به قلم : دکتر مهدی کریمی تفرشی
تحریریه زندگی آنلاین : ایران کشوری است چهارفصل، حاصلخیز و غنی از فرهنگ و تمدنی بی نظیر. غذا و فرهنگ غذایی هر ملت یکی از نشانه‌های تمدن و قدمت آن در بین جوامع مختلف است.
در تاریخ افسانه‌ای ایران آمده‌است که پختن غذا و خوردنی از دوران پادشاهی ضحاک آغاز شد. مشهورترین اتفاق در شاهنامه فردوسی آن است که رستم برای شکست دیو از هفت خوان گذشت. برخی معتقدند هفت خوان به معنای هفت سفره است. همین امر نشانه‌ای از اهمیت سفره و خوراک ایرانی در اسطوره‌های شاهنامه است. از مهمترین غذاهای ایرانی می‌توان به آبگوشت، قورمه سبزی و کباب‌های ایرانی اشاره کرد که در فرهنگ و سفره ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارند. صبحانه از جمله غذاهای اصلی در فرهنگ ایرانی است. عدسی، حلیم وکله پاچه از مهمترین غذاهای مخصوص صبحانه می‌باشد که در ایران طرفدار زیادی دارد و در ایام تعطیل مردم ترجیح می‌دهند از آن‌ها استفاده کنند،
متاسفانه آنقدر که در کشور ایران رستوران‌های چینی، ایتالیایی، فرانسویی، هندی، مکزیکی، عربی و... وجود دارد؛ اما در همین کشورها رستوران‌هایی که غذای ایرانی سرو می‌کنند دیده نمی‌شود. علاوه بر این، نکته دیگری که باعث نگرانی هر چه بیشتر ما می‌شود این است که همین غذاهای ایرانی که باقی مانده‌اند از طرف یونسکو به نام کشورهای همسایه زده می‌شود که اگر به این نکته بی توجه باشیم بخشی از هویت خود را از دست داده‌ایم. تلاش برای شناساندن جاذبه‌های فرهنگ مادی مانند سبک غذایی و تلاش برای عرضه مطلوب آن در دنیای مدرن امروز از مهمترین ابزارهای توسعه صنعت گردشگری است. به عنوان مثال در اروپا این ترک‌ها هستند که انواع کباب را به عنوان غذای ملی خود به اروپایی‌ها شناسانده‌اند. اگر همین ویه اد امه یابد دور از ذهن نیست که کباب‌ها، دلمه‌ها، خورشت‌ها وحتی قورمه سبزی‌هایی که به نوعی پیشانی غذاهای ایرانی محسوب می‌شود به نام دیگر کشورهای همسایه سند بخورد کما اینکه این اتفاق برای بسیاری از غذاهای ایرانی که در حوزه فرهنگی مشترک خاورمیانه قرار دارند افتاده است. تنوع غذایی در استان‌های گیلان و مازندران به تنهایی با نیمی از اروپا برابری می‌کند؛ اما فقدان یک سیستم کارآمد برای معرفی غذای ایرانی چه به گردشگران و چه به سازمان‌های فرهنگی چون یونسکو سبب شده است این غذاها حتی در کشور خودمان نیز کم کم به فراموشی سپرده شده و غذاهای دیگر فرهنگ‌ها جایگزین آنان شود.
بیشتربخوانید:
تاریخچه بستنی‌های ایرانی
به عنوان مثال مردمان زاگرس علاقه زیادی به گوشتخواری دارند و لذتی که آن‌ها از گوشت کبابی می‌برند بسیار زیاد است. هرچه به دشت‌‌های زاگرسی نزدیکتر شویم و به شیراز برسیم تنوع غذایی بیشتر می‌شود و استان فارس متنوع‌ترین غذاهای ایران را دارد که دو عنصر انگور و انار در بسیاری از غذاهای آن‌ها استفاده می‌شود. در مناطق کویری ایران نیز آش‌ها و آبگوشت‌ها غذای اصلی ساکنان است و شهر کاشان تنوع زیادی از آش‌ها، اشکنه‌ها و آبگوشت‌ها دارد. همچنین سمنان را نیز پایتخت ته‌چین در ایران می‌دانند و این استان از تنوع خوراک زیادی برخوردار است. خوراک مردم جنوب کشور عمده آن از دریای جنوب تهیه می‌شود و همین غذاها نیز براساس فرهنگی شهرهای مختلف جنوب متفاوت است. متاسفانه در ایران مرکزی برای آموزش و معرفی غذاهای بومی و محلی ایران وجود ندارد. در تهران و شهرهای بزرگ چند رستوران غذای سنتی داریم که غذاهای سنتی و بومی و محلی به مشتریان خود عرضه کنند؟ در حالی که فرانسوی‌ها توانسته‌اند با آنکه به لحاظ تنوع غذایی از ایران عقب‌تر بودند ذائقه غذایی جهان را تغییر بدهند. خانه‌های بومگردی در ایران می‌توانند در محل خوراک گردشگران را تولید کنند. همانطور که برای عوض نشدن نام خلیج فارس همه دست به دست هم داده‌ایم؛ برای چنین اتفاقی نیز علاوه بر مسئولان باید تمام ملت آستین همت بالا بزنند و نگذارند به همین سادگی فرهنگ غذایی کشورمان را از ما بگیرند.
* ریاست هیات مدیره اتحادیه تعاونی‌های توزیع و فروش محصولات غذایی، رئیس هیات مدیره خانه صنعت، معدن وتجارت جوانان تهران، ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی، عضو هیات مدیره کنفدراسیون صنعت ایران، نائب رئیس هیات مدیره انجمن علوم و فناوری غلات ایران، مشاور عالی در کمیته فناوری‌های نو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، کارآفرین برتر جهان اسلام
