به قلم : دکتر راضیه کشاورز ، کارشناس سازمان غذا و دارو
تحریریه زندگی آنلاین : با توجه به زندگی شهری، دسترسی به سموم و داروها آسانتر است، گفت: بر همین اساس مسمومیت‌های تعمدی و اتفاقی نیز بیشتر شده است. بر اساس آمار و گزارش‌های موجود در سال‌های اخیر، مسمومیت‌های اتفاقی کمتر رخ داده است، این مسمومیت‌ها طی سال‌های قبل از ۱۴۰۱ حدود ۴۰ درصد از مسمومیت‌ها را شامل می‌شدند، اما در سال ۱۴۰۱ و نیمه اول سال ۱۴۰۲ تعداد این مسمومیت‌ها رو به افزایش بوده است؛ چنانکه نزدیک ۵۰ درصد از مسمومیت‌های حال حاضر، مسمومیت‌های اتفاقی است.
با توجه به روند رو به افزایش مسمومیت‌های اتفاقی باید نکات استفاده از داروها، صنایع شیمیایی مانند شوینده‌های خانگی و ... را مورد توجه قرار داد تا نحوه پیشگیری از این مسمومیت‌ها را دانست.
بیشتربخوانید:
معرفی 3 گیاه برای نگهداری آسان در آپارتمان
برخورد صحیح هنگام مسمومیت
از سوی دیگر یک فرد مسموم یا همراه او ممکن است با نحوه برخورد با این مسمومیت‌ها و اقدامات لازم آشنایی نداشته باشند، در همین راستا یک سری از مراکز به نام مراکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم (DPIC) دفتر نظارت و پایش فرآورده‌های سلامت در تمامی کشور فعال است و داروسازان و پزشکان پس از گذراندن دوره‌های آموزشی در این مراکز مشغول به فعالیت می‌شوند و در زمینه مشاوره‌های دارویی و نحوه مصرف منطقی دارو به افراد مشاوره می‌دهند؛ بنابراین افراد می‌توانند برای مشاوره‌های دارویی و نحوه مصرف داروها، پیشگیری از هر نوع تداخل دارویی یا عوارض به مراکز DPIC تماس گرفته و مشاوره‌های لازم را دریافت کنند.
این مراکز علاوه بر مشاوره‌های دارویی همچنین در زمینه انواع مسمومیت اعم از دارویی، الکل، مواد مخدر، سموم دفع آفات کشاورزی و شوینده‌های خانگی فعال هستند. افراد با تماس با سامانه ۱۹۰ داخلی ۳ و سپس داخلی ۲ می‌توانند در زمینه پیشگیری از مسمومیت‌ها مشاوره لازم را دریافت کنند. این مراکز به صورت ۱۲ ساعته از ۸ صبح تا ۸ شب فعال هستند.
ساعات اولیه مسمومیت، ساعات حیاتی برای نجات جان افراد محسوب می‌شود و بر همین اساس هم آموزش و راهنمایی‌هایی که لازم است تا اقدامات مؤثر را انجام دهند، بسیار مهم است. در صورت مواجهه با فرد مسموم ضمن حفظ خونسردی با ۱۹۰ تماس گرفته و مشاوره‌های لازم را دریافت نمایند.
برای هر مسمومیتی نیاز به القای استفراغ یا نوشاندن آب وجود ندارد، در مسمومیت با شوینده‌های خانگی القای استفراغ گاهی اوقات وضعیت فرد مسموم را بدتر یا وخیم‌تر می‌کند. به همین دلیل باید برای برخورد و انجام اقدامات صحیح مشاوره‌های لازم را دریافت کنند. افراد بسیار زیادی پس از دریافت این مشاوره‌ها از خطر رها شده و حتی نیازی به مراجعه بیمارستانی نداشته‌اند.
بیشتربخوانید:
روش های نگهداری و تکثیر گیاه حسن یوسف
خطر مسمومیت افرد در منازل
بیش از ۹۰ درصد مسمومیت‌ها در منازل رخ می‌دهند و حدود ۱۰ درصد از مسمومیت‌ها هستند که در مشاغل صنعتی و کارخانجات رخ می‌دهند؛ به همین دلیل دانستن نکات اولیه پیشگیری از مسمومیت‌ها برای نجات جان افراد لازم است.
مسمومیت با گیاهان یکی از مسمومیت‌های شایع به ویژه در میان کودکان است، برخی از گیاهان آپارتمانی که ظاهر زیبایی دارند موجب جلب توجه کودکان شده و ممکن است خوردن قسمتی از آن گیاه توسط کودک به مسمومیت و حتی مرگ وی منجر شود.
گیاه دیفین باخیا : یکی از گیاهانی است که از تمامی قسمت‌های گیاه اعم از برگ، ساقه و ریشه آن شیره‌ای استخراج می‌شود که حاوی ترکیب اگزالات کلسیم است و این ترکیب موجب سوزش در پوست یا تورم در دهان، زبان و حلق می‌شود. این تورم گاه ممکن است موجب عدم تکلم و حتی خفگی شود؛ به همین دلیل باید نکات ضروری در مورد آن‌ها در نظر گرفت.
افرادی که به قصد تکثیر و قلمه زدن با این گیاه سر و کار دارند نیز باید از دستکش استفاده کنند، چرا که مواجهه پوست با شیره این گیاه موجب ایجاد تحریکات پوستی یا آلرژی‌های گوناگون می‌شود.
گیاه کالادیوم: نیز گیاهی است که مسمومیت ناشی از آن شایع بوده و همه قسمت‌های آن حاوی مواد سمی است در صورت خورده شدن آن علائم گوارشی، سوزش و تورم در زبان و لب‌ها را ایجاد می‌کند.
گیاه آزالیا: از جمله گیاهانی است که موجب مسمومیت می‌شود، خورده شدن آن موجب ایجاد علائم گوارشی، تهوع و استفراغ و همچنین کاهش ضربان قلب و فشار خون در نتیجه مسمومیت می‌شود.
گیاه خرزهره: از جمله گیاهانی است که به دلیل داشتن ترکیبات گلیکوزیدها تمامی قسمت‌های آن اعم از ریشه، ساقه، برگ و گل به شدت سمی بوده و موجب ایجاد مسمومیت شدید می‌شوند، این مسمومیت بر روی قلب تأثیر گذاشته و ممکن است موجب ایست قلبی شود. استنشاق دود خرزهره نیز زمانی که سوزانده می‌شود موجب ایجاد مسمومیت در قلب می‌شود.
سخن پایانی
بنابراین بهتر است افراد وقتی می‌خواهند گیاهی را تهیه کنند باید اطلاعات لازم را در مورد آن گیاه و نام درست آن را بدانند. خطر مسمومیت با برخی از این گیاهان بویژه دیفین باخیا و خرزهره اگر در زمان لازم به آن رسیدگی نشود، ممکن است موجب مرگ شود.
