورتی که فرزندتان در یافتن دوست با مشکل بر میخورد میتواند خیلی کمک کننده باشد. رفتار او را نگاه کنید آیا او حس ریاست دارد؟ پرخاشگر است؟ آیا او با همبازیهایش داشتههایش را تقسیم نمیکند؟ یا زمانی که همبازیاش در بازی او را میزند، از هم میپاشد و قید بازی را میزند؟ سپس روی مهارتهای مثبت برای ایجاد روابط دوستانه با او کار کنید.
در خصوص همبازیهای سخت و دردسرآفرین چه باید کرد؟
همه روابط دوستانه کودکان میتواند فراز و نشیبهایی داشته باشد. و در حقیقت، مدیریت و اداره کشمکش و ناسازگاری با یک همبازی یا دوست مهارت ارزشمندی است که فرزندتان میتواند و باید بیاموزد. با وجودی که زدوخوردهای گاه و بیگاه بر سر وسایل، اسباببازی و چیزها مانند اینکه کی از ماژیک آبی استفاده کند کاملا طبیعی و عادی است، اما اگر یک همبازی میتواند آسیبرسان و خطرناک باشد - چه فیزیکی یا احساسی- آن هنگام است که شما باید مداخله کنید و پا پیش بگذارید.
به فرزندتان بگویید که احساسش را با دوستش در میان بگذارد. بیشتر کودکان دبستانی قادرند تا در مورد احساساتشان صحبت کنند. آموختن ابراز احساسات به فرزند مهارت ارزشمندی است. خواه دوستش معذرتخواهی کند یا خیر، فرزندتان حرف خودش را زده است، و احساسش را بروز داده، همین است که ارزشمند است.