تحریریه زندگی آنلاین : هر روز، هنگامی که از کوچه پسکوچههای شهر میگذریم، از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده میکنیم یا در بوستانها قدم میزنیم با شهروندانی مواجه میشویم که روزها و فصلهای بسیار، اوراق تقویم زندگیشان را پرداخته و ردِّپای ایام بر عارضشان نمایان است.مفهوم توسعه پایدار در چند دهه گذشته و با افزایش مشکلات و پیچیدهتر شدن مسائل شهرها و کلانشهرها معنای دیگری یافته است؛ از این منظر توسعه پایدار ابعاد مختلفی دارد و از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر روند توسعه متوازن شهرها و ساکنان و شهروندان آن محسوب میشود.
توجه به نیازگروههای مختلف سنی، جنسی و با توانمندیهای مختلف جسمی و فراهم آوردن فضاهای مناسب برای آنان موجب میشود تا طراحی و برنامهریزی شهر جهتگیری مناسبی داشته باشد و رضایتمندی همه اقشار جامعه شهری تامین شود؛ به عبارت دیگر برآوردن نیازهای کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساکنان شهر، شاهکلید رسیدن این سکونتگاههای انسانی به توسعه پایدار و متوازن است. سالمندان از اقشار جامعه شهری هستند که آمارهای ارایه شده حکایت از افزایش جمعیت آنان دارد؛ جمعیتی که علاوه بر تکریم نیازمند مهیا شدن فضایی مناسب برای حضور موثر آنها در محیطهای مختلف شهری است.از مولفههای توسعهیافتگی شهرها، دستیابی به معیارهای «شهر دوستدار سالمند» است، از منظر سازمان بهداشت جهانی اینگونه شهرها از سالمندان در ابعاد مختلف زیست شهری حمایت و زمینه امنیت روحی، جسمی و اجتماعی آنان را فراهم میکنند. هشت اصل شهر دوستدار سالمند از نظر سازمان جهانی بهداشت شامل محیط زندگی سالم، امکان جابجایی و حمل نقل راحت، امکان خانهسازی، مشارکت اجتماعی، احترام، مشارکت شهری، حمایت اجتماعی و ارائه سرویسهای مناسب به آنان است. آمارها نشان میدهد که درصد سالمندی در کل کشور ۷.۴ درصد است، اما این رقم در سبزوار به ۳.۹ درصد رسیده و این به معنای نواخته شدن زنگ خطر سالمندی در این شهر است.
تسهیل آمد و شد سالمندان در شهر
چنانچه برای سالمندان و مسائل مربوط به آنها برنامه ریزی نکنیم در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته و با مشکلات زیادی مواجه میشویم در حالی که برنامهریزی برای مسائل آنان فرصتی را برای توسعه و پیشرفت شهر فراهم میکند. در سالهای اخیر، شهرداری گامهایی برای فراهم آوردن فضایی مناسب به منظور فراهم کردن زمینههای زندگی آسوده برای افراد کمتوان و سالمند برداشته است.بهسازی پیادهروها، کفسازی، مناسبسازی بعضی بوستانها، بازدیدهای نظارتی برای لحاظ استانداردهای لازم توسط ادارات و... را از جمله اقدامات لازم برای ارایه خدمات مناسب به سالمندان است و مهمترین نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد همسطح سازی خیابانها است تا سالمندان به راحتی امکان تردد داشته باشند، زیرا پیادهروهایی که پستی و بلندی زیادی دارد، مناسب تردد آنها نیست.شهرداری موظف است براساس برنامههای توسعهای و در راستای فراهم آوردن محیطی ایمن و راحت برای حضور و مشارکت اجتماعی شهروندان سالمند، خدمات به روز ارایه دهد و با لحاظ شاخصهای علمی، شهری بسازد که دوستدار این سرمایههای ارزشمند است.
در مسیر شهر دوستدار سالمند
حضور سالمندان و معلولان در شهر تا حد زیادی وابسته به مناسبسازی فضاهای عمومی شهری است و چنانچه فضای عمومی شهر مناسب نباشد، آسیبهای فیزیکی و روانی این قشر از جامعه شهری را تهدید میکند. بهسازی محیطهای شهری، مناسبسازی معابر، برنامههای ویژه فرهنگی، گام برداشتن در مسیر شهر دوستدار سالمند و معلول از جمله الزاماتی است که باید در برنامهریزیهای شهری مورد توجه قرار گیرد.باید بودجه کافی و لازم برای مناسبسازی پیادهروهای شهر اختصاص یابد و این مناسب سازیها شامل نوار اجرای موزاییک فرشهای مسیر نابینایان، ایجاد رمپ، نصب علائم هشدار دهنده، اتصال پیادهروها با معابر فرعی متقاطع با آنها، شیببندی صحیح و اجرای آبروها و اصلاح هندسی معابر است. این اصول باید در همه معابر و پیادهروها، بوستانها، پروژههای عمرانی در حال احداث و ساختمانهای وابسته به شهرداری که نیاز به اصلاح دارد، بازنگری شود. پیادهراههای مناسب محلی برای حضور همه شهروندان از جمله سالمندان و معلولان است، این پیادهراهها علاوه بر ایجاد مسیرهای دسترسی، مکانی امن و راحت برای گردش و تماشا است و میتواند دستاوردهای زیادی برای شهر داشته باشد.مهمترین دستاورد پیادهراه برای شهر، افزایش میزان تعاملات انسانی است، زیرا در مسیرهای پیاده، آلودگی صوتی و هوا کمتری وجود دارد و این موجب میشود تا فضای امن و راحتی برای گردش و تعامل بوجود بیاید.