سیدمسعود مدنی؛ جامعهشناس؛ مدرس دانشگاه
یكی از اركان اساسی زندگی و شخصیت سالم، شاد بودن و شاد زیستن است كه برخلاف آنچه نوشتهاند و گفتهاند نه رمز دارد و نه راز. شادی چیزی است كه بسان آب و هوا در اطراف و اكناف ما وجود دارد و قابل رویت و دستیابی است(همانگونه كه غم و اندوه).بایستی انتخاب كرد و این انتخاب حقی همگانی و انسانی است.
شك نكنیم و شادی را برگزینیم. كدام انسانی است كه طالب شادی نباشد؟ در این نوشتار به بحث شادی میپردازیم.بدون شك همه آنچه داریم یا میخواهیم داشته و یا نداشته باشیم در بستر همیشه روان و در حال حركت زمان و مكان و اجتماعی شكل میگیرد و پرواضح است كه وقتی شرایط لازم مهیا نباشد صحبت از تحقق خواستهها تا حد زیادی اغراق است؛ (اما فقط تا حدی زیادی و نه به طور كامل).و اینجاست كه انسان و معجزه شگرف انسانی متبلور میشود؛ «انسان هر آنچه میخواهد بشود، بایستی بشود و میتواند بشود؛ اگر بخواهد و اراده كند».
انسان موجودی است كه میتواند حركتها را تغییر دهد؛ زمین را به گونهای دیگر و زمان را به شیوهای دیگر. او در اوج عجز و نیاز، عجیب و قدرتمند است؛ یعنی هر چند تابع بستر و شرایط است، ولی مطیعی بیچون و چرا نیست و به طور مستمر در پی آن است كه تغییر و تحولی دیگر ایجاد كند.
این ویژگی اوست و كسی نمیتواند مانع او باشد.در میان تمامی متغیرها انسان هر چه بیشتر درصدد گسترش و دستیابی به شادی است. او به خوبی میداند كه شادی دستیافتنی است، اما هر كس به طریقی به آن دست مییابد. عدهای بر این باورند كه رسیدن به شادی از راه رنج، بهترین، عمیقترین و معنویترین شادیهاست و عدهای دیگر معتقدند كه برای یافتن شادی بایستی شاد بود.
در این میان نظریهپردازان مایوس و نومید به چیزی به نام شادی و دلخوشی اعتقادی ندارند و من برای اولین بار اعلام میدارم كه جهان انسانی (اگر نیك بنگری) چیزی جز شادی، بازی و سپاسگزاری نیست (كه البته هرازگاهی غم و اندوه آن را زیباتر و پرابهتتر میكند)؛ شادی كه حد و مرز و تعریف خاص خود و بازی كه از چارچوب و قواعد طبیعی و منعطف خود را دارد.در مسیر شاد بودن و شاد زیستن، متاسفانه بسیاری از ما انسانها فقط به پوسته ظاهری شادی چسبیدهایم.
هر چند این پوسته نیز جزئی از شادی است، ولی اصل آن نیست. اصل شادی همانا دلشادی و خوشحالی است (به همین جهت بهترین درخواست از خداوند بزرگ را سلامتی و دل شاد دانستهاند) كه آن را بایستی در درون خود جستوجو كنیم و نه هیچ كجای دیگر. پس آنگاه كه احساس رضایت، خشنودی و لذت كردید به سمت شادی گام برداشتهاید و چون چنین شد به آرامش میرسید و هنگامی كه رضایت و خشنودی شما را دربرگرفت، غرق در لذت و شعف میشوید و دیگر چه چیز از خدا میخواهید؟!
مگر از این بهتر و مطلوبتر هم میشود؟ مگر طعمی خوشتر از طعم شادی وجود دارد؟ ممكن نیست آن را چشیده باشید و در آرزوی آن نباشید.یك لحظه صبر كنید؛ خاطرات خود را مرور كنید تا به زمانی برسید كه عمیقا از موضوعی خشنود شدهاید. حال كه تمامی وجودتان را خشنودی خاطره پیشین دربرگرفت باز هم كمی صبر كنید تا شادمانی و خوشی جذب تمامی وجودتان شود؛ و اینك شادی را مزمزه كنید. چقدر دلچسب و آرامبخش است.
اولین فرمان
میدانیم كه با سختیها و كاستیهای موجود در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی مشكل است، ولی سعی كنید تا همیشه ذهن و فكر خود را از خاطرات خشنودكننده گذشته لبریز كنید. به قول "هال اربن" این ذهن و فكر و اندیشههای ما هستند كه چرخهای ما را آماده میسازند تا در جهت آنها به حركت در آییم.
خاطرات شادیزا به نتایج شادیآور منتهی میشوند. "ویكتور فرانكل" معتقد است كه: "ما میتوانیم قربانی شرایط شویم و یا بر شرایط غلبه كنیم، میتوانیم از آزادی و عظمت خود بگذریم و به شرایط اجازه میدهیم كه بر ما مسلط شود و یا اینكه خود یك انتخابكننده باشیم". در این راستا آنچه مهم است، برداشت ماست. به قول "ارل نایتینگل" نقطه شروع شادی و موفقیت، برداشت و چشمانداز ذهنی و فكری ماست.
دومین فرمان
آنگاه كه موضوعی موجبات خشنودی و رضایت شما را فراهم آورد، اندكی تامل كنید و اجازه دهید تا طعم شادی در وجودتان جاری شود. بگذارید شادی و خوشی وجودتان را فرا گیرد. شادی و خنده موجب افزایش سلامتی و تنفس بهتر میشود و به تولید مولكولهای مورفینگونه اندروفین كمك میكند.
همچنین سلولهای دفاعی بدن را در برابر بیماریها افزایش داده و از شدت استرس میكاهد؛ اندامهای داخلی را تحریك میكند و كیفیت گردش خون را در بدن بالا میبرد. پس بگذارید تا شادی در وجودتان جاری شود.
سومین فرمان
برای افزایش رضایت خود خشنودی و شادی خود را زیاد و زیادتر كنید (هر روز از چیزها و موارد بیشتری شاد و خوشحال شوید) تا اینكه از لحظات زندگی خود بیشترین لذت را ببرید. "نورمن كازنز" میگوید: جهت گسترش سطوح شادی و شادابی خود، حتی در مواقعی كه باید ظاهری غمگین به خود بگیرید، درون خود را از شادی و رضایت خالی نكنید و آگاه باشید كه بزرگترین نعمات شادی است، زیرا انسان به همان اندازه كه به آب و نان نیاز دارد به شادی و خنده نیازمند است؛ هم برای جسمش و هم برای جانش...
برای خواندن بخش دوم- ده فرمان برای شادكامی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- ده فرمان برای شادكامی- اینجا کلیک کنید.