وقتی آمـپرمـان می پـرد،چه كـنيم؟
همه ما با حالت روحی خشم آشنا هستیم و در زندگی بارها آن را تجربه كرده‌ایم. خشم نوعی هیجان روحی است كه اغلب بر اثر واكنش شخص نسبت به رفتار ناشایست دیگران و یا شرایطی كه بر وفق مراد فرد نیست بروز می‌كند. خشم می‌تواند یك رنجش و ناراحتی زودگذر باشد و یا یك عصبانیت تمام عیار، در هر حال پدیده‌ای كاملا طبیعی است و مانند سایر احساسات نشانه سلامت و تندرستی و عواطف انسانی می‌باشد، اما هنگامی‌كه از كنترل خارج شود، می‌تواند به یك حس مخرب و ویرانگر تبدیل شود و پیامدهای ناگوار در محیط كار، روابط شخصی و در تمامی‌عرصه‌های زندگی شما بوجود آورد.هر شخصی هنگامی‌كه واقعا عصبانی می‌شود فكر می‌كند كه عصبانی شدن او لازم و توجیه پذیر است. در بسیاری از موارد وقتی كه عقب بر می‌گردیم و حوادث را مرور می‌كنیم می‌فهمیم كه احتمالا بیش از اندازه عكس‌العمل از خود نشان داده ایم. اما برای برخی از افراد عصبانیت یك مشكل واقعی است و لازم است كه توجه جدی به آن داشته باشند.
شناخت خشم
دانستن نكاتی در مورد خشم قبل از آنكه با آن دست به گریبان شویم بسیار حائز اهمیت است. اولا خشم فرآیندی طبیعی است كه انسانها مجاز به بروز و سازگار شدن با آن هستند.
بنابراین خشم به خودی خود هیجان بدی نیست اما مشكل زمانی به وجود می‌آید كه نتوانید به روش درستی آن را مدیریت كنید. همچنین خشم تركیب از تغییرات فیزیكی و هیجانی است. مقدار بسیار زیادی انرژی طی فرآیندهای شیمیایی نظیر ترشح آدرنالین در سراسر بدن آزاد می‌شود.
وقتی كه عامل خشم بر طرف گردید ممكن است شما همچنان با اثرات فیزیكی آن دست به گریبان باشید. این خشم ممكن است بر روی شخص دیگر مثلا همسر و یا یك شی مانند دیوار، ظروف آشپزخانه و... تخلیه شود كه این روش تخلیه، گاهی سبب خسارت به خود شخص نیز می‌شود. گزینه دیگر در این خصوص، متوقف كردن و فرونشاندن انرژی تا زمانی دیگر است كه مجددا عصبانی می‌شوید.
مفهوم این گزینه می‌تواند این باشد كه شخص آنقدر هیجانات محصور و نگهداشته را آزاد می‌كند كه نسبت به موقعیت‌ها عكس‌العمل بیش از حد لزوم، از خود نشان می‌دهد. وقتی كه شخص به عكس‌العمل خود و سركوب كردن احساسات خود فكر می‌كند ممكن است احساس خجالت و یا نا امیدی كند. از طرف دیگر اگر به خود اجازه دهد كه به هر طریق كنترل نشده ای به بروز خشم خود بپردازد پرخاش‌های لفظی او به درگیری فیزیكی با دیگران تبدیل خواهد شد. زیرا ممكن است طرف مقابل هم نسبت به شما احساس خشم داشته باشد.
خشم
حال سراغ طرف دیگر این سكه می‌رویم. به دلیل انرژی بسیار زیادی كه فرآیند خشم تولید می‌كند می‌تواند موضوعی دلچسب و خوشایند باشد. این احساس ممكن است به این دلیل باشد كه پاسخ دادن به طرف مقابل منجر به تقویت احساس قدرت شود و یا این كه خشمگین شدن به او این امكان را می‌دهد كه از احساس منفعل بودن خلاصی یابد. اطلاع از این روی سكه و با چشم باز نگریستن به این موضوع بسیار مهم است زیرا می‌تواند باعث شود كه یك فرد در زندگی واكنشهای پرخاشگرانه را سبك زندگی خود كرده و تحت هر شرایطی سعی كند با خشم و عصبانیت به اهداف درست یا غلط خود برسد.
بفهمید كه چرا عصبانی هستید
آگاهی داشتن از احساس مثبت و یا منفی كه شما از خشم كسب می‌كنید حائز اهمیت است. ضمن شناخت احساسات مثبت و منفی كه وابسته به بروز خشم هستند یافتن جنبه‌های دیگر كه بر روی موارد مثبت آن متمركز است بسیار مهم است.این جنبه‌ها از شخصی به شخص دیگر می‌تواند متفاوت باشد بنابراین راه حل‌های متفاوتی نیز برای هر كس وجود دارد.
این راه حلها عبارتند از:
وقتی كه شخص به عكس‌العمل خود و سركوب كردن احساسات خود فكر می‌كند ممكن است احساس خجالت و یا نا امیدی كند.
ابراز كردن: ابراز كردن خشم به این معناست كه در بیان خشم خود جسور و منطقی باشید نه پرخاشگر. این روش منطقی‌ترین راهكار برای ابراز خشم است. شما باید یاد بگیرید كه چگونه رفع اتهام كنید و خود را تبرئه نمائید و چگونه به این هدف بدون صدمه زدن به دیگران برسید. جسور بودن به این معنی نیست كه قلدر باشید و به دیگران زور بگویید، بلكه به این معنی است كه برای خودتان و دیگران ارزش قائل باشید و با احترام رفتار كنید و مشكلات‌تان را از راه منطقی حل كنید.
سركوب كردن: منظور از سركوب كردن این است كه هنگامی‌كه خشمگین می‌شوید، در مورد موضوعی كه باعث خشم شما شده است، فكر نكنید و بجای آن به چیزهایی خوب و مثبت بیاندیشید. هدف از این روش، مهار خشم شما و تبدیل آن به رفتارهای سازنده است. اما پیامد منفی این روش، این است كه اگر به بررسی و رفع عصبانیت خود نپردازید، خشم فرو‌خورده در درون شما باقی می‌ماند و این خشم درونی می‌تواند باعث مشكلات جسمانی مانند افزایش فشار خون و یا افسردگی شما شود. این دسته از افراد ممكن است نسبت به همه چیز بدبین باشند و با دیگران رفتاری پر از كینه و خصمانه دارند. آنها مرتب دیگران را تحقیر می‌كنند و همه چیز را مورد انتقاد قرار می‌دهند و معمولا در روابط خود با دیگران دچار مشكل هستند و كمتر رابطه‌ای موفق دارند. لذا این روش مقابله با خشم برای هر فردی نمی‌تواند موثر باشد و لذا بدون مقدمه و آموزشهای لازم به افراد توصیه نمی‌شود.
آرام كردن: در نهایت سومین راهكار فرو نشاندن خشم مرحله آرام كردن آن است. در این حالت با جملات و واژه‌های تسكین دهنده خود را آرام كنید. بنابر این می‌توان چنین نتیجه گرفت كه شما نه تنها در قبال اعمال ظاهری خود مسوول هستید، بلكه روحیات درونی خود را هم باید پرورش دهید. پس بكوشید به هنگام خشم خود را تسكین دهید و احساسات خود را مهار كنید.
